انتشار شماره چهاردم نشریه فروغ، نشریه واحد حقوق و مطالعات زنان انجمن اسلامی حواشی زیادی را به دنبال داشت که در نهایت به حکم تعلیق سه‌ماهه این نشریه از سوی کمیته ناظر بر نشریات منجر شد. روز جمعه روزنامه گفت‌وگویی مجازی را میان دانشجوها درباره این نشریه برگزار کرد که مدعو ویژه آن هم حجت‌الاسلام سیدفرید حاج‌سیدجوادی بود. با وجود نقدهای وارد به نحوه اجرای این میزگرد، خلاصه‌ای از مباحث مطرح‌شده در این جلسه مجازی و سه ساعته که در برخی دقایق حدود ۱۲۰ شرکت‌کننده داشت، در این صفحه آورده شده است.
حاج‌سیدجوادی: نشریه فروغ یک نشریه دانشجویی‌ست و کارکرد و مخاطبش هم با توجه به این موضوع تعیین می‌شود. من وقتی نشریه را دیدم، اولین چیزی که به چشمم خورد، تیترها بود که حساسیت‌زا هستند ولی وقتی وارد محتوا می‌شوید، غلظت و شدت زیادی ندارد. موضوعات شاید موضوعات خاصی باشند ولی یادداشت‌ها و مقالات چندان حاد نبود که وارد حریم‌های خیلی تندی شود. سوال اینجاست که نشریه فروغ چه رسالتی برای خودش در این شماره در نظر گرفته و این رسالت را چگونه میان تیتر و محتوا توزیع کرده؟ تیم تحریریه فروغ فکر می‌کرده با این شماره چه اتفاقی را می‌تواند در دانشگاه رقم بزند و به نظر خودشان توفیقی در رقم زدن این اتفاق داشتند یا نه؟ باید دید رویکرد و نگاه دست‌اندرکاران نشریه فروغ در این شماره چه بوده است؟
افقه: ما پرسش‌نامه‌ای با همکاری نشریه داد درباره مسائل بهداشتی و جنسی در دانشگاه توزیع کرده بودیم. مباحث قبلی نشریه بیشتر مباحث نظری بوده ولی بعد از این پرسش‌نامه متوجه شدیم اطلاعات دانشجوهای شریف درباره مسائل بهداشتی محدود و ناقص است. به فروغ انتقاد می‌شود که چرا به صورت سطحی به این مسائل پرداخته، در صورتی که نسخه اول نوشته‌ها جدی‌تر و عمیق‌تر بود ولی برآورد ما از اطلاعات دانشجوها نشان می‌داد که در مباحث سطحی‌تر هم دانشجوها اطلاعات کم و ناقصی دارند. ماه آوریل هم که درباره اطلاع‌رسانی بهداشت جنسی است، بهانه‌ای شد برای صحبت درباره این موضوع و افزایش اطلاعات دانشجوها.
جعفری: بحث ابتدایی از انتشار گیف شب قبل از انتشار نشریه بود و به همین دلیل تصور می‌شود که انتقاد ما فقط به خاطر پرونده اول است، در حالی که به ما به عنوان یک انسان برخورد که مسائل خصوصی خانم‌ها در فضای عمومی دانشگاه منتشر شود و انتقاد فقط به مقاله اول نیست. خانم شایان‌فرد در سخن سردبیر قبل از انتشار نشریه و شنیدن حرف‌های ما گفته‌اند که مخالفان استدلالی نخواهند داشت و صرفا از ترس افتادن به گناه با یک‌سری مطالب مخالفت خواهند کرد و این پیش‌داوری توهین به ما محسوب می‌شود. نکته منفی اصلی از نظر من عادی‌سازی یک‌سری مسائل غیرشرعی و قبح‌شکنی از افعال حرام و صحبت از قانونی شدن آنهاست. پرسش‌نامه مذکور هم به بنده و خیلی از دوستان بنده داده نشده و روی جامعه آماری آن بحث می‌شود کرد. نویسنده‌های این شماره فروغ از دوستان علوم پزشکی هم بودند و می‌توانستند تخصصی‌تر به این موضوع بپردازند و توجیه اینکه اطلاعات بچه‌ها پایین بوده و ما سطح پایین نوشته‌ایم، خیلی شاید حرف درستی نباشد. نشریه فروغ با یک پیش‌فرض غلط آسیبی را شناسایی کرده و علت غلطی هم برای آن پیدا کرده و به همین دلیل نتیجه‌گیری نشریه هم غلط است. ما سر کمبود آگاهی‌هایی از این جنس در خانواده‌ها و مدارس متفق‌القول هستیم ولی این گزاره را که در مدارس و خانواده هیچ آموزشی به بچه‌ها داده نمی‌شود رد می‌کنیم. با این پیش‌فرض، بچه‌های نشریه فروغ گفته‌اند که برای رفع این مشکل همه اطلاعات را به صورت آزاد در اختیار همگان قرار دهیم. چرا ما ریشه‌ای‌تر و بدون قبح‌شکنی مشکل را حل نکنیم؟ از آموزش و پرورش درخواست کنیم که آموزش‌هایش را کامل‌تر و جامع‌تر کند و به آنها راهکار پیشنهاد بدهیم. ما با تربیت جنسی مخالف نیستیم ولی با توجه به سن و فرهنگ و خانواده این تربیت متفاوت است. سلسله‌مراتب آموزش هم در این نشریه رعایت نشده، راهکار آموزش این‌جور مسائل هنجارشکنی نیست. می‌توانند با مسئولان سیاست‌گذار جلسه بگذارند و از آنها درخواست کنند. چرا درباره کلاس‌های تنظیم خانواده دانشگاه مطالبه‌ای انجام نمی‌دهیم که پزشکان و روان‌شناسان متخصص از سطح دانشگاه به صورت علمی نیازسنجی کنند و در این کلاس‌ها به بچه‌ها آموزش دهند؟
بهرامی: خانم شایان‌فرد در سخن سردبیر نگفته بود استدلال‌های مخالفان ناکافی‌ست بلکه گفته بود جامعه سنتی بیان این مسائل را قبح‌شکنانه می‌داند، یعنی همان چیزی که الآن می‌گویند. ما مردان در تعامل با زنان هستیم و نیمی از جامعه را آنان تشکیل می‌دهند و سلامت روانی و جسمی آنها لازم است و به همین خاطر ما هم می‌توانیم در این بحث مشارکت کنیم. کتاب‌های درسی خیلی جزئی و ساده به این مسائل می‌پردازند. همچنین طبق آمار جهانی خیلی از دختران در سنین نوجوانی و جوانی از این اتفاقات در بدن خودشان حس شرمساری دارند و با یکدیگر هم صحب نمی‌کنند و اطلاعات‌شان در زمینه مسائل بهداشتی جنسی محدود و ناقص است. وقتی شما صحبت از این مسائل را هم زشت می‌دانید، چگونه قرار است از سیاست‌گذاران مطالبه کنید که به این مسائل بپردازند. اگر این مسائل که شما قبیح می‌دانید مطرح نشود، راهکاری هم برایش ارائه نمی‌شود.
حاج‌سیدجوادی: کسی با این مخالف نیست که درباره این مسائل به تناسب مخاطب و با روش و ابزار مناسب آگاهی‌بخشی شود ولی با توجه به نوع مخاطب ادبیات متفاوت است. رعایت نکردن یک‌سری حریم‌ها با توجه به مخاطب از نظر ما قبح‌شکنی نام می‌گیرد. سوال اینجاست که استفاده از تیترهایی شبیه تیترهای نشریات زرد یا انتشار انیمیشنی که حساسیت‌زا بوده، در شأن یک نشریه دانشجویی‌ست یا خیر؟ کارکرد یک نشریه دانشجویی تعیین دستورکار ملی نیست و از آن انتظار نمی‌رود این کار را انجام دهد. کارکرد نشریه‌های غیرتخصصی اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی نیست بلکه برجسته‌سازی موضوعات با پرداختن خاص به آنهاست ولی وقتی فروغ در یک شماره چهار پنج موضوع نسبتا مهم را در دستور کارش قرار می‌دهد، فقط نشریه فروغ برجسته می‌شود نه هیچ‌کدام از آن مسائل. انضمام مطالب نشریه به جامعه ایرانی ضعیف است و اطلاعات نوشته‌ها بیشتر مربوط به جامعه خارج از ایران. این‌جور مسائل توان برجسته‌سازی موضوع را از نشریه می‌گیرد ولی خود نشریه برجسته می‌شود. اشکال آنجاست که به جای پرداختن به خود مسئله، خود نشریه تبدیل به مسئله و سوژه شده است. اگر هدف از انتشار دیده شدن خود نشریه نبوده، تیم فروغ ناموفق بوده‌اند و موضوعات موردنظر نشریه دیده نشده است.
افقه: می‌گویند مسائل غیرشرعی در نشریه گفته شده ولی مصداق آن را بیان نمی‌کنند (حاج سیدجوادی به سقط جنین اشاره می‌کند). هم نشریه دیده شده و هم موضوعات مطرح شده در آن. مخالفان نماینده همه جامعه مذهبی دانشگاه نیستند. در هیچ‌کدام از کتاب‌های تحصیلی من به هیچ‌کدام از این مسائل پرداخته نشده است. ما با مشاوران خانم مولاوردی جلسه داشتیم و از آنها خواستیم این درس را به دانشگاه برگردانند ولی خروجی مثبتی نداشتیم و طلب‌کار و منتقد ایشان هم هستیم. با دکتر ایرجی‌زاد، مشاور رئیس دانشگاه در امور زنان به دفعات صحبت کردیم و گزارشش در فروغ‌های اولیه هست و درخواست بازگشت این درس به دانشگاه را داشتیم و جوابی نگرفتیم. خانم شایان‌فرد در زیباکنار این مسئله را جلوی جمع مطرح کردند که یا درس برگردد یا کارگاه‌های مناسب از طرف مرکز مشاوره برگزار شود. پس این انتقاد که ما راه‌های دیگر را نرفته‌ایم و یک‌راست خواستیم قبح‌شکنی کنیم، انتقاد واردی نیست. ما وقتی جوابی نگرفتیم، سراغ نشریه آمدیم و یکی از محجوبانه‌ترین روش‌ها یعنی نوشتن را انتخاب کردیم و روش عجیبی اتخاذ نکردیم. در همین دانشگاه خیلی از افراد اطلاعات اشتباه در این‌باره دارند و به ما هم منتقل کرده‌اند. پرسش‌نامه هم در گروه‌های دختران قرار داده شده و هم در سطح دانشگاه در دسترس بوده و ما از قصد جامعه آماری را محدود نکرده‌ایم.
حاج‌سیدجوادی: در محیط دانشگاه چقدر درباره موضوعات مطرح‌شده در نشریه بحث می‌شود و چقدر درباره ادبیات و پرداخت و حاشیه‌های نشریه؟ اشکال وارد به نشریه آنجاست که ابزار بیشتر از موضوع دیده شده است. انتقاد در پرداخت شما به این موضوع نیست بلکه در نحوه پرداخت است که فرم محتوا را به حاشیه برده است؟ همچنین انتقاد دیگر این است که چرا مطالب نشریه انضمامی به جامعه ایران ندارد؟
افقه: قبل از انتشار همه شمار‌ه‌ها طرح جلد همیشه زودتر منتشر شده و کار جدیدی نبوده است. هدف ما ایجاد حاشیه و دیده شدن نبوده، اتفاقا مطرح شدن این موضوع در شورای فرهنگی که با وجود کمیته ناظر بر نشریات صلاحیت ورود به این موضوع را ندارد، حاشیه درست کرده و مسئله به حاشیه رفته است. ما شاکی به حاشیه رفتن مسئله هستیم نه متهم آن و همین افرادی که با این مسئله شوخی‌های زشت کردند، آن را به حاشیه بردند.
حاج سیدجوادی: نشریه فروغ وارد حوزه‌ای شده که در مقوله حیا می‌گنجد و واقعیت جامعه ایرانی این است که خانواده نسبت به روابط جنسی خارج از محیط خودش حساسیت اخلاقی دارد و صحبت کردن درباره آن حساسیت‌زاست و پرداخت به این موضوع باید با ظرافت صورت بگیرد. به انتخاب موضوعات اشکالی وارد نیست بلکه به نحوه پرداخت به آنها اشکال می‌گیریم که چرا ظرافت‌ها و حساسیت‌ها در نظر گرفته نشده است.
انصاری: من مدافع فروغ نیستم بلکه مدافع این هستم که اجازه بدهیم درباره هر موضوعی در نشریات صحبت شود و در همان نشریات جواب‌شان را بدهیم و با چماق شورای نظارت و … سراغ‌شان نرویم که حاصل شلوغ‌کاری مخالفین در توییتر و فضای مجازی‌ست. ما آموزش بهداشتی درست و به‌دردبخوری در مدارس نداریم. چرا این دانشجوها که فردا پدر و مادر می‌شوند، نباید درباره این مسائل بدانند و اطلاعات داشته باشند؟ من نقدم به فروغ این است که خیلی از مطالب سطحی و ساده و در حد بروشورهای آموزشی بودند و با یک تیتر جنجالی روی کار آمده‌اند. انتظار من قالب‌های متنوع‌تر و مطالب دست‌اول‌تری بود. درباره خیلی از مطالب صحبت کردند و فقط زخمی‌اش کردند و پرداخت خوبی به آنها صورت نگرفت. اتفاقا نشریات دانشجویی به خاطر ملاحظات و نظارت‌های کمتر خیلی بهتر از دیگر نشریات می‌توانند به مسائل مهم جامعه بپردازند و نمی‌شود گفت جای این مطلب در نشریات دانشجویی نیست. مخالفان بدون خواندن نشریه می‌گویند قبح‌شکنی شده و مصادیقش بیان نمی‌شود.
فلاحی: ما با بی‌پرده بیان شدن این‌گونه مسائل در هر جمعی مخالف هستیم. مصادیق دقیق و مستند قبح‌شکنی را ما در چند روز آینده به مسئولان نشریه ارائه می‌دهیم و با آنها سر این مصادیق صحبت می‌کنیم. دکتر فاطمی‌زاده، معاون دانشجویی این مسئله را رد می‌کند که درخواستی به وی برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی درباره این مسائل ارائه شده است. ادبیات می‌توانست عفیفانه‌تر و مناسب‌تر باشد. بهتر بود اول فضای دانشگاه را نقد می‌کردید که به شما اجازه طرح مسائل آموزشی را نمی‌دهد و بعد سراغ پرداختن به آنها در نشریه می‌رفتید. فرهنگ‌سازی از طریق قبح‌شکنی نمی‌تواند صورت گیرد. همین بی‌پرده صحبت کردن درباره این مسائل از بعد روانی و اجتماعی روی دختران جامعه تأثیر منفی دارد. قرآن هم درباره این مسائل صحبت می‌کند ولی با ادبیاتی متفاوت و درست. بیان بی‌پرده این مسائل در فضای عمومی جامعه صرفا نگاه جنسیت‌زده را ترویج می‌دهد که به انسان‌ها قبل از انسان بودن‌شان به عنوان زن یا مرد نگاه می‌شود.
صمیمی: قصد ما از انتشار نشریه جار و جنجال نبوده بلکه دوستان به حواشی پرداختند و جار و جنجال راه انداختند. نحوه برخورد با نشریه نشان نمی‌دهد که کار نشریه اشتباه بوده یا هدف تیم فروغ ایجاد حاشیه بوده است.
درویش: یک موضوع چرایی پرداخت و نحوه پرداخت فروغ به این مسائل است که زرد بوده یا حاشیه به دنبال داشته یا نه؟ موضوع دوم محتوای مطالب است که ممکن است برخی از آنها خلاف واقع یا دین یا قانون جمهوری اسلامی باشد. موضوع سوم و مهم‌تر به نظر من تناسب جرم و مجازات است. درمورد فروغ اتفاق متفاوتی افتاده و روند بررسی و پیگیری آن متفاوت از باقی نشریه‌هاست؛ پروپاگاندای رسانه‌ای در فضای دانشگاه و بعد بردن مسائل دانشگاه به رسانه‌های بیرونی و فشار از بیرون برای اعمال نظر برخی گروه‌ها فرایندی است که دارد در دانشگاه روال می‌شود.
افقه: در مقاله بکارت ما این موضوع را مطرح کردیم که بین بکارت و حیا و عفت باید تفاوت قائل شد و این مسائل را از هم جدا کرد. ما از پایه شروع کردیم و اگر اجازه انتشار به فروغ داده شود، مسائل را تخصصی‌تر پیگیری می‌کنیم. نحوه انتقادات به فروغ درست نبوده و برخی منتقدین حاشیه درست کرده‌اند و حتی با توهین انتقاد خودشان را بیان کرده‌اند.
حاج سیدجوادی: گفت‌وگو در لایه دانشجویی تفاهمی نیست و بیشتر جنس نقطه ضعف پیدا کردن و محکوم کردن دارد و به جای حل مسئله، مسئله تولید می‌کند. موضوعات نشریه زیاد مورد انتقاد نبوده ولی شاید برخی از آنها مثل روسپی‌گری موضوع موردبحت دانشگاه نباشد. در زمینه پرداخت به موضوع، محتوای نشریه اگرچه غنی نبوده، ولی انتقاد زیادی به آن نشده و حساسیت خاصی ایجاد نکرده است ولی در فرم نشریه جسورانه گام برداشته و حساسیت ایجاد کرده و از محتوا خیلی جلوتر رفته و نشریه را در موضع پیش‌داوری قرار داده است. فرم موضوعات را به حاشیه برده و باعث شده موضوعات دیده نشود و حاشیه بر محتوا و موضوعات غلبه پیدا کند. اگر نشریه باعث نشود این موضوعات در دانشگاه مورد توجه قرار بگیرد و به آنها پرداخته شود، در هدفش موفق نشده است.
انصاری: سبک زندگی افراد با یکدیگر متفاوت است و گسل‌هایی وجود دارد که باعث می‌شود یک‌طرف دیگری را به هوچی‌گری محکوم کند و طرف دیگر طرف مقابلش را به بی‌حیایی. راه حلش گفت‌وگوی بیشتر و فهم بهتر ارزش‌های یکدیگر است.
جعفری: من در مدرسه دولتی درس خواندم و آموزش جنسی آنجا به من ارائه شده است. یکی از نقدهای جدی به فروغ قانونی‌کردن تن‌فروشی و قانونی‌کردن بدون قید سقط جنین است. معتقدیم فروغ ۱۴ خط قرمزها را رد کرده و به همین دلیل نسبت به آن سکوت نکردیم و به این معنا نیست که نسبت به قبلی‌ها نقد نداشتیم.
مقدسی: در جمع‌های دخترانه این مسائل مطرح می‌شود و دخترها راحت با یکدیگر صبحت می‌کنند ولی بیان این مسائل در جمع‌های عمومی مصداق بی‌حیایی‌ست.
افقه: فروغ نشریه زنان است و به مسائل زنان در جامعه می‌پردازد. بهداشت جنسی زنان هیچ‌وقت در محیط دانشگاه مثل الآن مطرح نبوده و درباره‌اش صحبت نشده و دلیل این اتفاق ورود فروغ به این حوزه است. این انتقاد که فروغ به جامعه ایران نمی‌پردازد، اصلا وارد نیست و مقالات درباره جامعه ایران صحبت می‌کنند. فروغ به دنبال قانونی‌کردن تن‌فروشی یا قانونی‌کردن بی‌قیدوشرط سقط جنین نیست و درباره نقص قانون در این مسائل صحبت می‌کند و نشریه درست خوانده شده است. مردان هم می‌توانند درباره مسائل زنان صحبت کنند و نمی‌توان انگ بی‌حیایی به آنها زد.
جورابچی: مردان هم به دلیل ارتباط با زنان باید در این زمینه اطلاع داشته باشند که بتوانند آنها را درک کنند و ارتباط بهتر و درست‌تری با آنها داشته باشند.
