بارها شنیده‌ایم که شریفی‌ها تک‌بعدی نیستند و در این راستا سعی شده با نشان دادن مصداق‌های گوناگون، این موضوع ثابت شود. یکی از این مصداق‌ها، فعالیت‌های متنوع این دانشگاه صنعتی به شمار می‌رود. شاید عده‌ای دستاورد مهم شریف در سال ۹۷ را اتمام پروژه عظیم و باکیفیت دکتر محمد دورعلی، استاد دانشکده مکانیک در آبراهه قائم نیروگاه اوما اویا در سریلانکا بدانند، اما آنچه را در سال ۹۷، در تمامی عرصه‌هابر شریف گذشت، می‌توان آیینه تمام‌نمای فعالیت‌های چندجانبه شریفی‌ها دانست؛ از دومین دوره شریف زیبای من، برنامه نوآورانه معاونت فرهنگی که سال ۹۶ نخستین دوره‌اش برگزار شد و نشان داد بدون سلبریتی هم می‌شود یک روز زیبا شد و دور هم خوش گذراند و جشن پنجاه سالگی گروه کوه و دومین گردهمایی فعالین فرهنگی دانشگاه در زیباکنار که نسبت به اولین دوره یک سر و گردن در حاشیه و اختلاف نظر و بحث و جدل بلندتر بود، تا فستیوال موسیقی شریف (جشنواره صبا) که کانون موسیقی دانشگاه زحمت زیادی برایش کشید و پای ۶۰ نوازنده و خواننده را که ۴۸ نفر آنها شریفی بودند، به سن آمفی‌تئاتر مرکزی باز کرد و برگزاری جشنواره قرآن و عترت دانشجویان دانشگاه‌های تهران به میزبانی شریف که استاد شهریار پرهیزکار یکی از داوران آن بود و درخشش ورزشکارهای شریفی در المپیاد ورزشی شیراز (به‌ویژه در رشته‌های شطرنج و شنا) که مقام پنجم کشور را برای دانشگاه به ارمغان آورد. به‌صورت کلی، با ورود دکتر سید حسن حسینی، معاونت فرهنگی وقت به عرصه فعالیت‌های دانشجویی دانشگاه، یک ارتقای همگانی در اغلب زمینه‌های موجود جهت فعالیت در فضای فرهنگی شریف پدید آمد؛ از انجمن‌های علمی و کانون‌های فرهنگی گرفته، تا نشریات دانشجویی. اما از قدیم گفته‌اند: «هرکه بامش بیش، برفش بیشتر».
اردوی ورودی‌ها؛ کارشکنی‌ها، مانع‌تراشی‌ها
تیم معاونت دکتر حسینی، علاقه بسیاری به ورود مستقیم به برخی فعالیت‌های انجام‌شده از سوی دانشجوها و سکان‌داری بعضی از آنها داشت. اردوی ورودی‌های دانشگاه، که همواره از سوی جمعی از فعالان دانشجویی، از آن به‌عنوان یک اردوی تشکیلاتی برای جذب عضو برخی گروه‌ها نام برده می‌شد، در سال ۹۷، شکاف نسبتا عمیقی میان گروه‌های دانشجویی و همچنین میان این گروه‌ها و معاونت به وجود آورد. داستان از آن جایی شروع شد که معاونت فرهنگی، پس از کندوکاو در اردوی سال ۹۶، هزینه‌های این اردو را زیاد دانست و آن را در مقایسه با هزینه‌اش کم‌کیفیت قلمداد کرد. همچنین نکته قابل‌توجه در ایرادات معاونت به روند اردو، استفاده از سرگروه‌های سال‌بالایی که خود دانشجوی کارشناسی هستند بود و راه‌حل را بهره‌گیری از دانشجوهای کارشناسی‌ارشد و دکتری می‌پنداشت. یک جملۀ کلیدی نیز از دکتر حسینی، بسیار ماندگار شد: «این، اردوی ورودی‌ها نیست؛ اردوی سرگروه‌هاست». البته اعتراضات نسبت‌به اردوی ورودی، منحصر به معاونت فرهنگی نبود و بعضی گروه‌های دانشجویی نیز نسبت‌به نقش پررنگ چند گروه دانشجویی در آن، معترض بودند.
برگزاری موفق و کم‌هزینه اردوی زیباکنار از سوی خود معاونت، با کم‌ترین نیروی اجرایی ممکن، سبب شده بود تا معاونت فرهنگی، بیش‌ازپیش، بر تصمیم خود جهت ایجاد تغییرات اساسی در اردوی ورودی‌ها، مصر باشد. این موضوع در حالی بود که طبق نتایج منتشرشده از نظرسنجی بین دانشجوهای ورودی نودوششِ حاضر در اردو، رضایت خوبی را از آنها، نسبت‌به این برنامه شاهد بودیم. نقطه آغازین تنش‌ها در سال ۹۷، انتصاب جواد درویش، در اواخر اردیبهشت آن سال به سمت «مسئول برنامه‌ریزی اردوی ورودی ۹۷» بود و این تلقی را در میان فعالان دانشجویی پدید آورد که اردو، کارمندی خواهد شد و دیگر دانشجویی نخواهد ماند. نکته عجیب در این انتخاب دکتر حسینی، حضور درویش تا اواخر تابستان در خارج از کشور، به‌دلیل فرصت مطالعاتی بود! اوایل تیرماه، معاونت از تعدادی از دانشجوها دعوت کرد تا در جلسه ارائه برنامه اردو از سوی درویش حاضر شوند و حتی نامه‌ای به دانشکده‌ها، جهت معرفی دانشجوهای ارشد و دکتری به معاونت، ارسال شد.
اواخر همان ماه بود که ۵۰گروه دانشجویی با امضای نامه‌ای، اعتراض خود به تصمیمات معاونت فرهنگی درباره اردو را به گوش دکتر فتوحی، ریاست دانشگاه رساندند. این نامه کارساز افتاد و دکتر حسینی، از پیمودن ادامه روند خود عقب کشید و تصمیم بر آن شد تا طی جلسه‌ای، یک شورا با ترکیب منتخب دانشجوها و متشکل از تمامی گروه‌های دانشجویی، در دریای پرتلاطم آن روزهای فضای فرهنگی، هدایت کشتی اردوی ورودی‌ها را در دست بگیرد. شورای معروف ۱۱نفره، در هفتم مرداد ۹۷، با رأی گروه‌ها انتخاب شد و کار را از دهم مرداد شروع کرد. فقدان شفافیت در انتخاب سرگروه‌ها، عدم انتشار صورت جلسات شورا و اتحاذ برخی تصمیمات عجیب (که البته کمبود وقت را نیز می‌توان از دلایل آن دانست)، اوضاع را پیچیده‌تر و برگزاری اردو را با حاشیه‌های بیش‌تری مواجه ساخت.
محمدجواد ابوطالبی، که یکی از سه گزینه پیشنهادی شورای ۱۱نفره به شورای فرهنگی جهت تصدی‌گری مسئولیت اردو بود، به عنوان مسئول اردوی ورودی‌های ۹۷ انتخاب شد؛ دانشجویی که پس از اردو، «مدال صبر» را از دکتر حسینی دریافت کرد. از سوی دیگر، برنامه تهران که پیش از برنامه مشهد برگزار می‌شد، مستقلا از سوی تیم معاونت فرهنگی و دانشجوهای منتخب معاونت برقرار گشت و البته این برنامه نیز خالی از حاشیه نبود؛ حضور ابوطالب حسینی، استندآپ کمدین نائب‌قهرمان فصل دوم خنداننده‌شوی خندوانه، در جشن «شریف سلام» و انجام برخی شوخی‌ها، دکتر حسینی را آزرده‌خاطر کرد و آن را به‌دور از فضای نخبگانی شریف دانست. با همه نواقص، غلبه حواشی بر متن، ابهامات بسیار و...، در نهایت اردو برگزار شد، ولی این قطعا نمی‌توانست پایان ماجرا باشد.
يک‌شنبه، ۱۵ مهر ۹۷، جلسه‌ای معروف در آمفی‌تئاتر مرکزی برگزار شد، ریزودرشت اردو به میان آمد و عمق شکاف و اختلاف همگان، نمایان گشت. این ناسازگاری‌ها، مستقیما بر برنامه دانشگاه برای ورودی‌ها در سال‌های آتی اثر می‌گذاشت؛ تنها چند روز از آن جلسه گذشته بود، که تنی چند از فعالان دانشجویی، مستقل از گروه‌ها، با طیف متنوعی از افراد جلسه گذاشتند و به‌تدریج شروع به تجمیع تجارب سال‌های گذشته و تدوین طرحی جدید کردند و در نهایت، در زیباکنار ۲، که اوایل بهمن ۹۷برگزار شد، طرح برگزاری اردو در اصفهان، ارائه شد. این طرح نیز ۴۰ امضای گروه‌های دانشجویی را پشتوانه خود می‌دید، ولی لازم بود در شورای فرهنگی به تصویب برسد؛ در واپسین روزهای سال نودوهفت هم داستان اردوی ورودی‌ها، دست از سر دانشگاه برنداشت و این طرح، وارد جلسه شورای فرهنگی شد و پس از ارائۀ تدوین‌کنندگان طرح، میان اعضا به رأی گذاشته شد، لیکن رأی نیاورد تا نشان دهد که «این قصه، سر دراز دارد». در نهایت نیز تصمیم بر آن شد تا فراخوانی میان دانشجوها داده شده و از همگان، چه به‌عنوانِ فعال حقوقی و چه به‌عنوانِ فعال حقیقی، دعوت شد تا طرح خود را تدوین و ارائه کنند و در نهایت در خرداد ۹۸ بود که طرح سمیه رسولی در شورای فرهنگی اکثریت آرا را کسب کرد، هرچند اردوی ورودی‌های ۹۸ هم در حاشیه و ابهام کمی از اردوی ورودی‌های ۹۷ نداشت.
اصالت تکثر
معاونت فرهنگی، در این سال نشان داد که بسیار تمایل دارد که خود دست به کار شده و علاوه‌بر سیاست‌گذاری، با اجرای برنامه‌هایی، فرهنگ را به حوزه عمومی جامعه دانشگاهی، نزدیک سازد؛ جشنواره اقوام، یکی از همین برنامه‌ها بود. اواخر آبان‌‌ماه ۹۷، دانشجوها پس از خروج از کلاس‌های تالار یا ابن‌سینا و حتی در بدو ورود به دانشگاه از در شمالی (در انرژی)، چادرها و غرفه‌هایی را می‌دیدند که داخل آنها، از قومیت‌های مختلف، گرد هم جمع شده بودند تا ایران متکثر را به منصه ظهور برسانند؛ موردی که در شعار معروف دکتر حسینی نیز متجلی بود: «اصالت در تکثر است». البته دغدغه‌هایی نسبت‌به بودجه این رویداد و احتمال به‌حاشیه‌رانده‌شدن گروه‌های دانشجویی با غالب شدن این برنامه‌ها در سطح دانشگاه و اجاره سالن ورزشی مرحوم جباری برای برپایی نمایشگاه این جشنواره مطرح شد. از دیگر برنامه‌های هفته اقوام در شریف، جشن‌های آذربایجانی‌ها، قزوینی‌ها، بلوچ‌ها، کردها و همچنین جشن اختتامیه آن با حضور سید محمد بهشتی از کهنه‌کاران عرصه میراث فرهنگی ایران بود.
آروم نمی‌گیگیریم
در حوزه فعالیت‌های صنفی نیز دو اتفاق مهم در سال ۹۷، در شریف افتاد؛ اولی اعتراضات به مجموعه شریف‌پلاس بود و دومی، تجمعات خوابگاهی در اعتراض به فقدان امنیت.
ابتدای سال تحصیلی ۹۸-۹۷، با افزایش قیمت‌ها از سوی شریف‌پلاس، اعتراضات به این مجموعه شدت گرفت و بحث تحریم این فودکورت تازه‌تأسیس، از سوی جمع کثیری از دانشجوها روی میز قرار گرفت؛ در نهایت، خواسته‌های هشت‌گانه دانشجوها، از سوی شورای صنفی اعلام شد؛ کاهش قیمت‌ها، افزایش کیفیت، شکستن انحصار شریف‌پلاس، نظارت دانشجویی بر این مجموعه و شفاف‌سازی قرارداد آن با دانشگاه، از رئوس اصلی این خواسته‌ها به شمار می‌رفت. البته مسئولان شریف‌پلاس هم دلایلی جهت افزایش قیمت‌ها و توضیحاتی در مورد روندهای موجود داشتند.
قصه ناامنی‌های اطراف دانشگاه و به‌طور خاص منطقه طرشت، با گسترش ساختمان‌های اداری و تحصیلی و کاهش فضای مسکونی این منطقه، پرغصه‌تر شد. دانشجوهایی که حداقل انتظارشان، تأمین امنیت‌شان در مسیر دانشگاه تا خوابگاه و بالعکس بود، از مسئولان، حتی جمله «عوضش امنیت داریم» را نیز نمی‌توانستند بشنوند. درحالی‌که مسئولان، راهکارهایی که از نظر شورای صنفی کلیشه‌ای بودند، نظیر افزایش کانکس‌ها، دوربین‌های مداربسته و روشنایی را روی میز گذاشته بودند، مؤثرترین راه از نظر دانشجوها، سرویس حمل‌ونقل بود.
دانشجوهای خوابگاهی که دانشگاه را ناتوان از حل مسئله و حتی در مواردی بی‌میل به افزایش امنیت پیرامون شریف به حساب آوردند، خود دست‌به‌کار شدند و تجمعاتی پرسروصدا را در محیط خوابگاه راه انداختند؛ سروصدای این تجمعات، تا رسانه‌‌های خارج‌نشین نیز راه پیدا کرد. مجموعه اتفاقات رخ‌داده در بحث تأمین امنیت دانشجوها که تا آخرین روز کاری سال ۹۷ هم در دستور کار شورای صنفی و مسئولین دانشگاه قرار داشت، حتی منجر به استعفای دبیر وقت شورای صنفی شد و در نهایت هم حاصلش برای دانشجوها اضافه شدن چند کانکس نیروی انتظامی در اطراف دانشگاه و خوابگاه‌ها بود.
رفت‌ها و آمدها
سال ۹۷، پر بود از باقی‌ماندن برخی مسئولان در جای خود و رفتن برخی دیگر از صندلی‌هایی که ثابت کرده به کسی وفا نمی‌کند؛ مهم‌ترینِ این انتصابات و ابقاها، تمدید دوره دکتر فتوحی، ریاست دانشگاه بود تا دوره دوم چهار ساله ریاست خود را در شریف آغاز کند. همچنین تکلیف دو معاونت مهم ریاست نیز در این سال تعیین شد؛ دکتر حسینی، معاونت فرهنگی وقت، در سمت خود ابقا، و دکتر عمادالدین فاطمی‌زاده، استاد دانشکده برق نیز به‌عنوانِ معاون دانشجویی منتصب شد. از دیگر مسئولیت‌های مهم دانشگاه، نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه و به‌اصطلاح، مسئول نهاد رهبری است؛ پس از رفتن حجت‌الاسلام مصطفی رستمی به نهاد رهبری کل، حجت‌الاسلام فخرالدین طباطبایی، مسئول نهاد شریف شد تا این جایگاه نیز از بلاتکلیفی دربیاید.
اما شاید بتوان مؤثرترین انتصاب را به کتاب‌‌خانۀ مرکزی نسبت داد؛ دکتر شانت باغرام، استاد جوان دانشکده فیزیک، پس از برعهده‌گرفتن مسئولیت کتابخانه مرکزی دانشگاه در سال ۹۷، با اقداماتی که انجام داد و خلاقیت‌ها و نوآوری‌های خود، هم محیط این ساختمان را از جایی برای مطالعه صِرف، تبدیل به محلی برای اوقات فراغت دانشجوها کرد و هم گروه‌های دانشجویی را به این نهاد، نزدیک‌تر ساخت، تا مهر تأییدی باشد بر اینکه «مشکل درد عشق را حل نکند مهندسی». گنجینه تاریخ دانشگاه نیز که چند سالی صحبت از راه‌اندازی آن بود، در ساختمان کتابخانه مرکزی و در مهرماه ۹۷، با حضور هیئت‌رئیسه افتتاح شد. افتتاح سالن مطالعه ویژه اعضای هیئت‌علمی و دانشجوهای تحصیلات تکمیلی در سال ۹۸ و تالار توس در سال ۹۹ از دیگر نوآوری‌های تیم دکتر باغرام در کتابخانه مرکزی بوده است. برنامه‌های فرهنگی متنوع کتابخانه هم در این یکی دو سال رونق ویژه‌ای گرفته است.
نمی‌شود از ۹۷ حرف زد و به بازنشستگی دکتر مهدی گلشنی، استاد دانشکده فیزیک و گروه فلسفه علم دانشگاه و منتقد جدی مدیریت دانشگاه و نظام آموزش عالی کشور در آخرین روز تیرماه ۹۷ اشاره نکرد. البته دکتر گلشنی، قائل به این بودند که دلایل دیگری، سبب لغو عضویتش از هیئت‌علمی بوده و ماجرا فقط یک بازنشستگی ساده نیست؛ موضوعی که از برخی اختلاف‌نظرها در گروه فلسفه علم دانشگاه پرده برداشت و سبب‌ساز بحث‌های مختلفی شد.
شریف در «انسانی»ترین حالت خود
پس از تأسیس دانشکده مدیریت و اقتصاد و همچنین گروه فلسفه علم در دانشگاه، به‌تدریج گرایش مهندسان شریفی به علوم انسانی، هویدا گشت. ایجاد مؤسسه «حامی» به‌عنوانِ حمایت‌گر افرادی که علاقه‌مند به تحصیل در رشته‌های علوم انسانی در دانشگاه‌های برتر خارج از کشور هستند، از جمله اقدامات مهم در شریف به شمار می‌رفت که در سال ۹۷ اسمش بیشتر سر زبان‌ها افتاد.
گروه‌های دانشجویی نیز علایق خود به پرداختن به این موضوعات را نمی‌توانستند پنهان کنند. برگزاری دوره نخست «مدرسه ادبیات، انسان، شهر» در اسفند ۹۷، با حضور مدعوینی برجسته از سوی اندیشکده مهاجر، کانون شعروادب، جامعه اسلامی و انجمن اسلامی دانشجویان مستقل، برگ زرینی از پیوند شریف و علوم انسانی و به‌ویژه ادبیات بود. همچنین همایش «علوم انسانی برای نخبگان (H4E)» نیز در این سال، نقش به‌سزایی در تحکیم رابطه دانشجویان و دانش‌آموختگان، با این علوم داشت؛ همایشی که از برجسته‌ترین نقاط آن، حضور دکتر سید حسین نصر، از رؤسای پیشین دانشگاه، از طریق ویدئوکنفرانس در آن بود.
ارائۀ دو درس جدیدِ «جامعه‌شناسی» و «روان‌شناسی» از سوی مرکز معارف که همیشه از سوی دانشجوها با درس‌های خشک و بی‌ثمر شناخته می‌شد هم نقطه عطفی در رابطه دانشجوها با علوم انسانی و همچنین این ساختمان از دانشگاه بود.
ای شریف، شاد باش و دیر زی!
برای اولین بار در تاریخ فوتبال ایران، پرسپولیس به فینال جام باشگاه‌های آسیا یا همان لیگ قهرمانان آسیا راه یافته بود و با توجه به تفاوت ساعت زیاد شرق و غرب آسیا، بازی دور رفت نماینده کشورمان در برابر کاشیما آنتلرز ژاپن، صبح روز شنبه، ۱۲ آبان برگزار می‌شد. معاونت فرهنگی نیز تدارک تماشای دسته‌جمعی این دیدار در آمفی‌تئاتر مرکزی را فراهم نمود و روزی ماندگار در شریف ثبت شد؛ روزی که پسرها و دخترهای شریفی حاضر در سالن در دو قسمت متمایز قاب تشخیص بودند: «پرسپولیسی‌ها» (از جمله غیرپرسپولیسی‌های سابق، که این دیدار را به‌مثابه تقابل ایران و ژاپن می‌دانستند و موقتا طرف‌دار قرمزهای پایتخت شده‌بودند) و «هواداران کاشیمای مقیم مرکز». این دیدار، در نهایت با پیروزی دو بر صفر کاشیما به پایان رسید و پس از تساوی بدون گل در بازی برگشت در ورزشگاه آزادی، دست سرخ‌پوشان، از ستاره آسیایی کوتاه ماند.
از دیگر روزهای ماندگار شریف در این سال، عیدانه کانون‌های فرهنگی بود؛ برای نخستین بار، ۲۸ کانون موجود در دانشگاه در آن زمان، علی‌رغم تمایزها و تنوع‌ها، گرد هم آمدند تا آمفی‌تئاتر مرکزی دانشگاه شریف، عصر دوشنبه، ۲۰ اسفندماه، تجلی‌گاه وحدت بین آنها باشد و عید نوروز ۹۸ را جشن بگیرند. البته این برنامه نیز همانند سایر برنامه‌های بزرگ دانشگاه، بی‌حاشیه نبود و تصمیم برگزارندگان آن برای برپایی «آیین عرفانی» سماع، با انتقادها و اعتراض‌ها و تهدیدهایی همراه شد؛ در نهایت نیز دکتر حسینی، با توجه به استفتای رهبری در باب «رقص» سماع، لغو مجوز این برنامه را سبب شد.
از دیگر اتفاقات مهم ۹۷ هم می‌توان از گردهمایی خیرین مجمع حامیان دانشگاه در یک مراسم افطاری ویژه در ماه رمضان نام برد که بی‌شک چهره اول آن دکتر مصلی‌نژاد بود. در سال‌های اخیر نقش مجمع حامیان در بسیاری از پروژه‌های عمرانی شریف به وضوح دیده می‌شود.
چون دوست دشمن است، شکایت کجا بریم؟
یک اتفاق ناگوار در سال ۹۷، حکم محمد شریفی‌مقدم، دانشجوی دانشگاه شریف و دبیر اسبق کانون یاریگران، به‌سبب اعتراضات دراویش گنابادی در دی‌ماه سال ۹۶ بود؛ آنچه کام شریفی‌ها و علی‌الخصوص فعالان دانشجویی را تلخ کرد، وجود بندی در علل محکومیت وی بود، که او را متهم به صحبت در تریبون دانشجویی می‌کرد! این، در حالی است که این تریبون‌ها مجوز از سوی دانشگاه دارند و منطقا نباید دانشجوها به‌سبب محتوای صحبت خود در آن، بازخواست شوند، چه رسد به اینکه صرفِ سخن‌راندن در یک برنامه دانشجویی را از دلایل بازداشت‌شان برشمریم.
طرشت‌ولی یا ناحیه نوآوری شریف
ناحیه نوآوری شریف به منطقه بین بزرگراه یادگار امام (از شرق)، بزرگراه شیخ فضل‌الله نوری (از شمال)، بزرگراه جناح (از غرب) و خیابان آزادی (از جنوب) گفته می‌شود. سه‌شنبه، ۲۵ دی سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور و پیروز حناچی، شهردار تهران به شریف آمدند تا در رویداد معرفی ناحیه نوآوری شریف حضور داشته باشند و حرف‌هایشان را هم درباره طرشت‌ولی احتمالی بزنند؛ منطقه‌ای که قلب تپنده آن شریف است و شرکت‌های دانش‌بنیان و فضاهای کار اشتراکی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری و دیگر ملزومات زیست‌بوم کارآفرینی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان این‌ور و آن‌ورش استقرار دارند. شنبه، ۱۸ اسفند نیز پنجمین همایش ملی فضای مجازی پاک به میزبانی سالن جابر برگزار شد؛ همایشی که مهم‌ترین مدعو آن، محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات غایب بود، اما سید ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی، محمد شریف‌خانی، معاون فضای مجازی صداوسیما، سیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، مصطفی کواکبیان، نماینده مجلس و جواد جاویدنیا، معاون فضای مجازی دادستانی کل کشور در آن حضور داشتند و در حاشیه آن هم از نماد «در نشان» به عنوان نماد ایرانی فضای مجازی رونمایی شد؛ نمادی که بعد از گذشت دو سال هیچ نام و نشانی از آن دیده نمی‌شود.
