گفتگویی با مسئول مدیریت تازه تاسیس HSE دانشگاه
بخش دوم
محیط زیست و بهداشت، در چه اولویتی برای شما قرار دارد؟ چون به‌هرحال HSE شامل سه حوزه می‌شود و شما صرفاً درباره ایمنی توضیح دادید.
ببینید در حوزه ما، فعلاً این اولویت‌هاست که برایمان مطرح است و ایمنی اولویت اول برایمان است. محیط زیست و بهداشت هم در شرایط فعلی برای من در جایگاه‌های دوم و سوم قرار دارند. حالا در صورتی‌که به شرایط ایده‌آل نزدیک شویم، دقیقاً برعکس خواهد شد و بهداشت جایگاه اول را خواهد گرفت چراکه بهداشت حوزه پیشگیری‌ست اما ایمنی فوریت و اولویت ویژه‌تری دارد و با جان آدم‌ها به‌طور مستقیم در ارتباط است و بعد به سراغ دو مورد دیگر می‌رویم.
هرچند جمع آوری همان پسماندهای شیمیایی و... هم به‌نوعی کمک به حفظ و تقویت محیط‌زیست شریف محسوب می‌شود؛ یعنی این اثرات جانبی را هم می‌توان در حوزه‌های مربوط به ایمنی مشاهده کرد.
در این فرایند چه بخش‌هایی با شما همکاری کردند و چه بخش‌هایی همکاری نکردند؟
خداراشکر محیط شریف، یک محیط علمی‌ست و من چون سابقه کار HSEدر پروژه‌های مختلف عمرانی دارم، می‌دانم که مخالفت‌ها و موافقت‌های مختلفی در هر محیط می‌تواند رخ بدهد اما اینجا چون یک محیط علمی بوده و سطح درک افراد فوق‌العاده بالاتر است، با یک توضیح منطقی، می‌پذیرند و همراهی می‌کنند؛ چراکه حرف از این مسائل یک موضوع عقلانی‌ست و اصلاً ایمنی، یک موضوع عقلانی‌ست؛ پس تابحال چالش و مشکل خاصی با فرد یا بخشی از دانشگاه نداشتیم. کادر قَدَر مدیریت پشتیبانی و خدمات، فوق‌العاده و باز تکرار می‌کنم فوق‌العاده همراه ما هستند و به کمک آنها یک تیم قوی تشکیل داده‌ایم و در حال انجام کار هستند و باید از آنها به‌طور ویژه تشکر کرد و خداقوت گفت. چون ما بازوی اجرایی نداریم و وظیفه نظارت و استانداردسازی سازمان را برعهده داریم و بازوی اجرایی همه این حوزه‌هایی که گفتم، تیم مدیریت و پشتیبانی دانشگاه بوده‌اند. مجموعه معاونت اداری - مالی همراهی خوبی دارند و کاملاً این مسائل را پذیرفته‌اند و ریاست دانشگاه هم همینطور همکاری لازم را با ما دارند و از این نظر رضایت‌بخش است.
روند حضور مدیریت شما در ساختار اداری و روند بروکراتیک دانشگاه به چه صورت است؟ کمی این حوزه را شرح می‌دهید؟
مدیریت HSE مستقیماً ذیل حوزه ریاست دانشگاه فعالیت می‌کند و ساختار آن به تصویب دانشگاه نیز رسیده است. یعنی معاونت خاصی در این روند قرار ندارد و مستقیماً به ریاست دانشگاه متصل می‌شود.
این مدیریت به سه بخش تقسیم می‌شود: ۱. ایمنی ۲. بهداشت محیط و ۳. بهداشت که در واقع سه اداره دارد اما هنوز نفرات آن‌را به ما تخصیص نداده‌اند چراکه دانشگاه هنوز فرد جدیدی را به این حوزه اضافه نکرده و صرفاً یک نفر در حوزه بهداشت محیط دارد و در تلاش هستیم تا به مدیریت ما منتقل شود.
در روند اداری و اتوماسیونی هم چون ما باید از اساتید و مسئولین دانشگاه بازخورد بگیریم، از دانشگاه درخواست کردم همه بتوانند مستقیم به من نامه بزنند اما ظاهراً دستورالعملی از قبل در دانشگاه وجود دارد که این اجازه را به ما نداده‌اند اما دسترسی من برای طرح موضوع و اخطار و... به بقیه آزادتر است؛ یعنی به ریاست‌ها، مدیریت‌ها، سرپرست‌ها، دفتردارها و... دسترسی دارم اما خیلی دوست داشتم که از آن‌طرف هم این دسترسی ایجاد می‌شد و می‌توانستیم مستقیماً و به‌طور شخصی و غیر اداری، بازخورد بگیریم و زمان را از دست ندهیم و دچار پروسه طولانی نشویم، اما هنوز موفق نشده‌ایم.
از طرفی تنها گله‌ای هم که دارم این است که هنوز ساخت‌وسازها، برگزاری رویدادها و... در شریف منوط به اخذ تاییدیه از این مجموعه نشده و نظارت‌ها و ممانعت‌ها و...، به‌طور شخصی انجام می‌شده است و این وابستگی و پیش‌نیازی به تایید مدیریت HSE باید به روند دانشگاه اضافه شود اما این روند تقریباً در حال انجام است و به همه بخش‌ها ارسال شده است.
سوال بعد اینکه، این قوانینی که می‌گویید، از کجا می‌آید؟
ببینید چهار مجموعه وزارت کار، وزارت بهداشت، سازمان آتش‌نشانی و محیط زیست برای ما به‌عنوان HSE، به شدت مطرح است؛ چون این‌ها به ما استانداردها را ابلاغ می‌کنند.
آیین‌نامه وزارت کار در حوزه ایمنی کار است؛ آیین‌نامه وزارت بهداشت، در حوزه بهداشت کار است؛ آیین‌نامه آتش‌نشانی در حوزه مربوط به حریق و آتش‌نشانی‌ست و محیط زیست هم که کاملاً مشخص است.
این‌ها به ما آیین‌نامه‌هایشان را ابلاغ می‌کنند و موظفیم طبق آنها عمل کنیم.
کنوانسیون‌ها و دستورالعمل‌های جهانی هم راهنمای خوبی برای ما هستند که بتوانیم از آنها استفاده کنیم اما آنها بیشتر در حوزه محیط‌زیست هستند و نکات ایمنی را کشورها تا حد زیادی به‌طور مجزا پیگیری، تدوین و اجرا می‌کنند.
یک دانشجو اگر بخواهد به شما بازخورد بدهد یا گزارشی را به اطلاعتان برساند، چه‌کار می‌تواند بکند؟
متاسفانه هنوز این ارتباط به‌خوبی شکل نگرفته است و راه‌های زیادی برای آن نیست و حداقل امیدواریم خط تلفنی برای محل استقرار ما راه‌اندازی شود اما تا آن زمان می‌توانند گزارش‌های خود را حضوری به دفتر ما در مقابل ضلع جنوبی ساختمان تغذیه گفته یا به دو آدرس ایمیلی که در ادامه می‌گویم ارسال کنند:
HSE.M@sharif.edu
bahman.haji@staff.sharif.edu
نکته پایانی؟
بگذارید به این مورد، به‌طور موردی و باچند مثال توضیح دهم. به خیلی از دانشجویانی که در آزمایشگاه‌های دانشگاه کار می‌کنند همیشه توصیه و تاکید شدید کرده‌ام که MSDS مواد‌شیمیایی را بخوانند. مثلا در یکی از دانشکده‌ها در همین پاییز امسال، یکی از دانشجویان دکتری که احتمالاً بیش از ده سال است که از دوران کارشناسی تا حالا، با مواد شیمیایی در ارتباط است، دچار انفجار شد و با من تماس گرفتند که همچین واقعه‌ای رخ داده است! البته نه در ابعاد بزرگ بلکه در ابعاد آزمایشگاهی که یک شیشه ترکیده و تکه‌تکه شده بود. واقعاً اتفاق بدی‌ست چراکه جان افراد را مورد هدف قرار می‌دهد؛ سراغ او که رفتم، می‌ترسید با من صحبت کند چراکه فکر می‌کرد برایش در دانشگاه و از سوی اساتید مشکل ایجاد می‌شود!
امیدوارم این دیدگاه از دانشگاه برچیده شود و این ترس از بین برود؛ چرا باید از صحبت با من که مسئول این قضیه هستم و باید به آن رسیدگی کنم، بترسی یا نگران باشی؟! در نهایت با اصرار توانستم حرف‌های او را بشنوم؛ توصیه اصلی من به همه دانشجویان به‌خصوص دانشجویانی‌ست که با آزمایشگاه در ارتباط هستند و مواد پرخطر را تجربه می‌کنند؛ مثل آزمایشگاه جوشکاری در دانشکده مواد که از گاز استیلن استفاده می‌کنند؛ آزمایشگاه کلین‌روم یا اتاق تمیز که از گاز SF6 استفاده می‌کنند؛ آزمایشگاه برق که در آن گاز سیلان دارند که به آن گاز غیرقابل پیش‌بینی می‌گوییم!
آن‌هم اینکه ایمنی را جدی بگیرند و روی کمک ما هم حساب کنند تا بتوانیم تا حد زیادی از بروز حوادث جلوگیری کرده و محیط ایمن‌تری را برای خود و اطرافمان بسازیم.
