فیلمهای احساسی زیادی در مورد معلولیت در هالیوود و سایر ملل ساخته میشود؛ اما معمولاً یا با یک شخصی طرف هستید که از همان ابتدای فیلم اشک شما را در میآورد (پای چپ من my left food 1989) یا یکی از شخصیتهای فیلم (یک مکان ساکت a quiet place 2018) ناشنواست. پس فیلمهای کمی وجود دارد که صرفاً به موضوع ناشنوایان پرداخته باشد. اساساً پرده نقرهای از دو جز تصویر و صدا تشکیل شده، پس ساختن فیلمی بهصورت تخصصی در مورد ناشنوایان باشد کار بسیار سختی است. امروز میخواهیم بهنقد فیلم کدا coda 2021 برنده ۳ جایزه اسکار بپردازم.
در ابتدا باید روز جهانی ناشنوایان را به همه ناشنوایان و کمشنوایان جهان تبریک عرض کنم و امیدوارم با پیشرفت علم این حس فوقالعاده برای همه این عزیزان تداعی شود.
کدا از فیلم فرانسوی خانواده بلیه The Belier Family 2014 ساخته شده است، هالیوود استاد کپیکردن فیلمهای معروف است، مثل فیلم The Intouchables 2011 که محصول کشور فرانسه است و هالیوود me before you 2016 را ساخت، گاهی اوقات نسخه خارجی آن خوب میشود و گاهی نسخه آمریکایی آن، در اینجا فیلم کدا از نسخه خارجی بهتر از آب درآمد، با اینکه فیلم خانواده بلیه جایزه معتبری مانند سزار (معادل اسکار در فرانسه) را کسب کرد؛ اما به دلیل استفادهنکردن از بازیگرانی که واقعاً ناشنوا هستند باعث نقدهای منفی زیادی بر این فیلم شد.
کدا این اشتباه را تکرار نکرد و شان هیدر کارگردان فیلم از بازیگران ناشنوا استفاده کرد حتی زبان اشاره را یاد گرفت و با آنها ارتباط میگرفت، این فیلم تمام احساس شما را درگیر خود میکند، در فیلم شاهد یک خانواده ۴ نفره هستید که ۳ نفر آنها ناشنوا هستند و یک نفر شنوا و همان یک نفر رابط این خانواده و مردم عادی شده است؛ اما با اینکه ناشنوا هستند آخرین چیزی که برای شما جلبتوجه میکند ناشنوایی این خانواده است، این خانواده اصلاً به شما اجازه نمیدهند با نگاه ترحم به آنها نگاه کنید و تمام کارهای انسانهای عادی را انجام میدهند، خانواده شادی هستند، با اینکه کمی فقیرند اما گلیم خود را از آب میکشند، داستان از جایی شروع میشود که دختر شنوای خانواده برای علاقه به یکی از پسرهای دبیرستان به کلاس کُر میرود و در ابتدای کلاس که باید چیزی بخواند از کلاس فرار میکند انگار او هم نمیتواند صحبت کند؛ اما یک جای فیلم که استاد از او میخواهد صدای خود را رها کند انگار تازه صدای خود را به دست آورده، در اواخر فیلم هم یک صحنه دارد که روبی در حال تکخوانی است و خانواده بل اینکه چیزی نمیشنوند در حال تماشای او اما آنها از احساس دیگر تماشاچیان که در حال گریه و حس خوب هستند حس میگیرند. اکثر منتقدین بر این باورند که این صحنهها باید در فیلم بیشتر میشد؛ اما به نظرم کارگردان شما را تشنه نگه داشت تا حس واقعی خانواده را در اواخر فیلم و درست جایی که روبی میخواهد تکخوانی کند به شما منتقل کند و شما از اینهمه حس سکوت حظ کنید و آخر فیلم که برای آزمون خوانندگی نزد استادان برجسته میرود هم میخواند و همان متن را برای خانواده خود به زبان اشاره نشان میدهد، یکی از نقدهای مهم که به فیلم وارد است استفاده بیش از حد از احساسات مخاطب، شاید همین موضوع باعث شد تا امتیاز ۸ و ۳ اسکار برنده شود.
هادی بستان | کارمند دانشگاه
