دکتر فخارزاده، معاون فرهنگی و دکتر رحیمی، مدیر فرهنگی بعد از همه دانشجوها صحبت‌هایشان را به رئیس می‌گویند و مثل دانشجوها دغدغه و مطالبه و درخواست دارند؛ کمبود فضای فرهنگی، تخصیص نامناسب بودجه فرهنگی، فقدان اتوبوس برای اردوها و بازدیدهای دانشجویی، کمبود نیروی انسانی متخصص در معاونت دانشجویی و فرهنگی، لزوم ازسرگیری فعالیت‌های دانشجویی. دکتر فخارزاده با اشاره به نقل قولی از پروفسور رضا، دومین رئیس دانشگاه می‌گوید فرهنگ پاشنه آشیل دانشگاهی‌ست که از اول جور دیگری طراحی شده، اما امیدوار است که بعد از بازگشایی دانشگاه‌ها، در زمانی خیلی کوتاه فضای دانشجویی به شور و نشاط قبل از کرونا بازگردد.
چهارشنبه، ۱۹ آبان و بعد از پایان مراسم تودیع و معارفه رئیس دانشگاه در آمفی‌تئاتر نونوار دانشکده مدیریت و اقتصاد نوبت به نشست فعالین فرهنگی و دانشجویی با دکتر جلیلی، رئیس و دکتر ابوالحسنی، معاون دانشجویی دانشگاه رسید؛ نشستی که دو ساعت و نیم طول کشید و معاون فرهنگی اجتماعی و مدیران فرهنگی و اجتماعی هم در آن حضور داشتند. در این دو صفحه سعی کردیم مهم‌ترین دغدغه‌ها و مشکلات و مطالبات و درخواست‌های دانشجوها و پاسخ‌ها و قول‌ها و وعده‌های رئیس و معاون دانشجویی جدید دانشگاه را بیاوریم.
شریف در نظام رتبه‌بندی GreenMetric جزء ۳۰ دانشگاه برتر کشور هم نبوده است. در این رتبه‌بندی به عواملی مثل زیرساخت‌ها، انرژی و تجهیزات، مدیریت پسماند، آب، حمل‌ونقل و آموزش و پژوهش توجه می‌شود. توجه به پایدار بودن توسعه دانشگاه نقش مهمی در سلامت دانشگاه و دانشگاهیان دارد. به عنوان مثال پارکینگ جنوب دانشکده جدید هوافضا بعد از افتتاح پارکینگ طبقاتی بلااستفاده می‌ماند و می‌توان آن را تغییر کاربری داد، یا سیستم یکپارچه گرمایشی دانشکده‌ها هم تأثیر منفی محیط‌زیستی و هم هزینه‌های مالی اضافه برای دانشگاه دارد. این موارد قبلا به صورت دسته‌بندی‌شده به دانشگاه ارائه شده، اما به دلیل محدودیت بودجه پیگیری آنها عقب افتاده است.
متأسفانه سال گذشته به دلیل ناهماهنگی‌های پیش‌آمده در انتخابات شورای صنفی، فقط شورای صنفی دانشکده شیمی به صورت رسمی تشکیل شد که امیدواریم امسال این‌طور نباشد.
با توجه به شرایط ناشی از شیوع کرونا و آموزش مجازی، جذب اعضای جدید برای گروه‌ها بسیار سخت شده و دانشگاه هم کمک خاصی به گروه‌ها برای رفع این مسئله نکرده است. در شرایط شیوع کرونا فقط بعضی گروه‌های دانشجویی اجازه برگزاری برنامه در داخل دانشگاه را دارند و این اجازه از باقی گروه‌ها سلب شده است. با توجه به بهبود شرایط کرونا در کشور، درخواست صدور مجوز برگزاری برنامه‌ها در داخل یا بیرون دانشگاه و ازسرگیری فعالیت‌های حضوری را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی داریم.
فضای فعالیت دانشجویی در دو سال گذشته افت کرده، امیدواریم در دوره جدید این فضا بهبود پیدا کرده و گسترش یابد. رعایت عدالت نسبت به گروه‌های دانشجویی و نداشتن سوگیری و نگاه متفاوت نسبت به آنها، افزایش مشارکت گروه‌های دانشجویی در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها، شفافیت در مسائل مدیریتی، استفاده از نظرات دانشجوها در انتصابات، صیانت از استقلال و حریم دانشگاه و پیگیری برخی مسائل که از دوره مدیریت قبلی نیمه‌تمام مانده، مثل نصب یادبود برای جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی، آیین‌نامه آزار و اذیت جنسی در دانشگاه و بازداشت امیرحسین مرادی و علی یونسی از جمله مطالبات و خواسته‌های ماست. دانشجوها دنبال قول‌های مبهم نیستند و پاسخ‌های صریح و شفاف می‌خواهند. از سوی دیگر برخی شایعات درباره مسائل مرتبط به پوشش دانشجوها در دوره مدیریت جدید شنیده می‌شود که دانشجوها را نگران کرده است. حفظ شدن حرمت و شأن دانشجوها لازمه فعالیت آموزشی و فرهنگی و دانشجویی در محیطی آرام است.
ساختارهای تصمیم‌گیری در شریف استادمحور و رابطه استاد و دانشجو یک رابطه تحکمی‌ست. دانشجوها به صورت واقعی در تصمیم‌گیری‌ها جایگاهی ندارد و به همین خاطر سیستم دانشگاه محافظه‌کار و لخت شده است. امیدواریم در ساختارها و تصمیم‌گیری‌های دانشگاه نقش دانشجوها پررنگ‌تر شود. در سال‌های اخیر تأثیرگذاری سیاسی و اجتماعی دانشجوها کم‌رنگ شده و دانشگاه به سمت سیاست‌زدایی رفته است. دانشگاه مطلوب دانشگاهی تعریف شده که فقط مسائل علمی در آن پیگیری شود و دانشجو کاری به کار دیگر مسائل نداشته و مزاحم کسی نباشد. به عنوان مثال در ساختمان جدید آموزش هیچ فضایی برای تشکل‌ها در نظر گرفته نشده است. در سال‌های اخیر فضای فیزیکی دانشگاه توسعه زیادی پیدا کرده، ولی فضای فرهنگی توسعه‌ای نداشته و برای توسعه فیزیکی پیوست مناسب فرهنگی دیده نشده است. گویا فرهنگ در دانشگاه اصل نیست و این موضوع هم در تخصیص فضای فیزیکی و هم در مسائل مالی دیده می‌شود. مسئله دیگر ورودهای صریح امنیتی به مسائل دانشگاه است که افتضاح‌هایی به بار آورده، در حالی که فقط باید روی قانون محکم ایستاد. همچنین اگر قرار است دانشگاه مسائل کشور را حل کند، ساختار آموزشی دانشگاه هم باید متناسب با آن بوده و در این راستا اصلاح شود. بخش خوبی از ارتباط با صنعت در دانشگاه در استارت‌آپ‌های خدمات‌محوری خلاصه شده که بیشتر جنبه نمایش دارد و دردی از کشور دوا نمی‌کند. از سوی دیگر نقش استاد در دانشگاه صرفا یک نقش آموزشی تعریف شده و استاد محور تربیت دانشجو نیست، به همین خاطر درک متقابلی بین استاد و دانشجو شکل نگرفته که تأثیر آن را در فشار درسی بیش از حد در دوره کرونا و آسیب‌های ناشی از آن مشاهده می‌کنیم.
کلان‌مسئله فرهنگی انتخابی مدیریت دانشگاه برای چند سال آینده چیست و چه شاخص‌هایی برای آن تعریف کرده است؟ فضای مذهبی و فرهنگی در دانشگاه و بخش‌های توسعه‌یافته آن وضعیت مناسبی ندارد و با وجود پیگیری‌های زیاد هنوز وضعیت نمازخانه بخش شمالی دانشگاه مشخص نیست. موضوع دیگر بحث خوابگاه‌هاست. مسائل خوابگاه و زندگی دانشجوها در آن سال به سال افزایش می‌یابد. دانشگاه برای مسائلی مثل استرس‌های ناشی از دانشگاه، سیگار، مواد مخدر، مشروبات الکلی و ... در خوابگاه‌ها برنامه‌ای نداشته است. برنامه دانشگاه برای سه نسل از دانشجوها که هنگام بازگشایی دانشگاه و خوابگاه‌ها ورودی به حساب می‌آیند، چیست؟ دانشگاه برای نماز که براساس قرآن جلوی فحشا و منکر را در جامعه می‌گیرد، چه برنامه‌ای دارد؟ گروه‌های دانشجویی شریف ظرفیت‌ها و استعدادهای مختلف و متنوعی دارند و نباید توجه و تمرکز روی عده‌ای خاص باشد. برای حضوری شدن دانشگاه باید برنامه‌های مختلف ورزشی و تفریحی و فرهنگی با استفاده از از ظرفیت همه گروه‌های دانشجویی تعریف کرد تا شور دانشجویی دوباره به فضای دانشگاه برگردد.
نخبگان در کشور ما نادیده گرفته می‌شوند و از ظرفیت آنها استفاده نمی‌شود. شریف نیز یک صادرکننده نمونه در زمینه صدور نخبگان به شمار می‌رود. دستگاه‌های دولتی سراغ دانشگاه نمی‌آیند تا از نخبگان استفاده کنند. از سوی دیگر دانشجوهای دکترا با وجود تلاش و کار زیاد، از حقوق مالی حداقلی هم برخوردار نیستند، ولی از آنها انتظار می‌رود که تمام‌وقت در خدمت دانشگاه و کار پژوهشی باشند. تحریم‌ها بخشی از مشکلات کشور ماست، ولی ما از درون هم دچار خودتحریمی هستیم؛ به عنوان مثال در مدت اخیر مدعوین یکی از وبینارهای انجمن علمی به‌خاطر تحریم نتوانست در وبینار ما شرکت کند و مدعو دیگر به‌خاطر سخت‌گیری‌های دانشگاه روی پوشش مدعوین وبینار.
غایت تربیت یک دانشجو در دانشگاه چیست؟ یک ربات متخصص یا یک انسان که ابعاد و مولفه‌هایی فراتر از یک ربات دارد؟ وقتی فضایی برای فعالیت تشکل‌ها در نظر نمی‌گیریم، نشان از این است که ابعاد سیاسی و فرهنگی دانشجو اهمیت چندانی ندارد. از سوی دیگر شریف از نظر وضعیت روحی و روانی وضعیت ایده‌آلی ندارد و وسواس و کمال‌گرایی منفی در تعداد زیادی از دانشجوها دیده می‌شود. دانشجو آن‌قدر تحت فشار درسی قرار می‌گیرد که یادش می‌رود زندگی کند. به عنوان مثال فعالیت‌های ورزشی دانشگاه در یک گوشه محو دنبال می‌شود و با وجود فضاهای ورزشی مناسب در دانشگاه، استفاده بهینه‌ای از آنها نشده و بعد ورزشی و جسمانی دانشجوها مغفول مانده است. موضوع بعدی مسئله‌محور نبودن دانشگاه است. دانشجوها و استادان در یک فضای ایزوله و غالبا تئوری و دور از صنعت بیرون دانشگاه مشغول به کار هستند و به همین خاطر دانشجوها بعد از فارغ‌التحصیلی و ورود به صنعت، سرخورده شده و ترجیح می‌دهند که به جایی بروند که آموخته‌هایشان موثر واقع شود.
یارانه نشریات در زمان باز بودن دانشگاه در قالب چاپ رایگان نشریات وجود داشت، ولی در شرایط فعلی بودجه‌ای به نشریات اختصاص داده نشده؛ بودجه‌ای که می‌تواند به بهتر دیده شدن آنها در فضای مجازی کمک کند. انتظار داریم اعضای هیئت‌علمی عضو کمیته ناظر از سلایق مختلف باشند تا فضای نشریات پویاتر باشد. متأسفانه در زمان شیوع کرونا فعالیت نشریات کم‌رنگ‌تر شده، انتظار ما این است که برخوردی که باعث دلسردی فعالین نشریاتی شود، با نشریات دانشجویی صورت نگیرد.
دانشجوهای خوابگاهی چند دغدغه دارند؛ اول از همه زمان باز شدن خوابگاه است که تقاضا داریم حداقل به صورت تقریبی مشخص شود. موضوع دوم نگرانی از کمبود ظرفیت خوابگاه‌ها با توجه به افزایش سنوات تحصیل برخی دانشجوها در شرایط شیوع کروناست که پیشنهاد می‌شود دانشگاه به فکر تهیه یک خوابگاه موقت برای آنها باشد. مسئله بعدی دور بودن ورودی‌های ۹۹ و ۱۴۰۰ از شرایط خوابگاه است که رفع آن به هم‌فکری و همکاری نهادهای مختلف دانشگاه نیاز دارد. دغدغه آخر هم لزوم وجود مهد کودک برای دانشجوهای متأهل دانشگاه است تا با دغدغه کمتر به تحصیل بپردازند.
فشار کاری زیادی روی انجمن‌های علمی وجود دارد. تقاضای اول این است که در راه فعالیت انجمن‌های علمی سنگ‌اندازی نشود و تقاضای دوم اختصاص بودجه مناسب به فعالیت‌های انجمن‌های علمی است. مسئله بعدی موازی‌کاری فعالیت برخی گروه‌ها با انجمن‌های علمی است. به عنوان مثال اگر قرار است طرح ورودی‌ها زیر نظر انجمن‌های علمی باشد، این موضوع به صورت یک طرح رسمی در دانشگاه تصویب شود تا متولی ورودی‌های جدید هر سال عوض نشود. درخواست دیگر این است که بعد از حضوری شدن دانشگاه روال اداری اردوها و بازدیدهای دانشجویی آسان‌تر شود تا جبرانی باشد برای این دو سال. دغدغه دیگر تمایل زیاد دانشجوها برای اپلای است که باعث می‌شود از ظرفیت آنها برای بهبود اوضاع کشور استفاده نشود. همچنین استادان جوان معمولا ارتباط بهتری با دانشجوها دارند و دانشجوها اقبال بیشتری به آنها نشان می‌دهند. برای استفاده هم‌زمان از شور و نشاط استادان جوان و تجربه استادان مسن‌تر تمهیدی اندیشده شود. مسئله آخر هم شرط‌های عجیب‌وغریبی‌ست که برای انتخابات شورای صنفی وجود دارد و معمولا مانع تشکیل به موقع شورای صنفی می‌شود. گویا دانشگاه نمی‌خواهد شورای صنفی تشکیل شود تا در کار استادان دخالتی صورت نگیرد.
در شرایط کرونا فعالیت خیلی از کانون‌ها دچار افت زیادی شده و با توجه به ابهام در وضعیت، نمی‌توان برنامه‌ریزی خاصی انجام داد. از سوی دیگر در شرایط شیوع کرونا اتاق برخی کانون‌ها حذف شده و در صورت حضوری شدن دانشگاه این موضوع به کانون‌ها آسیب می‌رساند.
موضوع اول تجهیزات موردنیاز برای کانون‌های هنری‌ست که تأمین آن از بیرون هزینه زیادی دارد و اگر معاونت فرهنگی بتواند این تجهیزات را تهیه کرده و در اختیار کانون‌ها قرار دارد، دست کانون‌ها برای فعالیت خیلی بازتر می‌شود. مسئله دیگری که می‌تواند به شور و شوق کانون‌ها کمک کند، استفاده از ظرفیت کانون‌ها در پروژه‌های دانشگاه است که نمونه اخیرش را در تهیه یادمان مریم میرزاخانی در کتابخانه مرکزی دیدیم. حرف آخر هم مناسب نبودن نظام هدایت تحصیلی در کشور است که باعث می‌شود دانشجوها بعضا در دانشگاه دنبال مسیرهای دیگری بروند، اما فضای دانشگاه به نحوی‌ست که دانشجو باید خیلی روی تصمیمش مطمئن باشد تا بتواند مسیرش را عوض کند و برای خیلی از افراد هزینه تغییر مسیر آن‌قدر زیاد است که از آن منصرف می‌شود. برای دانشگاه گویا تعریف نشده که دانشجو در کنار درس خواندن می‌تواند دنبال کارهای دیگری هم برود.
افسردگی در دانشگاه مسئله مهمی‌ست. برای دانشگاه سطح و رتبه علمی همیشه مهم بوده و خیلی از دانشجوها زیر بار این سطح علمی و فشار ناشی از آن له شده‌اند. با کارهای جزئی فعلی این مسئله برطرف نمی‌شود، این معضل در بلندمدت شکل گرفته و رفع آن به سادگی صورت نمی‌گیرد و مدیریت دانشگاه باید پیگیر آن باشد. از سوی دیگر بچه‌ها بعضا به‌خاطر جو موجود در جامعه رشته‌شان را انتخاب کرده‌اند و وقتی متوجه اشتباه‌شان می‌شوند، سردرگمی سراغ‌شان می‌آید، اما دانشگاه برنامه‌ای برای این سردرگمی و کمک به دانشجوها ندارد.
در این دو سال هم نیروی انسانی برای انجمن‌ها کاهش یافته و هم رغبت دانشجوها برای فعالیت دانشجویی کم شده که بخشی از آن به‌خاطر فشار درسی دانشگاه و انتظارات درسی استادان است. پل‌های ارتباطی بین صنعت و دانشگاه، استادان و انجمن‌های علمی دانشکده‌ها بوده، اما در این دو سال ارتباط انجمن‌های علمی و صنعت کم‌رنگ شده است. برگزاری دوره‌های آموزشی و وبینارها با توجه به هزینه استاد و مبلغی که آموزش‌های آزاد دانشگاه دریافت می‌کند، برای انجمن‌های علمی صرفه اقتصادی ندارد و دانشجوها هم با توجه به دوره‌های آنلاین بیرون دانشگاه، رغبتی به حضور در این دوره‌ها ندارند. درخواست ما این است که درصدی که آموزش‌های آزاد دانشگاه دریافت می‌کند، کمتر شود.
مسئله اول لزوم هدایت و مدیریت معاونت فرهنگی در فضای دانشجویی و پرهیز از ورود مستقیم به کارهایی‌ست که ماهیت دانشجویی دارند. مسئله دوم نظارت مدبرانه، دل‌سوزانه، چهارچوب‌مند و متعادل بر محتواهای تولیدی دیجیتال گروه‌های دانشجویی‌ست. لزوم توجه ویژه به مسائل فرهنگی، هویتی و حرفه‌ای دختران دانشجو و ارتباط قوی‌تر مدیریت دانشگاه با بدنه دانشجویی و به ویژه دانشجوهای دختر و توجه بیشتر به جامعه دختران دانشجو در تصمیم‌گیری‌های کلان دانشگاه نیز دیگر مطالبه ماست. در حال حاضر سازوکارهایی برای این موضوع وجود دارد، ولی باید هم از سوی دختران و هم مسئولین دانشگاه جدی‌تر گرفته شود. ارتباط بی‌واسطه با بدنه دانشجویی باعث می‌شود که در سطح کلان دانشگاه مسائل گزینشی در نظر گرفته نشده و مسئولان دانشگاه با مسائل واقعی و متکثر دانشجوها مواجه شوند. مطلب دیگر درباره مرکز مشاوره است که بازخوردهای خوبی از سوی دانشجوها نسبت به آن شنیده نمی‌شود و لازم است که خدمات آن پویاتر و کاربردی‌تر شود. همچنین پیش‌بینی چالش‌های مختلف فرهنگی و تحصیلی پساکرونا و تدوین برنامه‌های مناسب با همکاری دانشجوها برای دوران پساکرونا ضروری به نظر می‌رسد.
صدای ورزش در دانشگاه باید شنیده شود
دانشگاه فقط برای درس خواندن نیست
