گام دهم: نقشه راه کارآفرینی شریف
«از صید ماهی تا پادشاهی» عنوانی برای داستان دانشجویی به نام متین، از بچه‌های دانشکدهٔ مهندسی‌وعلم مواد است که در هر گام نشان می‌دهیم چطور کسب‌وکار خودش را با کمک سازوکارهای حمایتی دانشگاه راه‌اندازی می‌کند. او ابتدا از یک ایدهٔ درست کارش را شروع کرد و اصطلاحاً ماهی خود را شکار کرد، اکنون گام‌به‌گام در حال توسعهٔ ایده و کسب‌وکارش است، تا جایی که پادشاه مسیر زندگی و شغلی‌اش خواهد شد.
تلاش کردیم در هر گام از ۹ شمارهٔ گذشتهٔ روزنامه بگوییم که دانشگاه با کمک پارک علم‌وفناوری شریف به چه شکل از کارآفرینان و صاحبان ایده حمایت می‌کند.
حالا قصد داریم تصویر جامع و کلی مسیر حمایت از جریان کارآفرینی در شریف را به شما دانشجویان و اساتید شریف معرفی کنیم. همانطور که در تصویر می‌بینید، این مسیر عملکردی شبیه به مسابقات دو امدادی دارد که هر بخش از مسیر، دوندهٔ خود را دارد که در انتهای مسیر، چوب خود را به دوندهٔ بعدی می‌سپارد و دوندهٔ دیگر مسیر بعدی را تکمیل می‌کند. در اینجا نیز هر بخش، وظیفه و مأموریتی در همان مرحله از بلوغ ایده و کسب‌وکار را دارد و خروجی هر بخش، ورودی بخش بعدی خواهد شد. همچنین شباهت مسیر به قیف، از این جهت است که خاصیت این مسیر به گونه‌ای‌ست که طیف زیادی از بدنهٔ دانشگاه در ورودی این قیف همراه می‌شوند، اما در ادامه تعداد محدودی کسب‌وکار پایدار باقی می‌ماند.
از طرفی این قیف توسط دو محور بالایی و پایینی نیز تقویت می‌شود. به این معنا که خدمات مختلفی در این مسیر برای تقویت ایده‌‌ها و کسب‌وکارهای فناور فراهم می‌شود که این خدمات یا مستقیماً توسط ستاد پارک ارائه شده و یا توسط شرکای پارک ارائه می‌شود. به طور مثال اختصاص مکان استقرار، خدمتی است که مستقیماً توسط ستاد پارک مدیریت می‌شود امّا ارائه تسهیلات مالی یا صدور ضمانت‌نامه توسط صندوق پژوهش و فناوری شریف به عنوان یکی از شرکای کلیدی پارک صورت می‌گیرد. در این بین برند دانشگاه صنعتی شریف نیز تسهیل‌گر تعاملات و ارتباطات پارک با نهادها و سازمان‌های بیرونی در جذب خدمات مختلف و متنوع برای واحدهای فناور بوده است. همچنین پارک علم‌وفناوری شریف همواره رویکرد باز و گشوده‌ای در تعامل با بخش خصوصی داشته است و به نوعی خود را ملزم به تعامل و همکاری با این بخش از اقتصاد و صنعت کشور می‌داند.
مرکز کارآفرینی در ابتدای این قیف است. فرهنگ‌سازی و ترویج ذهنیت کارآفرینی بین دانشجویان، اساتید، بدنهٔ دانشکده و دانشگاه مهمترین رسالت این مرکز است. مرحلهٔ بعد از مرکز کارآفرینی، شتاب‌دهنده است. کارکرد اصلی این بخش، تیم‌سازی و توسعهٔ محصول است. شتاب‌دهنده در این راستا خدمات و منابع مختلفی در اختیار تیم‌ها قرار داده و می‌دهد. آموزش، مشاوره، منتورینگ، ارائهٔ فضای کار اشتراکی، تخصیص بذرمایه، دورهمی‌ها و تسهیل‌گری در جذب سرمایه از جمله حمایت‌های شتاب‌دهنده محسوب می‌شود.
خروجی‌های شتاب‌دهنده، آمادهٔ استقرار در مرکز رشد هستند. محوریت مرکز رشد بر تأسیس شرکت نوپا و رشد آن است. استارتاپ‌ها در این مرحله باید یک هویت حقوقی مستقل برای کار خود تعریف کنند.
مرحلهٔ آخر از مدل حمایتی به مجتمع‌های فناوری اختصاص دارد؛ شرکت‌هایی که از مرکز رشد با موفقیت خارج شدند، به مرحلهٔ خوبی از درآمدزایی رسیدند و احتمالاً در ابتدای مسیر سودآوری باشند. شرکت‌ها با عضویت در پارک به عنوان یک شرکت رشدیافته و با استقرار در مجتمع‌های فناوری اطراف دانشگاه می‌توانند از خدمات پارک در این بخش استفاده نمایند. مهمترین رسالت مجتمع فناوری در کمک به پایدارسازی شرکت‌ها تعریف شده است.
در نهایت خروجی این قیف به ناحیهٔ نوآوری شریف ختم می‌شود. در حقیقت این جریان حمایتی مانند یک رود عمل می‌کند که برف‌های آب‌شده در نوک قله، یعنی دانشجویان و دانشگاهیان را به دریای ناحیهٔ نوآوری شریف وصل و هدایت می‌کند. در پایان لازم است به دو نکته در مورد مسیر حمایتی پارک علم و فناوری شریف اشاره کنیم. ابتدا اینکه عضویت در شتاب‌دهنده، مرکز رشد و مجتمع‌های فناوری، به عنوان شرکت رشدیافته نیاز به تأیید کمیته پذیرش دارد و مخاطبان هر بخش، بعد از حضور در کمیتهٔ پذیرش و داوری بر طرح یا کسب‌وکارشان می‌توانند عضو پارک شده و از خدمات پارک استفاده کنند. نکتهٔ بعدی این است که اگر شرکتی آمادهٔ پذیرش در مرکز رشد است، الزامی ندارد که بخواهد از مراحل قبلی قیف وارد جریان حمایتی پارک شود. هر مجموعه یا شرکتی در هر کجای این مسیر باشد می‌تواند پتانسیل عضویت و پذیرش در همان بخش را داشته باشد.
