بعضی اتفاقات خاص، زندگی ما را به دو بخش تقسیم می‌کند؛ ورود به دانشگاه، عاشق شدن، ازدواج، ورود به بازار کار و ... اما بعضی روزها و رویدادها هم هست که تاریخ زندگی جمعی‌مان را دوپاره می‌کند؛ مثلا انقلاب یکی از آن اتفاقات است که زندگی همه را متحول کرد. نگاه‌ها، انگاره‌ها و آرمان‌های بخش اعظمی از جامعه تحت تأثیر انقلاب قرار گرفت. جنگ، دوم خرداد ۷۶ و حوادث سال ۸۸ هم هرکدام همین ویژگی را دارند که خطی برای فاصله گذاشتن بین «ما» و «آنها» کشیدند. سال ۹۸ هم یکی از این سال‌ها بود؛ سالی که هم داغ بود و داغی داشت و هم تا مدت‌ها اثرش باقی می‌ماند.
بهار یک سال نکو
سال ۹۸ از همان شروعش سیاسی است و فضای دانشگاه تحت تأثیر آن. ۲۳ اردیبهشت مصطفی تاج‌زاده و محمود نبویان به دعوت بسیج دانشجویی برای مناظره به دانشگاه می‌آیند تا به این پرسش پاسخ دهند که «مقصر کیست؟». مناظره درباره برجام است، اما به خیلی جاها کشیده می‌شود و با توجه به جایگاه سیاسی مناظره‌کنندگان، بازتاب وسیعی هم در سطح رسانه‌ها دارد. این برنامه تنها حضور چهره‌های مشهور در دانشگاه در فصل بهار نیست. دو روز قبلش عباس آخوندی، وزیر سابق دولت روحانی مهمان انجمن اسلامی بود و پیش از این هم، شهرام ناظری در سومین برنامه شریف زیبای من در دانشگاه حضور یافت تا پس از مدت‌ها، خواننده‌ای به دانشگاه بیاید و کنسرتی در دانشگاه برپا شود؛ کنسرتی که عواید آن برای سیل‌زدگان فروردینی ایران هزینه می‌شود.
اولین جشنواره نشریات دانشگاه یا همان «هفت‌قلم» هم که ایده‌اش در روزهای آخر ۹۷ شکل گرفته، در بهار ۹۸ و در جمع‌وجورترین حالت ممکن به سرانجام می‌رسد. همچنین دانشگاه در ماه رمضان برای دومین سال متوالی میزبان خیرین مجمع حامیان شریف است.
گره کوری که گروه کوه عیانش کرد
از جمله اتفاقات مهم تابستان شکل‌گیری باشگاه والدین است؛ باشگاهی که بعد از استقبال از خانواده‌های ورودی‌های جدید در دو سال قبل، می‌خواهد به ارتباط و تعامل موثر دانشگاه و خانواده دانشجوها سروشکل بدهد. البته اردوی ورودی‌های ۹۸ هم تا دل تان بخواهد حاشیه و حرف‌وحدیث دارد که بروز عینی‌اش را در استعفای مسئول تعیین‌شده از سوی کمیته سه‌نفره اردو (معاون فرهنگی اجتماعی، مسئول نهاد رهبری و نماینده رئیس دانشگاه) و سپرده شدن کار به تیمی مورد اعتماد و انتخاب دکتر حسینی می‌توان دید. حتی مناظره هتل انقلاب هم در کاهش تنش‌ها و اختلاف‌ها بین گروه‌های ذی‌نفع در اردو کاری از پیش نمی‌برد.
نیمه تابستان هر سال، گروه کوه صعودی به قله دماوند ترتیب می‌دهد؛ صعودی که نسخه ۹۸ آن خالی از حاشیه نیست. فیلمی از هم‌خوانی سرود «ای ایران» کوه‌نوردان شریفی در بالای کوه، ماجرا را متفاوت می‌کند. فیلم که از حساب توییتری دانشگاه پخش شده، از این حساب برداشته می‌شود، اما اعتراض نسبت به صعود مختلط ادامه دارد و در رسانه‌های رسمی هم اخباری پیرامون آن منتشر می‌شود. گروه کوه هم این‌طور توضیح می‌دهد که تیم‌های دختران و پسران از جبهه‌های مختلف صعود کرده‌اند و در بالای کوه نیز محارم در حلقه هم‌خوانی کنار هم قرار گرفته‌اند. این اعتراض‌ها، شروع علنی شدن اعتراض‌های برخی گروه‌ها و فعالین دانشجویی نسبت به عملکرد معاون فرهنگی اجتماعی دانشگاه نیز هست؛ اعتراضاتی که از سطح رسانه‌ای هم خارج شده و خبرهایی از نامه‌نگاری و مذاکره با نهادهای بیرون دانشگاه علیه دکتر حسینی به گوش می‌رسد. دوقطبی شدن ماجرا، مخالفین و موافقین عملکرد معاونت را به نامه‌نگاری به ریاست دانشگاه می‌کشاند تا هر گروه مطابق نظرشان فتوحی را تنذیر دهند. انتصاب دکتر نورانی به سمت مدیریت فرهنگی در اوج تنش‌ها قرار است مصالحه‌ای رقم بزند. البته حضور نورانی در این جایگاه شش ماهی بیشتر دوام نمی‌آورد و فروردین ۹۹ که به انتها می‌رسد،، نورانی هم نامه استعفایش را می‌نویسد.
پردیس، خوابگاه، هشت‌ونیم
شروع ترم پاییز ۹۸ چند غافل‌گیری دارد؛ از یک سو دانشگاه دوباره در پردیس خودگردان تهران پذیرش دانشجوی پولی را آغاز کرده و اعتراض‌های دانشجویی را به جان خریده است. البته دانشگاه سیاست جدیدش را آموزش یکسان و ارزش‌یابی یکسان اعلام می‌کند و بعضی کلاس‌های دانشجوهای عادی و پردیسی را ادغام. از سوی دیگر ظرفیت خوابگاه‌ها پاسخ‌گو نیست و دوباره مفهوم کف‌خوابی سر زبان‌ها می‌افتد. آموزش هم از همین ترم از سامانه جدید انتخاب واحد رونمایی می‌کند تا خودی نشان دهد. ابطال ویزای دانشجوهای ایرانی که از دانشگاه‌های آمریکا پذیرش گرفته‌اند نیز تا گاردین می‌رسد. ترم پاییز یک پویش صنفی پرسروصدا هم دارد؛ پویشی برای اصلاح قانون محدودیت تردد در خوابگاه‌های دختران که به پویش هشت‌ونیم معروف است و هنوز هم پیگیری مطالبات آن ادامه دارد. برگزاری جشنواره اقوام هم ترم پاییز شریف را برای چند روزی رنگ‌وبوی سراسر ایران می‌بخشد، هرچند رقصی محلی باز جایی می‌شود برای اعتراض‌های برخی گروه‌ها و فعالین دانشجویی به معاونت فرهنگی اجتماعی.
بنزین بر انبار اعتراضات
دولت یک‌بار در اردیبهشت تصمیم گرفته بود که قیمت بنزین را افزایش دهد، اما نشت خبر و صف‌های طولانی بنزین، اجرای این تصمیم را به تأخیر انداخت تا در آبان، قیمت بنزین افزایش یابد. خبر افزایش قیمت در آبان ۹۸، بعد از افزایش آن منتشر می‌شود و این پنهان‌کاری و تکذیب‌ها در هفته قبل از افزایش قیمت، حس تحقیر را در مردم برمی‌انگیزد. نگرانی و دغدغه درمورد افزایش قیمت بنزین و افزایش قیمت بقیه کالاها هم هراسی در قشر فرودست انداخته و آنها را نگران کوچک‌تر شدن بیش از پیش سفره‌شان کرده. اعتراضات خیابانی از جمعه، ۲۴ آبان شروع می‌شود و بارش برف در روز شنبه، تهران را کاملا قفل می‌کند. بحث روز یکشنبه مجلس بازگشت قیمت به همان نرخ پیشین است، اما سخنرانی رهبری در حمایت از اجرای طرح، مخالفت‌ها را بی‌اثر می‌کند. از روز بعد، اینترنت هم ملی می‌شود و دسترسی به شبکه جهانی قطع تا با یک توفیق اجباری همه طعم اینترنت ملی را چند روزی بچشند. اخبار رسمی و غیررسمی از سرکوب گسترده خبر می‌دهد. یک هفته در شهرهای مختلف درگیری وجود دارد. آرام آرام اینترنت وصل می‌شود و اخبار غیررسمی از چندصد کشته حکایت می‌کند. این اتفاقات در دانشگاه نیز بازتاب دارد و همه معترض هستند؛ بعضی معترض حاکمیت، بعضی معترض دولت و بعضی هم معترض اعتراض مردم.
این اعتراض‌ها در برنامه‌های روز دانشجوی دانشگاه بازتاب پررنگی پیدا می‌کند. انجمن اسلامی، محمود صادقی، نماینده مجلس و غفاری، معاون فرهنگی وزارت علوم را به سالن جابر می‌کشاند؛ برنامه‌ای که درخواست استعفا از این دو و اعتراض به عملکرد مقامات عالی‌رتبه نمود زیادی در شعارهای حاضران در آن دارد. بسیج هم با دعوت از علی ربیعی، سخنگوی دولت فرصتی فراهم می‌کند تا مطالبات دانشجوها در فضایی پرشور و پرحاشیه به او و دولت متبوعش صریحا انتقال پیدا کند.
زمستانی داغ‌تر از هر تابستان
هرکس صبح جمعه، ۱۳ دی، گوشی‌اش را چک می‌کرد، با خبری مواجه می‌شد که به نظر می‌رسید یک شایعه است، اما با روشن کردن تلویزیون یا نگاه کردن به وب‌سایت‌های خبری صحت آن تأیید می‌شد. سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس در سفری که به عراق داشت، از سوی ارتش آمریکا ترور شده بود. حاج‌قاسم تا مدت‌ها از نظامیان پرده‌نشین بود اما به واسطه نبرد در سوریه و عراق و مقابله با گروه‌های تکفیری و داعش، ظهور رسانه‌ای بیشتری داشت و البته محبوبیت زایدالوصفی در بین مردم ایران و منطقه. همان جمعه و در آستانه امتحانات ترم پاییز، دانشجوها به دانشگاه می‌آیند تا سریع دانشگاه را سیاه‌پوش و عزادار علمدار کنند. ۱۶ دی، تهران تعطیل است تا میزبان پیکر سردار و همراهانش باشد و آنها را در یک تشییع میلیونی بدرقه کند؛ بدرقه و تشییعی که از مقابل شریف هم می‌گذرد و شریفی‌ها جلوی دانشگاه بساط پذیرایی از تشییع‌کنندگان را برپا کرده‌اند.
از لحظات اولیه انتشار خبر ترور سردار، همه منتظر واکنش ایران‌اند. ترور مهم‌ترین فرمانده میدانی جمهوری اسلامی، قاعدتا قرار نیست بی‌پاسخ بماند و همه از وعده انتقام سخت می‌گویند. سه‌شنبه بدن سردار در کرمان به خاک سپرده می‌شود و شبانگاه، ایران با حمله‌ی موشکی به پایگاه عین‌الاسد انتقام ترور سردارش را می‌گیرد. صبح که خبر حمله موشکی منتشر می‌شود، نگرانی درمورد واکنش آمریکایی‌ها بخشی از فکر همه را مشغول می‌کند. هم‌زمان خبری از سقوط یک هواپیمای اوکراینی در اطراف تهران به گوش می‌رسد. آرام آرام با انتشار خبر سقوط این هواپیما مشخص می‌شود که هواپیما حامل مسافرینی ایرانی از مسیر اوکراین به مقصد کانادا بوده و تا ظهر، اسامی ۱۶ فارغ‌التحصیل دانشگاه نیز در بین مسافران هواپیما به چشم می‌خورد و فضای دانشگاه را در غمی مضاعف فرو می‌برد. هم‌زمان با این بغض و ناراحتی، شایعاتی منتشر می‌شود که پدافند هوایی ایران به اشتباه به هواپیما شلیک و آن را ساقط کرده است. این موضوع از سوی مقامات ایرانی به صراحت تکذیب می‌شود. هم‌زمان با این گمانه‌زنی‌ها، غروب پنجشنبه و جمعه، جمعی از شریفی‌ها در عزاداری دوستان‌شان مقابل دانشگاه جمع شده و شمع روشن می‌کنند. در این روز، جمعی از فارغ‌التحصیلان دانشکده هوافضا هم در بیانیه‌ای شلیک موشک را رد می‌کنند.
صبح شنبه تلخ
شنبه‌صبح، ستاد کل نیروهای مسلح شلیک موشک پدافند را می‌پذیرد و آن را ناشی از خطای انسانی اعلام می‌کند. انتشار این خبر جامعه را در شوک فرو می‌برد. شریف هم به تبع جامعه تحت تأثیر قرار می‌گیرد. صبح شنبه در تمام دانشگاه، صحنه بغل کردن و تکان خوردن شانه‌ها و دعاهایی زیر لب، قاب غالب است. یک فراخوان دعوت به تجمع مقابل سردر دانشگاه برای عصر شنبه در گروه‌های تلگرامی و چت‌های خصوصی دست به دست می‌شود. انجمن اسلامی برای حفظ امنیت حاضرین، تقاضای مجوز تجمع می‌کند که با موافقت دانشگاه همراه می‌شود؛ تجمعی که بزرگ‌ترین تجمع سال‌های اخیر دانشگاه است و مردم بیرون دانشگاه هم به آن می‌پیوندند. تجمع تا ده شب ادامه دارد و گرچه هیچ کنترلی روی آن نیست، با وجود عصبانیت‌ها، درگیری‌ای بین دانشجوها و نیروهای گارد پیش نیامد، هرچند درگیری‌های پراکنده‌ای بین خود دانشجوها دیده می‌شود.
دانشگاه که پیشتر قصد داشت، مراسم گرامی‌داشت جان‌باختگان این حادثه را روز دوشنبه برگزار کند، با توجه به اتفاقات شنبه آن را لغو می‌کند. لغو مراسم یادبود برای دانشگاه قابل پذیرش نیست و تجمعی اعتراضی در همان روز دوشنبه مقابل دانشکده کامپیوتر برپا می‌شود. انفعال دانشگاه در قبال تهدیدهای بیرونی مورداعتراض دانشجوهای تجمع‌کننده قرار می‌گیرد و تماس نهادهای امنیتی با اعضای انجمن برای عدم حضور در دانشگاه و منع ورود فارغ‌التحصیلان، شاهدی برای این قضیه عنوان می‌شود. رئیس دانشگاه هم به میان تجمع‌کنندگان می‌آید تا از نزدیک صدای انتقادات دانشجوها را بشنود. در انتهای این هفته هم نیروهای امنیتی وارد خانه‌ی دبیر سابق انجمن شده، وسایل او را ضبط کرده و پرونده‌ای قضایی برایش تشکیل می‌دهند؛ پرونده‌ای که منجر به حکم کمیته انضباطی دانشگاه شده و به‌خاطر اتفاقات برنامه ۱۶ آذر، حکم یک ترم تعلیق برای او صادر می‌شود.
کاوه‌ترین فریاد
ماندگارترین تصویر اعتراضات به سقوط هواپیمای اوکراینی در شریف به پدر مریم ملک تعلق دارد. وقتی دانشگاه در بهمن‌ماه تصمیم می‌گیرد که بالاخره مراسم یادبود جان‌باختگان را در مسجد دانشگاه برگزار کند، در انتهای مراسم او با صدای بلند دادخواهی می‌کند: «داغ دل ما را هیچ‌کس بیان نکرد، نه رئیس دانشگاه، نه هیچ‌کس، هیچ دل‌نوشته‌ای، داغ دل عزیزان من. بچه من پرپر شد، آرزوهای من بر باد رفت، آرزوی همه خانواده‌ها بر باد رفت، چرا نباید محاکمه انجام بشود؟ چرا نباید دادگاهی شوند؟ کسی جرئت نکرد که بگوید که مسببینش محکوم شوند.»
دکتر دورعلی، استاد دانشکده مکانیک هم در همین مراسم خبر از ساخت مدرسه شریف ۲ در مناطق سیل‌زده سیستان و بلوچستان به یاد شریفی‌های جان‌باخته در این حادثه می‌دهد. لغو زیباکنار ۳ هم از دیگر پس‌لرزه‌های دی‌ماه تلخ شریف است.
به امید دیدار
اطلاعیه‌ی رسمی وزارت بهداشت در مورد ابتلای دو شهروند قمی به کرونا منجر می‌شود که شنبه، سوم اسفند آخرین روزی باشد که دانشجوها پایشان به صورت رسمی به دانشگاه باز می‌شود. درست یک روز بعد از انتخابات مجلس یازدهم که چند نامزد شریفی هم در آن حضور دارند و یکی‌شان به هیئت‌رئیسه مجلس هم راه می‌یابد، درست بعد از دو هفته‌ای که از شروع ترم جدید می‌گذشت و کمی شوروحال انتخاباتی با حضور برخی نامزدها و برگزاری مناظرات انتخاباتی در شریف شکل گرفته بود، هرچند دل و دماغ رأی دادن برای خیلی‌ها وجود نداشت.
بعد از تعطیلی‌های پاییزی ناشی از آلودگی هوای تهران، این‌بار کرونا در دانشگاه را می‌بندد، آن هم برای مدتی طولانی. اینجاست که آمادگی سیستم کلاس‌های مجازی دانشگاه موسوم به وی‌کلاس و سامانه CW به کمک دانشگاه می‌آید تا عصر آموزش مجازی آغاز شود و یک ۹۹ تماما مجازی را برای درس و بحث دانشگاهی به ارمغان بیاورد.
