مجلس یازدهم را از همان اول اگر قرار بود با یک صفت توصیف کنند، «انقلابی» انتخاب خوبی به شمار می‌رفت؛ هرچند پشت این صفت همیشه هم معنای خوبی نهفته نبود و طعن و کنایه روی آن سوار می‌شد. هرچه هست، از عمر مجلس یازدهم بیش از شش ماه گذشته و در این مدت سروصداهای بهارستانی‌های جدید هم کم نبوده. انجمن اسلامی مستقل برای برنامه ۱۶ آذر ۹۹ خود سراغ سه نماینده جوان تهران در مجلس رفت و سوال‌های دانشجوها را در دانشگاه خالی از دانشجو جلوی آنها گذاشت تا تنها برنامه ۱۶ آذر شریف در سال بی‌دانشگاهی شکل بگیرد.
مثل هرسال به دنبال آن بودیم که علی‌رغم واهمه مسئولان کلان کشور، از ساکنان پاستور گرفته تا بهارستان، و چه انتخابی و چه انتصابی بتوانیم یک یا چند نفر را به دانشگاه کشانده و مطالبه‌گری دانشجویی را دوباره به نمایش بگذاریم. مطابق معمول دولتی‌ها، حتی معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور که عملکرد نسبتا مثبتی داشته و در ظاهر دانشجودوست خودش را نشان می‌دهد، روی خوشی برای حضور در دانشگاه نشان ندادند.
در ادامه به سراغ مجلس شش‌ماهه یازدهم رفتیم؛ مجلسی که از نظرات مختلف شاید خاص‌ترین مجلس بعد از انقلاب باشد، از درصد مشارکت و کاندیداهای انتخابات گرفته تا وقایعی که در دوران سر کار بودن آن رقم خورده است. بدون صرف تلاشی زیاد برای دعوت رئیس مجلس که از قضا رغبت نداشتنش هم چند روز پیش مشخص شد، به سراغ سه تن از نماینگان تهران و حاضر در کمیسیون‌های مختلف مجلس رفتیم تا برنامه جامعیت خوبی نسبت به مسائل اخیرا مطرح‌شده در فضای کشور داشته باشد. سرانجام عصر روز ۱۶ آذر دکتر سید احسان خاندوزی، دکتر مالک شریعتی نیاسر و دکتر مجتبی رضاخواه مهمان انجمن اسلامی مستقل شریف شدند.
برای شفافیت باید صبور بود
خاندوزی، اولین مهمان برنامه ساعت ۱۴:۰۵ دقیقه به دانشگاه رسید و بعد از خوش‌وبش اولیه و تنظیم نهایی دوربین ها، جلسه ساعت ۱۴:۱۵ دقیقه شروع شد. مجری برنامه ابتدا مختصری درباره روند شکل‌گیری مجلس یازدهم و انتظارات و مطالبات دانشجوها و عموم ملت از مجلس آغاز توضیح داد. نائب‌رئیس کمیسیون اقتصادی بحثش را این‌طور شروع کرد: «دشمن از سال ۳۲ تاکنون از دو سلاح برای شکستن مقاومت ملت ایران استفاده کرده؛ اول فشار اقتصادی و دوم تغییر تفکرات و نفوذ در لایه تصمیم‌گیران کشور».
در ادامه بحث ناظر به سه مسئله اصلی شفافیت، لایحه بودجه ۱۴۰۰ و برخورد متقابل مجلس نسبت به ترور شهید فخری‌زاده ادامه پیدا کرد. خاندوزی لایحه ارائه‌شده از سوی دولت و پیش‌بینی میزان فروش نفت آن را غیرواقعی و تورم‌زا خواند و این مسئله را عامل مخابره پیام ضعف و آسیب‌پذیری به خارج از کشور دانست و سپس به موضوع شفافیت پرداخت: «ایجاد شفافیت در نظام تصمیم‌گیری کشور باید آهسته و صبورانه پیش برود و نمی‌توان انتظار داشت یک‌شبه به نتیجه مطلوب برسیم. از طرف دیگر، شفافیت باید به صورت جامع از طرف همه ارگان‌ها پیگیری شود تا اثر مطلوب خود را داشته باشد.»
سال اول مجلس و سال آخر دولت
شریعتی ساعت ۱۵ در محل جلسه حضور پیدا کرد. سخنگوی کمیسیون انرژی در مقدمه گفت‌وگوی خود کمی درباره وضعیت مجلس یازدهم توضیح داد: «در مجلس فعلی حدود ۱۷۰ نفر ورودی جدید مجلس هستند و تجربه ندارند، ضمنا سال اول مجلس در سال آخر دولت است و این مسئله دست مجلس را در بسیاری از اقدامات خواهد بست، آن هم با وجود دولتی که منتظر است مشکلات موجود را گردن دیگران بیاندازد.»
در ادامه خاندوزی در پاسخ به سوالی پیرامون کم‌رنگ بودن نقش مجلس در حکم‌رانی کشور و در تقابل‌های فعلی با دولت گفت: «وظیفه مجلس ریل‌گذاری است. اگر مجلس به درستی به وظیفه ریل‌گذاری بپردازد و وارد طرح‌های حاشیه‌ای و ضرب‌الاجلی نشود، طبیعی‌ست که در عرض دو ماه خروجی ملموسی از سوی جامعه احساس نخواهد شد.»
شریعتی نیز ناظر به مسئله دخالت‌های ریاست‌گونه و خارج از محدوده رئیس مجلس، پاسخ داد که این دخالت‌ها و نظرات رئیس مجلس راهبردی و اصلاح‌جویانه بوده و اجباری از طرف او بر تصميم‌گيری‌ها نیست.
نوشتن طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها از تابستان شروع شد
خاندوزی درباره طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها این نکته را گفت که «شروع طرح اقدام راهبردی لغو تحریم‌ها هیچ ارتباطی به شهادت شهید فخری‌زاده نداشت و از اواخر تابستان نوشتش شروع شده بود.» شریعتی هم در همین موضوع اضافه کرد که «انتظار از مجلس برای پاسخ به ترور، انتظار به‌جایی نیست و این مسئله وظیفه نیروهای امنیتی‌ست. طرح اقدام راهبردی در سطحی که مجلس می‌توانست به این مسئله پاسخ بدهد، پاسخ مناسب و قابل قبولی بود؛ البته متن اولیه پیش از مسئله ترور نوشته شده بود و ترور شهید فخری‌زاده اعث دو فوریتی شدن طرح شد.»
شریعتی درباره اثر این طرح هم این‌طور گفته: «برداشت دولت‌های متخاصم از وضعیت ایران این است که پاسخ محکم و بازدارنده و فوری به اقدامات آنها نخواهیم داد و تحریم‌ها اثرگذار بوده‌اند. وجود طرح اقدام راهبردی و قانون تشدید مجازات جاسوسان امنیتی که به تازگی ثبت شده، باعث تغییر این طرز فکر خواهد شد.»
او درمورد موضوع شفافیت و وجوب همگانی شدن و جامع بودن آن در همه قوا و ارگان‌ها نیز شفافیت در مجلس را دارای اثر دومینویی برای شفاف شدن باقی ارگان‌های کشور دانست.
بودجه تخیلی ۱۴۰۰!
بخش آخر برنامه با رضاخواه ادامه پیدا کرد. عضو کمیسیون برنامه و بودجه لایحه بودجه ۱۴۰۰ را تخیلی خطاب نموده و علت رد کلیات آن از طرف مجلس را نه لجبازی مجلس، بلکه ایرادات زیاد آن عنوان کرد. در ادامه بحث به اصلاح نظام مالیاتی به عنوان بخشی اساسی از اصلاح بودجه کشیده شد و رضاخواه اجرای طرح‌هایی نظیر مالیات بر خانه‌های خالی و تراکنش‌های بانکی ثروتمندان را ضمن اشاره به مقاومت‌های دولت و وجوب قرار داشتن ضمانت‌های اجرایی لازم در قانون، نیازمند زمان کافی برای راه‌اندازی و بهره‌برداری از سامانه‌های مخصوص برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌های لازم برای دریافت این مالیات‌ها دانست.
او درباره حضور زیاد نمایندگان در توییتر و دادن وعده‌های پوچ و بدون پیگیری هم اظهار داشت که اتفاقا حضور نمایندگان در فضای مجازی و تعامل با مردم و پاسخ به سوالات و مطالبات آنها از اثرات مثبت حضور نمایندگان در توییتر است.
