فردا که میشود سهشنبه سه مارچ، در فرایند انتخاباتی ریاستجمهوری آمریکا به سهشنبه بزرگ (Super Tuesday) معروف است و تکلیف نامزد حزب دموکرات را تا حد خوبی قرار است تعیین کند ولی چرا به این روز سهشنبه بزرگ میگویند؟
انتخابات ریاستجمهوری آمریکا سوم نوامبر ۲۰۲۰ برگزار میشود و تلاشهای نامزدهای دو حزب اصلی دموکرات و جمهوریخواه و البته چند نامزد از احزاب کوچک در آن تاریخ به نتیجه خواهد رسید. با این حال، تلاش نامزدها برای آن انتخابات از مدتها قبل شروع میشود و افرادی که بخواهند از حزبی نامزد شوند، در یک فرآیند انتخاباتی طولانی با هم رقابت میکنند و نهایتا پس از کسب حدنصاب لازم، یک نفر به همراه معاونش به عنوان نامزد حزب به رقابت انتخابات اصلی وارد میشود.
حزب جمهوریخواه امسال دونالد ترامپ را نامزد خود میداند و همانگونه که مربیان فوتبال به ترکیب تیم برنده دست نمیزنند، احزاب نیز رئیسجمهور مستقر را برای انتخابات دوره دوم کنار نمیگذارند (هرچند امسال نامزدهای خیلی کماهمیتی برای حزب جمهوریخواه مطرح شدند و در بعضی ایالتها نیز رقابت انتخاباتی برای آنان برگزار میشود) اما حزب دموکرات در این انتخابات و تا اینجای کار، شاهد حضور پرشور نامزدهای زیادی بوده؛ البته بعضی از آنها اعلام نامزدی برای انتخابات کردند اما تا رأیگیری در اولین ایالت هم باقی نماندند و به مرور انصراف دادند.
ساختار سیاسی آمریکا، بر اساس فدرالیسم بنا شده است. در این ساختار، واحدهای سیاسی تصمیم گرفتهاند ذیل یک کشور تعریف شوند و بخشی از نظام سیاسی خود را به دولت فدرال تفویض کنند؛ اختیاراتی مثل روابط خارجی، دفاعی و البته بخشی از برنامههای عمومی دولت همچون خدمات درمانی، آموزشی، قضایی و عمرانی (بخشی از این برنامهها همچنان در اختیار دولت ایالتی باقی میماند)؛ مثلا همین الآن در همه ایالات یک نظام درمانی وجود ندارد و ممکن است شهروندی در یک ایالت از واکسیناسیوسیون معاف باشد اما در ایالتی دیگر اینگونه نباشد، با این حال دولت فدرال در طرحی همچون خدمات درمانی اوباماکر برای تمامی شهروندان ایالتهای مختلف، خدمات یکسانی را ارائه میدهد و مثلا واکسنی را به رایگان توزیع میکند.
حق ایالتها در تعیین نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری هم لحاظ میشود و با توجه به ویژگیهای جمعیتی(عموما نژادی)، اقتصادی و غیره ترجیحات متفاوت خود نسبت به نامزدها را اعلام میکند تا در تعیین نامزد نهایی حزب موثر باشد. به این سهمیهها دلگیت گفته میشود که برابرهای فارسی آن با مسامحه میتواند نماینده یا وکیل باشد. این افراد بر اساس نسبت آرای نامزدها در انتخابات ایالتها تعیین میشوند و باید در مجمع ملی حزب به آن نامزد رأی دهند.
از اواسط بهمن، رقابتهای حزب دموکرات شروع شد و تا امروز رقابت در چهار ایالت از پنجاه ایالت و چند منطقه غیرایالتی انجام شده است اما روز سهشنبه سوم مارچ(۱۳ اسفند) در فرآیند تعیین نامزد نهایی حزب اتفاق مهمی است، زیرا تا این روز، ۱۵۵ دلگیت از ۳۹۷۹ دلگیت تعیین تکلیف شده ولی در این روز با برگزاری انتخابات در چهارده ایالت ۱۳۵۷ دلگیت (نزدیک به یک سوم کل) تقسیم میشود که تأثیر به سزایی در تعیین نامزد اصلی حزب دارد. مناطق و ایالتهایی که انتخابات در آنها برگزار میشود، آلاباما، آرکانزاس، کلرادو، کالیفرنیا، مِین، ماساچوست، مینهسوتا، کارولینای شمالی، اوکلاهما، تنسی، یوتا، ورمونت، ویرجینا و ساموآی آمریکا به همراه دموکراتهای خارج از آمریکا است.
تاکنون سندرز، سناتور ورمونت آرای مردمی سه ایالت را کسب کرده و ۵۶ دلگیت دارد. بایدن، معاون اوباما یک ایالت را برده و ۴۸ دلگیت در اندوخته خود دارد و البته بوتجج هم که امروز صبح انصراف داد، در آیوا بیشترین دلگیت را در میان نامزدها کسب کرد و با ۲۶ دلگیت رتبه سوم را داشت. رقیب مهم بایدن و سندرز در این سهشنبه بلومبرگ، شهردار اسبق نیویورک و یکی از ۱۶ میلیاردر ثروتمند آمریکاست که با تأخیر در رقابتها اعلام نامزدی کرد و این اولین رقابت او در انتخابات است.
برای پیگیری بیشتر انتخابات 2020 آمریکا میتوانید کانالهای انتخابات آمریکا و برنی سندرز را دنبال کنید.