اولین روز آغاز به کار آنلاین دانشگاه در سال 99، در جلسه دیدار عیدانه معاونت فرهنگی با هیئت‌رئیسه دانشگاه فرصتی خواستم و به این نکته اشاره کردم که در شرایط کرونایی، کارکردهای آموزشی، پژوهشی و کارآفرینانه دانشگاه می‌تواند با کمی افت‌وخیز به روال سابق خود ادامه یابد اما آنچه بیش از همه در این شرایط شبه قرنطینه ضربه خورده، موجودیت دانشگاه به عنوان یک زیست‌جهان عمومی است و اکنون در فقدان یک صحن عینی مشترک، حیات جمعی دانشجوها، استادان، کارکنان و همه گروه‌های فعال به فعالیت‌های مجزا و بدون حس مشترک در اتاق‌های آنلاین جداگانه به مخاطره افتاده است. با این حال پیشنهاد کردم که با اتخاذ راهبردهایی این تهدید کرونایی را می‌توان به یک فرصت بزرگ تبدیل کرد؛ چیزی که من از آن به «برداشتن دیوارهای شریف» یاد می‌کنم.
در واقع شریف علی‌رغم توانایی بسیار زیاد خود به عنوان یک نهاد فکری و فرهنگی و نخبگانی پیشرو در جامعه ایران تاکنون فرصت جدی برای نقش‌آفرینی اجتماعی و عمومی در مسائل اساسی جامعه پیدا نکرده و ارتباط آن با جامعه ایرانی به طور غیرمستقیم و از طریق سه کارکرد و شبکه کنشگران آموزشی، پژوهشی و کارآفرینانه بوده است. مه‌ترین چالش دانشگاه شریف برای برقرار ارتباطی پویا و سازنده با محیط اجتماعی و فرهنگی و عمومی پیرامون خود را می‌توان این دو عامل اساسی دانست: اولا دیوارهای فیزیکی و حراستی پیرامون دانشگاه که ورود افرادی غیر از دانشجوها و کارکنان و اعضای هیئت علمی را به محیط دانشگاهی با مانع روبه‌رو می‌کند و حال آنکه چنین دیوارهای جداکننده‌ای میان دانشگاه و جامعه در بسیاری از کشورهای پیشرفته وجود ندارد. ثانیا اینکه دانشگاه تصویری اجتماعی و فرهنگی و عمومی از خود نداشته و علی‌رغم ظرفیت‌های بالقوه و توانایی‌های بالفعل بسیار در فضای دانشجویی و کارکنان و اعضای هیئت علمی خود به این خودباوری نرسیده که بتواند مستقل از نهادهای رسمی بالادستی به ایفای نقش رهبری فرهنگی و همفکری در حل مسائل اجتماعی همت کند.
در چنین شرایطی بحران کرونا را می‌توان از یک تهدید به یک فرصت تبدیل کرد. کرونا می‌تواند کمک بزرگی به برداشته‌شدن این دو مانع کند؛ اول آنکه انتقال کامل کلاس‌های درس و کارکرد آموزشی دانشگاه به زیرساخت آنلاین و تعلیق فضای فیزیکی دانشگاه، بازتعریف نهاد دانشگاه در فضای مجازی را ضروری ساخته و در این عرصه جدید، بازسازی پیوندهای اجتماعی درون دانشگاه می‌تواند بدون محدودیت «دیوارهای فیزیکی و حراستی» در کنار بازسازی پیوندهای اجتماعی بیرونی دانشگاه دیده شود. دوم اینکه کرونا به واسطه شکل بحرانی خود مرجعیت رسانه‌های رسمی را در هم شکسته و احساس نیاز به مراجع علمی جدید در جامعه بیش از پیش احساس می‌شود.
در شرایط کرونایی کنونی و در جهت حرکت به سمت برداشتن دیوارها و ارتقای دانشگاه شریف به «دانشگاه مجازی شریف» ما می‌توانیم با ایجاد یک محیط «صحن آنلاین دانشگاه شریف» با مشارکت همه گروه‌های دانشجویی و بخش‌های رسمی نموداری از «عرصه عمومی زنده» دانشگاه به‌وجود آوریم. این صحن آنلاین در واقع می‌تواند نمود اصلی تداوم دانشگاه شریف به‌عنوان یک ارگانیسم زنده، فراسوی اجزای آن باشد و در تعلیق صحن فیزیکی دانشگاه، خلاء به‌وجود آمده در زیست‌جهان دانشجوها و اعضای هیئت علمی و همین‌طور ناظران بیرونی دانشگاه را ترمیم خواهد کرد. این صحن آنلاین دانشگاه مجازی شریف می‌تواند امکان حضور غیردانشجویان و آحاد مردم را با اعمال محدودیت‌هایی در کلاس‌های درس فراهم کند. به علاوه همین حضور در کلاس‌های آنلاین درس می‌تواند منبعی برای درآمدزایی دانشگاه باشد و مردم با طی مراحل ثبت‌نام و پرداخت بتوانند به‌صورت آنلاین در هر کلاسی که می‌خواهند شرکت کنند. از قابلیت‌های جدید دانشگاه مجازی شریف این است که امکان برگزاری هم‌زمان چند جلسه آنلاین عمومی را که همه افراد جامعه بتوانند در آن حاضر شوند فراهم می‌کند، به‌ویژه اگر امکان پخش آنلاین جلسات عمومی در زیرساخت‌های توزیع محتوای اینترنتی نظیر آپارات، اینستاگرام و یوتیوب فراهم شود، این قابلیت به نحو بی‌سابقه‌ای گسترش می‌یابد. اعضای هیئت علمی، پژوهشگران، کارکنان و دانشجوها با استفاده از این صحن آنلاین می‌توانند به راحتی به برگزاری کارگاه‌ها و کنفرانس‌ها و نشست‌هایی درباره مسائل مختلف که عرصه عمومی جامعه درگیر آنهاست اقدام کنند. این قابلیت با اتکا به برند شریف، محصولات فرهنگی دانشگاه را تا سر حد یک رسانه جمعی اثرگذار بالا می‌برد و برند شریف را نیز از قلمروی صرفا آکادمیک به عرصه عمومی جامعه ایرانی تسری می‌دهد.
از مزیت‌های بسیار مهم صحن آنلاین دانشگاه در شرایط کرونایی که می‌تواند پس از آن هم ادامه یابد، امکان پشت سر گذاشتن محدودیت‌های بین‌المللی‌ست. در فضای جدید علاوه بر اینکه امکان برگزاری نشست‌های فرهنگی و اجتماعیِ بین‌المللی با زبان انگلیسی و پخش آنلاین در یوتیوب به‌وجود می‌آید، امکانات تازه‌ای برای کارکرد آموزشی و علمی-پژوهشی دانشگاه نیز ایجاد می‌شود؛ اولا دانشگاه حالا می‌تواند به راحتی دانشجوهای دانشگاه‌های منطقه غرب آسیا را برای حضور در کلاس‌های آنلاین به زبان انگلیسی پذیرش کند، ثانیا می‌تواند در توافق‌نامه‌هایی دانشجوهای خود را به طور رسمی برای حضور در کلاس‌های آنلاین دانشگاه‌های معتبر دنیا پشتیبانی کند، ثالثا بدون هیچ هزینه‌ای دانشگاه می‌تواند کنفرانس‌های علمی بین‌المللی با حضور بهترین استادان از کشورهای مختلف را برگزار کند و رابعا می‌توان این کنفرانس‌های علمی را با ثبت‌نام حضّاری از همه کشورها برپا کرد. همه آنچه گفته شد به این معناست که دانشگاه مجازی شریف می‌تواند با برداشتن دیوارها، نسخه‌ای ارتقایافته‌تر از دانشگاه کنونی شریف باشد، اگر ما در مقابل کرونا منفعل نشویم و بتوانیم با اتخاذ عکس‌العمل مناسب، تهدید آنرا به فرصت تبدیل کنیم.
