محققان معمولا فرض می‌کردند در دوران پیش از تاریخ فقط مردان شکارچی بودند ولی چه اتفاقی می‌افتد اگر شواهد و مدارک علیه این فرضیات، برای دهه‌ها در معرض دید ما بوده باشد؟
رندال هاس، باستان‌شناس دانشگاه کالیفرنیا، زمانی را در سال ۲۰۱۸ به یاد می‌آورد که تیم پژوهشگرانش دور محل دفن فردی که در کوه‌های ادنس پرو حدود ۹ هزار سال پیش در دوران تمدن آندین به خاک سپرده شده بود، جمع شده بودند. به همراه استخوان‌های کشف‌شده که به نظر می‌آمد استخوان یک فرد بالغ باشد، بسته‌ای از ابزار‌های سنگی بسیار جالب و جامع که یک شکارچی باستانی به آنها برای شکار و آماده کردن پوست حیوان برای استفاده پوشاکی و غیره نیاز داشت، نیز موجود بود.
هاس و تیمش در آن زمان فکر کردند او حتما باید مرد شکارچی بسیار ماهر و فردی مهم در جامعه آن زمان بوده باشد ولی آزمایش و تحلیل مجدد باعث تعجب شد. باقی‌مانده‌هایی که کنار جعبه ابزار پیدا شده بودند برای یک زن بیولوژیکی بودند. علاوه بر این، به احتمال زیادی شکارچی بودن این زن کژ‌روی اجتماعی در تمدن آن دوران به شمار نمی‌آمده است. کشفیات تیم هاس به دنبال تحقیقات قبلی پیرامون محل دفن اجساد آن دوران در آمریکا بوده و نشان می‌دادند که ۳۰ تا ۵۰ درصد شکارچیان حیوانات بزرگ می‌توانستند به صورت بیولوژیکی زن باشند.
این پژوهش نوین، پیچیدگی‌هایی در مطالعاتی که دهه‌ها راجع به نقش جنسیت میان جوامع شکارچی و جمع‌آوری‌کننده خوراک باستانی به طول انجامید، ایجاد می‌کند.
فرض عموم بر این بود که مردان در دوره پیش از تاریخ در دسته‌های کوچک به شکار می‌رفتند و زنان به جمع‌آوری بقایای خوردنی گیاهان و میوه درختان می‌پرداختند. به این دوره، دوره شکار و گردآوری گفته می‌شود ولی برای سال‌ها برخی از محققان استدلال کرده‌اند این نقش‌های سنتی و قدیمی در جوامع باستانی که از قرن ۱۹ به‌وسیله پژوهش‌های انسان‌شناسان در سراسر جهان به ثبت رسیده بودند، لزوما به دوران پیش از تاریخ بازنمی‌گردند.
بالاخره صاحب ابزار‌های کشف‌شده که بود؟
زمانی که باستان‌شناسان محل دفن را حفاری کردند آرایشی متفاوت از ۲۴ ابزار سنگی پیدا کردند. این ابزار‌ها شامل پرتابه‌های نوک تیز برای کشتن و شکار پستانداران بزرگ، سنگ‌های درشت برای شکاندن استخوان‌ها و کندن پوست شکار‌ها، اشیاء ریز و گرد و سنگی برای تراشیدن و جدا کردن چربی از شکار، تکه‌های کوچک با لبه‌های بسیار تیز برای خرد کردن گوشت و کلوخه‌های ساخته‌شده از خاک سرخ که به تازه نگه داشتن گوشت شکار کمک می‌کرد، بود. دور محل حفر تکه‌هایی از استخوان حیواناتی مانند خویشاوند‌های باستانی لاما و گوزن پخش شده بود.
در گفت‌وگو‌های اولیه راجع به بسته ابزار، پژوهشگران فرض کردند که مالک آن مردی با نقشی مهم در جامعه یا حتی رئیس قبیله بوده باشد. هاس که از سال ۲۰۰۸ در این حوزه تحقیق می‌کند، می‌گوید: من هم به اندازه بقیه مقصرم، زیرا فکر می‌کردم طبق درک من از دانسته‌هایم و دنیا این فرض درست است. اما در آزمایشگاه، بررسی دقیق‌تر استخوان‌ها نشان داد که این مالک از لحاظ بیولوژیکی زن است.
برای تأیید کردن این نتایج، آنها پروتئینی را که مینای دندان را می‌سازد و به جنسیت بیولوژیکی انسان مربوط است آنالیز کردند.
نکته مهم این است که این تیم تحقیقاتی نمی‌توانند هویت جنسی این شخص را تأیید کنند و فقط جنسیت بیولوژیکی او مشخص می‌شود. در واقع آنها نمی‌توانند تأیید کنند که این فرد در ۹هزار سال پیش به گونه‌ای زندگی می‌کرده که در جامعه آنها به عنوان زن از آن یاد می‌شده است.
یک تمدن بکر
تمدنی که این فرد در آن زندگی می‌کرد، تمدن آندین نام داشت. تمدن آندین شامل جوامع پیچیده و فرهنگ‌های مختلف و فراوان بوده است. مردم در آن دوره ساکن دره‌های رودخانه‌ای و صحرا‌های ساحلی پرو بودند. باستان‌شناسان بر این باورند که این تمدن اولین‌بار در نزدیکی جلگه‌های ساحلی اقیانوس اطلس پدید آمد. این تمدن یکی از پنج تمدنی در جهان است که محققین آن را «بکر» می‌دانند، یعنی تمدنی بومی که از تمدن‌های دیگر شکل نگرفته است.
زنان چه کاره بودند؟
در دوره پیش از تاریخ و دوره تاریخی، زنان شغل‌هایی چون جمع‌آوری خوراک، کشاورزی و مامایی داشتند، در نتیجه آنها فقط خانه‌نشین نبودند. در آن دوره تفکرات زیادی ضد کار کردن زنان وجود نداشته و لزومی نداشته آنها تظاهر کنند که مرد هستند تا بتوانند کار کنند. زنان گاهی سرباز و جنگنده می‌شدند ولی این زنان جنگنده استثناء و در اقلیت بودند. آنها همچنین مسئولیت اینکه به بقیه اعضای گروه غذای کافی برسد را به عهده داشتند، به خصوص وقتی شکاری گیرشان نمی‌آمد. زمانی که زنان بیرون از خانه کار می‌کردند، مردی باید آنها را همراهی می‌کرد.
زنان هم می‌توانند به شکار بروند
رابرت کلی از دانشگاه وایومینگ این اکتشاف زن شکارچی را تحسین می‌کند ولی نتایج این پژوهش او را قانع نمی‌سازد. او به این نکته اشاره می‌کند که داشتن ابزار در محل دفن یک فرد لزوما به معنی شکارچی بودن آن فرد نیست. برای مثال در محل‌های دفن دو دختر بچه، ابزار‌های شکار پیدا شده بودند. ابزار‌های دفن‌شده می‌توانست روشی برای نشان دادن غم و اندوه شکارچیان مرد باشد.
پیدبالدو می‌گوید: حتی اگر آن بقایا متعلق به یک شکارچی زن نبودند، آنالیز‌های دقیق و گسترده نشان می‌دهد که زنان مدت‌ها توانایی شکار داشته‌اند و این پژوهش‌ها ما را راهنمایی می‌کند تا چه مناطقی را برای مدارک و شواهد حفر کنیم. شکار کردن زنان در آن تمدن چیز عجیب و دور از انتظاری نیست، زیرا آنها همواره در بلندی‌های آندس که به ۱۳ هزار فوت می‌رسیده زندگی می‌کردند. به گفته او اگر می‌توانی این‌گونه زندگی کنی، قطعا می‌توانی یک گوزن هم شکار کنی!
