از ۲۷ و ۲۸ شهریور که اتفاقاتی در دانشگاه افتاد و باعث به هم خوردن نظم دانشگاه شد، از حراست گزارشاتی به ما میرسید مثل شرکت در تجمعات غیر قانونی، فحاشی هتاکی، توهین به ارکان نظام و... که طبق آییننامه انضباطی تخلفاتی برای آن در نظر گرفته شده است.
خب همانطور که میدانید فرایند شورای انضباطی کند است؛ به این معنی که باید اول گزارش بیاید؛ بعد مستندات ارائه شود؛ در ادامه دانشجو برای حضور در شورا دعوت نامه بگیرد و بعد از آن جلسه تفهیم برگزار شود و سپس جلسه شورا برگزار شود و بعد از بررسی مستندات و دفاعیات دانشجو، اعضا با هم همفکری میکنند تا به نتیجه برسند.
باتوجه به سختی این روزها که اتفاقات با سرعت میافتاد امکان بررسی با این سرعت نبود و به همین جهت یک سری تسهیلات اضافی به دانشگاه داده شد تا بتواند سریعتر رسیدگی کند و کم کم بررسی سرعت گرفت.
ما تا الان ۸ جلسه داشتیم و بیش از ۴۰ ساعت جلسه که در آنها ۳۵ پرونده به دقت بررسی شده، ۲۸ حکم اولیه داده شده، یک پرونده برای تشدید حکم به مرکز رفته، دو پرونده به مرکز مشاوره ارجاع داده شده و چهار پرونده هم به علت عدم انطباق مستندات مختومه شده است.
خیلی خیلی حساسیت داشتیم که پروندهها را با دقت بررسی کنیم و برای همین این میزان از ما وقت گرفت و در دانشگاههای دیگر اینطور نیست با افتخار میگویم دانشگاه صنعتی شریف با دقت پروندهها را بررسی کرده که بتوانیم به همکاران و دانشجویان پاسخگو باشیم و هیچ چیزی را از جا نینداختیم، مثلا در گزارشی، علیرغم وجود مستندات، برای اینکه بتوانیم تنبیهات مدرج داشته باشیم فیلم ها را از حراست دانشگاه دریافت کردیم و فیلمها رت متناسب با اسکرین شات ادعای حضور در تجمع مقایسه میکنیم که آیا تماشاچی بوده یا نقش اصلی داشته؟ شعار میدهد یا نه؟ یا این توانستیم تنبیهاتمان را مدرج کنیم که همه را به یک چشم نبینیم و احساس ظلم به آدمها دست ندهد.
ما تمام تلاشمان این بوده که از تنبیهات برای بازدارندگی استفاده کنیم و مبنای خود را هم بر اصل برائت گذاشتیم، یعنی اگر ثابت نشد میگوییم مستندات کافی نبوده است.
ما وقتی در شورای انضباطی کار میکنیم چند چیز را اصل میگیریم که یکی همانطور که گفتم اصل برائت است.
و نکته مهمتر اینکه ما به هیچ وجه تجسس نمیکنیم
یک سوالی که مطرح میشود همین است که دوستان فکر میکنند مبنای کار شورای انضباطی بر اعتراف گیریست.
هیچ اعترافگیری وجود ندارد. شیوهنامهی اجرایی بر مبنای اعتراف نیست بلکه بر مبنای مستندات است
یعنی مستندات باید طرح شود و دانشجو باید توضیحاتش را ارائه دهد و چیزی به نام اعتراف وجود ندارد و توضیحات در کنار مستندات، شورا را به یک نتیجه میرساند.
متاسفانه بعضی به دانشجویان راهنمایی اشتباه میکننو که حضور خودت را کتمان کن! چرا که حتی در صورت وجود مستندات این کتمان به تو کمک خواهد کرد!
در حالیکه این عدم صداقت در شورای انضباطی به عکس عمل میکند چرا که در صداقت شورا تخفیفاتی را لحاظ می کند.
یک نکته دیگر اینکه احکام بدوی قابلیت درخواست تجدید نظر دارند و عوامل مختلفی میتوانند باعث تخفیف شوند و این نکته مهمی است که هیچوقت تجدیدنظر نمیتواند باعث تشدید حکم شود.
این را هم خوب است بگویم که مستندات فقط مستندات دوربینهای حراست دانشگاه است و به هیچ وجه ما مستند شخصی نداریم و این فضای بدی که یک نفر از طرفین دوربین دستش بگیرد و بخواهد فیلم بگیرد و این فیلمها داخل گروهها پخش شود، مستند رسمی محسوب نمیشوند و محل توجه ما به هیچ وجه نیستند.
از طرفی معمولا فرآیندهای دانشکدهای مثل تعهدها یا پادرمیانی معاونین دانشجویی هرچند به صورت مستند نیست اما من بعنوان دبیر شورای تجدیدنظر که بدون حق رای هستم میتوانم به استحضار اعضا برسانم و با این موارد تقاضای تخفیف را مطرح کنم.
اخیراً چند درخواست برای تجدید نظر داشتیم که هنوز بررسی آنها شروع نشده است.
باید تاکید کنم منع موقت ورود جزو اختیارات شورای انضباطی نیست، منع ورود، در شیوه نامه انضباطی، جزء اختیارات رئیس است تا طرح پرونده در شورای انضباطی به مدت حداکثر یک ماه دستور جلوگیری موقت ورود دانشجو را صادر کند
البته یک ماده دیگر دارد -ماده ۱۰۵- که دستور توقف فرایند آموزشی است که درصورت تخطی یا تمرد از اجرای احکام انضباطی و برای بعد از حکم است.
اما یک نکته که وجود دارد این است که شورای امنیت کشور، اخیراً با توجه به شرایط کشور اختیارات اضافهای به رییس دانشگاهها داده که بتوانند خودشان نظم دانشگاه را برقرار کنند، اجازههایی مثل دستور منع موقت ورود، توقف فرایند آموزشی، منع استفاده از خدمات رفاهی و... را به رییس دانشگاه داده است.
اما نکتهی مهم این است که دانشگاه صنعتی شریف تلاش کرده در حداقل ممکن از این امکانات استفاده کند و خوب است شما بدانید موارد و اختیاراتی مطرح شده که ما آنها را اجرایی نکردهایم.
و حتی باتوجه به ماده ۱۱۶ شیوه نامه قبلی کمیته، برای بررسی مستندات اگر عدم انطباقی بین مستندات و افرادی که این تخلف به آنها نسبت داده شده، وجود داشته باشد، پیشدستانه به حراست اطلاع میدهیم که برای رفع ممنوعیت ورود به ریاست اطلاع دهد و مثلاً در همین فرآیند چهار پنج نفر بخاطر عدم انطباق مشکلاتشان رفع شده است.
یا مثلاً ما چند شکایت شخصی سایبربولینگ حاوی اسم با مستندات، بیشتر نداشتیم که آن.ها داخل صحن شورا آمده و بررسی شده اما شکایت جدیدی نداشتیم و برخی از ایت شکایات چون نامشخص بوده (مثلا در پیوی اتفاق افتاده) قابلیت شکایت نداشته است.
این نکته مهمی است و تبعات جدی هم دارد.
خشونتهای سایبربولینگ یا قلدری مجازی که اتفاق میافتد آسیبهای جدی به آدمها وارد میکند و آن را اصلا دست کم نگیرید؛ فردی که تهدید به تجاوز شده خیلی خیلی ممکن است آسیب روحی جدیتری نسبت به کسی که در فضای واقعی دچار تعرض شده ببینید و اینها چیزی است که دانشگاه شریف بعنوان یک دانشگاه پیشرو باید در موردش فکر کند.
این روزها نشان داد که این فضا را اگر رها کنیم کاملا خطاست اثراتی که گذاشت اثرات بدی بود و ما آسیبهای رهاشدگی فضای مجازی را دیدیم.
هرجای دنیا را نگاه میکنیم قوانین سفت و سختی وجود دارد
این فرایند.ها توسط شورا راه افتاد که به دانشجویان کمتر آسیب برسد
یه نکته مهم دیگر هم این است که باید ببینیم اگر فضای دانشگاه فضای آرام تری باشد چه از نظر توانایی غربال پروندهها و چه گرفتن تخفیف برای حکمها، احتمال بیشتری وجود دارد ولی در فضای ملتهب این کار سخت تر است.
ما تا الان بعنوان شورای بدوی تاکیدمان بر وحدت رویه بوده یعنی خطکشهایی مشخص شده و بر مبنای آنها تصمیم میگیریم و مصلحت سنجی ها را به کمیته تجدید نظر واگذار کردیم.
برای ممنوعیت ورود، به اشتباه میگویند که خطاش بالای پنجاه درصد است!
نه! خطا در تشخیص این افراد خیلی کمتر بوده و یک چیزی در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد در ممنوع الورودها خطا داشتیم!
مثلا شما نگاه کنید ما در ۳۵ پرونده، فقط ۴ مورد عدم تطابق مستندات داشتیم و در نتیجه خیلی دقت داشتیم و سعی داریم این خطاهای موردی هم به سرعت حل شود.
سایر افرادی هم که پیش از این رفع ممنوعیت شدند، بخاطر پادرمیانی بوده است و فرایند تعهدگیری در برخی نقاط کارآمد بوده و برخی موارد هم کارامد نبوده است.
اما آنجایی که خیلی کارامد بوده این بود که برخی از معاونین دانشجویی با حضورشان در تجمعات میدانند که کدام افراد مستعد رفتارهای هیجانیاند و این تعامل دو به دو بسیار موثر بوده است.
باید تشکر کنم از برخی معاونین دانشجویی که با حساسیت و جدیت، آدمهای مستعد رفتار هیجانی را شناسایی کردند و با آن افراد صحبت کردند و این مهمترین عامل برای جلوگیری بوده است؛
و این تلاشها خیلی موثر عمل کرده است.
البته کسانی را هم که تعهد دادند و دوباره در تجمعات شرکت کردند داشتیم ولی آن اساتیدی که به صورت فعالانه این کار را انجام داده یعنی موقعی که تعهد گرفتند، مراقب هم بودهاند و توانستند جلوی بیشتر شدن حضور افراد در تجمعات را بگیرند که باید بابت نقش موثر اساتید هم چه در فضای حضوری و چه مجازی تشکر کنم.
به هرحال عده ای در فضای مجازی سردمدار این اتفاقات هستند و منشاء این قضایا در داخل نیست.
تحریک خارجی اتفاق میافتد و ممکن است افراد به علت آن تحریک خارجی دست به کارهایی بزنند.
ما لابد از این هستیم که در این فضای مجازی زندگی کنیم اما یک چیزی که باید وجود داشته باشد، قوانین سختگیرانه برای این فضاست.
مثلا فیک نیوز چیزی است که همه جای دنیا به آن گرفتارند و سیاستهایی وجود دارد که جلوی فیک نیوز را بگیرد مثل توییتر در زمان انتخابات آمریکا
اما ما باید قوانین سختگیرانهای داشته باشیم برای سایبربولینگ که نداریم!
یک مفهومی هست به نام hate crime یا جرایم نفرت پراکنی؛
یک سری از رفتارها که اتفاق میافتد برخورد فیزیکی نیست ولی مصداق واضح آن است مثلا اگر شما به عقاید یا خصایص یک گروه توهین کنی مصداق آن هستی؛ چون یک انسان را بخاطر جنسیت، مذهب، قومیت یا هر چیز دیگری به صورت سازمان یافته مسخره میکنی.
جرایم سختگیرانه در سراسر دنیا وجود دارد و آنها متوجه بودند اگر این قوانین سختگیرانه وجود نداشته باشو نه جامعه و نه دانشگاه مدیریت نخواهد شد
و ما باید در دانشگاه پیشرو این مسئله باشیم
من یک بار به بچههای انجمن پیشنهاد دادم که در مورد sexual abuse و sexual harassment sexual misconduct و ... وارد عمل شویم و مواردش را مشخص کنیم و ضمیمه به آیین نامه اجرایی کنیم و بتوانیم در دانشگاه صنعتی شریف برای جلوگیری از این موارد، پیشرو باشیم.