«این لیست برروز رسانی می‌شود» ... تا ظهر روز سقوط هواپیمای 752، سایت دانشگاه ۱۲ نفر از اعضای خانواده شریف را به عنوان سرنشینان و جان‌باختگان این سانحه هوایی معرفی کرده است اما این عبارت دردآور، چون نمکی بر زخم می‌‌گوید ماجرا به همین‌جا ختم نشده است و احتمالا باز باید منتظر دوست و آشنا و هم‌قطاری دیگر بود که در لیست قربانیان خطای پدافند خودی قرار بگیرد.
«این لیست برروز رسانی می‌شود» ... این آخرین عبارت پیام تسلیت دانشگاه با خطای تایپی بامعنای خود در نخستین ساعت‌های انتشار خبر تلخ سانحه گویای همه‌چیز بود. هم ناخواسته برای ما یادآور خطای انسانی بود، هم یادآور تلخی ادامه‌دار ایام و هم هر لحظه در حال اضطراب و دلهره باقی ماندن.
با نهایت تأسف سال ۹۸ پر از رویدادهایی بود با این لیست‌های برروز شونده، و گویا داریم کم‌کم به این فهرست‌ها عادت می‌کنیم و می‌آموزیم بی‌تفاوت از کنارشان رد شویم. دیگر تفاوتی نمی‌کند لیست جان‌باختگان مربوط به بلایای طبیعی مثل سیل و زلزله را ببینیم یا اعتراض‌های آبان یا تشییع پیکر سردار سلیمانی یا سانحه سقوط هواپیما و یا کووید 19 را. و چه چیز مهیب‌تر و سهمناک‌تر از چنین عادت خطرناکی؟ عادت به اینکه جان انسان‌ها را به چند عدد تقلیل دهیم و هر روز به یک دلیل فهرستی بسازیم از جان آدم‌هایی که هر یک قصه‌ای دارند و حائز کرامت و ارزش‌اند و ره به جهانی بی‌کران دارند.
به صفحه پیام تسلیت دانشگاه رجوع می‌کنم، فهرست جان‌باختگان شریفی به ۱۶ نفر رسیده است اما این عبارت با همان سردی سابق در انتهای پیام برقرار است و به نحو کنایه‌آمیزی همچنان اعلام می‌کند «این لیست برروز رسانی می‌شود». گویا به راستی این فاجعه را پایانی نیست. در واقع مگر چه چیز تغییر کرده است که انتظاری غیر از این بتوان داشت؟ آیا از اشتباهات گذشته خود درسی برای فردا گرفته‌ایم؟ آیا آموخته‌ایم تا تاریخ را آینه عبرت آینده قرار دهیم؟ آیا مسئولین‌مان غیر از بهره‌مندی از مزایای قدرت، پاسخگویی و مسئولیت‌پذیر بودن را نیز آموخته‌اند؟ آیا آموخته‌ایم تا از تجارب دیگران نیز بهره‌مند شویم و در عین استقلال رابطه‌ای محترمانه با سایرین داشته باشیم؟ و آیا خود ما به این فهم رسیده‌ایم که برای موفقیت جامعه باید از فردیت خود فاصله بگیریم و به دایره وسیع‌تری از خود و خانواده خود بیندیشیم؟
تا قرار بر همین منوال است، طبق سنت الهی، معجزه‌ای برای قوم و جامعه ما در کار نخواهد بود. نباید به این وضع عادت کنیم، باید دنبال تغییر باشیم و هریک تغییر را از خود شروع کنیم، وگرنه هر روز باید منتظر لیستی باشیم که به بهانه‌ای به‌روز می‌شود.
