حیاط بزرگ اگر وسطش یک حوض با چند فواره نباشد، چیزی کم دارد، حتی ممکن است هویتش هم زیر سوال برود؛ مثل کلاسی که تخته نداشته باشد و هرچه هم بخواهد جای آن را بگیرد، بازهم کلاس را کلاس نمیکند. حیاط مسجد دانشگاه هم از همان حیاطهاست که بدون یک حوض و چند فواره زیاد به آدم نمیچسبید ولی الان دوباره با همت جهادی حاجآقا طباطبایی رنگوروی تازهای گرفته و حال آدم را چه وسط ظهر و چه بعد از غروب آفتاب جا میآورد. گفتوگوی کوتاه ما با حاجآقا هم بیشتر حول تعمیرات عمرانی و تغییرات مسجد دانشگاه بود که در این یکسال کاملا محسوس و قابل تقدیر بوده است.
* از وقتی شما به نهاد شریف آمدید، توجه ویژهای به امور مسجد داشتید. علتش چه بوده؟ به نظرتان نهاد کارهای مهمتری ندارد؟
وقتی بنده به دانشگاه وارد شدم، در چندماه اول به این فکر بودم که پتانسیلها و قابلیتهای اینجا را برای برنامههای مختلف مذهبی و فرهنگی بسنجم و ببینیم برای ارتقای امور فرهنگی و مذهبی چه کارهایی میشود انجام داد. واقعیت این است و من هم بعد از حضور در دانشگاه آن را به چشم دیدم که مسجد دانشگاه یکی از بهترین محلها و پتانسیلهای دانشگاه نهتنها برای امور مذهبی که برای همه امور فرهنگی است. باید قدر این مسجد را بدانیم و برایش وقت و انرژی صرف کنیم، چراکه ارزشش را دارد و تأثیرگذار است. در کشور ما قبل از انقلاب و تشکیل دولت اسلامی نهادها و سازمانهای رسمی و دولتی نداشتیم که متولی امور مذهبی و فرهنگی جامعه باشند و موتور محرک جامعه مذهبی همین مساجد بودند، مسائل فرهنگی و مذهبی در همین مساجد پیگیری میشد، همهچیز از مسجد کلید میخورد و مسجد علاوه بر تقدسی که داشت، نقش مهمی در امور فرهنگی هم ایفا میکرد. ما با همین ذهنیت به مسجد نگاه کردیم و در واقع مسجد اولین کار و اولویت اول نهاد قرار گرفت. نهاد اگر بتواند این کار را خوب و درست انجام دهد، مطمئنا خواهد توانست اعتمادسازی کند و در فضای دانشگاه هم تأثیرگذار باشد.
* روند تعمیرات و بهسازی مسجد چطور بوده و چه کارهایی تا الان انجام شده است؟
ما ابتدا رفتیم داخل مسجد و قسمتهای مختلف آن را بررسی کردیم. به این نتیجه رسیدیم که برای ارتقای مسجد دو کار نیاز است؛ یکی برنامهریزی و اجرای برنامههای فرهنگی و مذهبی و یکی هم بهسازی و تعمیر زیرساختهای مسجد. در واقع مسجد مدتها بود به دلایل مختلف بازسازی و بهسازی خاصی به خود ندیده بود. قبلا زحمتهای زیادی برای مسجد کشیده شده بود، یکبار کار بنا کردن آن و یکبار هم بحث توسعه فضای مسجد ولی بعد از آن تقریبا در مسجد بهسازی و نوسازی مناسبی انجام نشده و خیلی از قسمتهای مسجد دچار مشکل شده بود.
سراغ چند مشاور رفتیم تا بیایند و مسجد را ببینند و مسائل و نیازها را بگویند. مثلثی تشکیل دادیم شامل نهاد، معاونت اداری و مالی دانشگاه و ضلع سوم که خیرین هستند. از واحد HSE دانشگاه هم درخواست کردیم مسائل ایمنی مسجد را بررسی کنند و ملاحظاتشان را بگویند. در کنار ایرادهای مربوط به مسائل ایمنی برخی مسائل مربوط به زیبایی ظاهری مسجد هم وجود داشت که نیاز به تعمیر و بهسازی را موجه میکرد. کارها را اولویتبندی و بعد شروع کردیم.
وقتی شما از محوطه دانشگاه به مسجد پا میگذارید، اول مواجهتان با فضای حیاط آن است و اولین چیزی که از حیاط به چشم میآید، حوض وسط آن. یک حوض از کار افتاده و بدون آب حس خوبی به آدم منتقل نمیکند و در روحیه بچهها تأثیر منفی دارد. جدای از حوض حیاط مسجد به انباری برای وسایل مورد نیاز مراسمهای مختلف تبدیل شده بود. به همین دلیل کار مسجد را از حیاط شروع کردیم، با همکاری تأسیسات دانشگاه حوض تعمیر و بهسازی شد و بعد از آن کارهای مربوط به زیباسازی آن هم بعضا انجام شده و بعضا ادامه دارد. در مورد ایوانهای شرقی و غربی مسجد هم تصمیم گرفته شد که پوشیده شود و در و پنجره بخورد تا بعدا بتوانیم برای استفاده دانشجوها آمادهاش کنیم و از وضعیت الان کارکرد بهتری پیدا کند. همچنین دیوار ضلع شمالی مسجد هم که چندسال پیش در اثر بارش باران تخریب شده بود، بازسازی شد. در مرحله بعد سراغ سرویس بهداشتیها رفتیم. یکی از سرویسهای بهداشتی که غیراستاندارد بود، تخریب و به صورت استاندارد ساخته شد و در کنار آن چند حمام و سرویس بهداشتی فرنگی هم اضافه کردیم تا در مراسمهای مسجد به مشکل برنخوریم. الان هم زیباسازی و بهسازی وضوخانههای مسجد را شروع کردهایم. کار بعدی تعمیر و بهسازی مدرسهای واقع در حیاط مسجد است و حتی در نظر داریم با همکاری مرکز معارف و آموزش دانشگاه تعدادی از کلاسهای گروه معارف را به مدرسهای مسجد انتقال دهیم. برای داخل مسجد هم برنامههای نوسازی و بهسازی در نظر گرفتهایم تا فضای مسجد زیباتر و چشمنوازتر شود. در این کارها معاونت اداری و مالی و مدیریت تأسیسات دانشگاه بهخصوص دکتر فاطمی، مهندس رجبی و مهندس میرباقری همکاری بسیار خوبی با نهاد داشتند و از همه استادان و دانشجوها و کارمندان هم میخواهیم مسائل موجود و پیشنهادهای خودشان را به ما ارائه بدهند تا بتوانیم در حد توانمان به بهبود فضا و برنامههای مسجد کمک کنیم.
کارهای دیگر مثل انتقال وسایل موجود در حیاط به یک انبار مناسب، تجهیز جاکفشیها، نوسازی سیستم برق مسجد و سرویس بهداشتی خانمها و... هم در دستور کار است تا در نهایت مسجد جای بهتری برای نمازخواندن و عبادت و دیگر امور مذهبی و فرهنگی باشد.
* ایوانهای شرقی و غربی حیاط که در و پنجره برایشان نصب شده، کاربری خاصی خواهد داشت؟
در این قسمتها قرار است فضایی برای استفاده و استراحت دانشجوها تعبیه شود، چراکه در هر حال مسجد احترام دارد و بهتر است فضای دیگری برای استراحت و استفاده دانشجوها در نظر گرفته شود تا در طول روز بتوانند از آن استفاده کنند.
* سیستم سرمایش و گرمایش مسجد هم تعمیر شده؟ سالهای قبل معمولا پاسخگو نبود.
ما متوجه شدیم نصف دستگاههای سیستم هواساز و تهویه مسجد از مدار خارج شده که با کمک خیرین و مساعدت دانشگاه این سیستم را تعمیر کردیم و هزینهای حدود 100 میلیون برای آن انجام دادیم که باعث شد امسال دیگر در این زمینه به مشکلی برنخوریم.
* سقف مسجد هم سالهای قبل در اثر بارندگی معمولا چکه میکرد. کاری برای آن انجام شده؟
قسمتهایی از پشت بام مسجد که مشکل داشت، دوباره ایزوگام شده و منتظریم ببینیم امسال جواب میدهد یا مشکل بنیادیتر است. خوشبختانه در بارندگی هفته قبل مشکلی پیش نیامد.
* در کنار کارهای زیربنایی و تأسیساتی چه برنامههایی برای رونق بیشتر مسجد در نظر گرفته شده است؟
به موازات امور تأسیساتی بحث امور فرهنگی هم پیگیری شده است. اولا سعی کردیم نماز جماعت طوری باشد که بچهها برای حضور در مسجد انگیزه پیدا کنند و سرعت خواندن نماز مناسب احوال همه باشد. بعد از نماز هم از افراد سخنور و باسوادی دعوت کردهایم تا در ایام و مناسبتهای مختلف در مسجد صحبت کنند. مثلا در هفته وحدت تعدادی از مبلغین مذهبی متخصص در بحثها و مسائل مختلف تاریخی و عقیدتی مختلف را دعوت کردیم و در حیاط میزهایی قرار دادیم تا دانشجوها و استادان از حضور آنها استفاده کنند که استقبال خیلی خوبی هم صورت گرفت. انشاءالله این کار ادامهدار خواهد بود. برای بیرون از فضای مسجد هم سعی کردیم برنامههایی تدارک ببینیم. انتشارات مسجد را به یکی از مدرسهای حیاط مسجد منتقل کردیم تا از فضای آن برای استقرار یک کافهکتاب دانشجویی استفاده کنیم. در واقع یک کافهکتاب در این قسمت و یکی هم در همکف ساختمان نهاد در نظر گرفتهایم؛ یکی برای پسران و یکی برای دختران. کار تجهیز و آمادهسازی اینها هم از سوی یکی از موسسات معروف در این زمینه به اسم ترنجستان در حال انجام است. قرار است هم یک کافه دانشجویی باشد و هم کتابفروشی و محل مطالعه کتاب و هم برگزاری رویدادهای فرهنگی و دانشجویی.
کافهکتاب مخصوص دختران که در همکف ساختمان نهاد واقع شده، آماده افتتاح است ولی کافهکتاب واقع در مسجد هنوز کار دارد. با توجه به مسائل اقتصادی و تأمین مالی برای موسسهای که تجهیز این دو محل را به عهده گرفته، فعلا اولویت با کافهکتاب دختران است تا زودتر افتتاح شود. این محل به نوعی پاتوق خانمها و دختران دانشگاه میشود و ورود آقایان به آن ممنوع خواهد بود. در مرکز دانشگاه هم واقع شده و دسترسی به آن برای دختران راحت خواهد بود.
* تا الان حدودا چه مقدار هزینه برای این تعمیرات و کارها انجام شده است؟
نزدیک 150 میلیون از سوی خیرین تأمین شده، حدود 100 میلیون هم از بودجه مسجد و 100 میلیون هم از سمت معاونت اداری و مالی دانشگاه که در واقع شامل همان آوردن پیمانکار و هزینه دستمزد کارگران بوده است، یعنی در مجموع نزدیک به 350 میلیون تا الان هزینه شده است.