تلویزیونهای خارجی و رسانههای اجتماعی اعتراضها به تبعیض نژادی در آمریکا را به صورت زنده پوشش میدهند و البته خبرها، تحلیلها، شایعهها و مقایسهها هم در این زمینه داغ است. ولی واقعا چهچیزی توانست کرونا را برای چند روز از صدر اخبار جهان پایین بکشد؟
گویا بهار به جز فصل عاشقی، فصل انقلاب و عصیان و تغییر نیز هست، بهار پراگ، بهار عربی و حالا شاید بهار آمریکا. به این بهارها اضافه کنیم، شورش می ۱۹۶۸ پاریس را که همین چند روز پیش سالگردش بود و البته برای ما ایرانیها که خرداد از قدیم و دهه ۴۰ پرحادثه بوده. اعتراضهای اخیر در آمریکا که شهرهای بسیاری را درگیر کرده، از قتل جورج فلوید شروع شد.
فلوید، یک شهروند سیاهپوست آمریکایی بود که در ۲۵ مه ۲۰۲۰ در اثر خشونت افسر پلیس، درک چائووین در شهر مینایپولیس ایالت مینهسوتا به قتل رسید. این افسر پلیس برای دقایقی زانوی خود را روی گردن جورج گذاشت و با خفه کردن او، موجب مرگش شد. مردمی که این صحنه را مشاهده میکردند از رفتار این افسر با جورج فیلم تهیه کرده بودند و با مرگ جورج، این فیلمها تا دلتان بخواهد دست به دست شد، علیالخصوص که جرج در آخرین دقایق زندگیاش، بیان میکند که «نمیتوانم نفس بکشم» اما با بیتوجهی پلیس همراه میشود.
این مرگ، واکنش جامعه سیاهپوستان را برانگیخت، زیرا اولین بار نبود که از این دست قتلها از سوی پلیس رخ میداد. پیشتر هم مرگهای مایکل براون در فرگوسن میسوری در سال ۲۰۱۴ و تریوان مارتین در سنفورد فلوریدا در سال ۲۰۱۲ موجب اعتراضاتی شده بود. وقتی قاتل در پرونده تریوان از قتل عمد تبرئه شد، جمعیتهای سیاهپوست و فعالان حقوق بشر شعاری را مطرح کردند با عنوان «جان سیاهپوستان مهم است»؛ هشتگی که هماکنون نیز در اعتراضات قتل فلوید دوباره پررنگ شد و فعالان این جنبش توانستند با ترند کردن هشتگ #BlackLivesMatter موضوع را به صورت جدی پیگیری کنند.
معترضان در این موارد بیان میکنند که پلیس آمریکا به صورت سیستماتیک نسبت به رنگینپوستان تبعیض قائل میشود و آنها با احتمال بیشتری در معرض خشونت پلیس هستند. این ادعا البته از سوی یک استاد اقتصاد دانشگاه هاروارد نیز بررسی شد و رونالد فرایر در پژوهشی نشان داد که سیاهپوستان و لاتینتباران، با احتمال ۵۰ درصد بیشتر از دیگران با شکلی از خشونت پلیس مواجه میشوند. این تحقیق البته بیان میکند که در شلیکهای پلیس، چنین تبعیضی وجود ندارد که احتمالا به دلیل هزینههای بالاییست که در انتظار نیروهای پلیس خواهد بود. حالا بخشی از این هزینهها گریبان این افسر قاتل، دیگر افسران همراه او و البته ساختار سیاسی اجتماعی آمریکا را گرفته است. اگرچه دادستان منطقه بیان کرده که درک چائووین به اتهام قتل عمد از درجه سه محاکمه خواهد شد اما اعتراضها در مینیاپولیس فروکش نکرد و هر روز بیشتر و شدیدتر شد.
ترامپ در این باره توییت کرد که نمیتوانم دست روی دست بگذارم و ببینم که چنین اتفاقی برای شهر مینیاپولیس رخ می دهد. ما در این شهر فقدان کامل یک فرد مسئول را شاهدیم. یا جاکوب فری، شهردار چپگرای بسیار ضعیف این شهر باید کنترل آن را در دست بگیرد یا گارد ملی را به آنجا میفرستم و کار را یکسره میکنم. اما کار به همین جا ختم نشد و او در توییت بعدی خود گفت که این مجرمها یاد و خاطره جرج فلوید را هم خراب میکنند. من به آنها اجازه چنین کاری را نمیدهم. همین الان با تیم والز، فرماندار ایالت صحبت کردم و به او گفتم که ارتش در این مسیر با او همراه است. هر مشکلی پیش بیاید ما کنترل را در دست میگیریم. وقتی مردم دست به غارت بزنند ما هم دست به اسلحه میبریم. این توییت البته خود آغازگر داستانی دیگر بود و توییتر آن را مصداقی از ترویج خشونت دانست و بر آن چنین برچسبی زد. این برچسب و برچسب قبلی توییتر برای راستیآزمایی ادعای ترامپ درباره تقلب در انتخابات، چالشهایی را میان توییتر و ریاستجمهوری آمریکا ایجاد کرد. نهایتا هم گارد ملی برای کنترل شرایط وارد شد. البته نه فقط در این شهر بلکه در بسیاری از ایالتها که با اعتراضات مواجه بودند، محدودیتهای رفتوآمد برقرار شده است و البته رئیسجمهوری آمریکا که نفرت خود از گروههای چپگرا را پنهان نمیکند، یک سازمان چپ ضد فاشیستی به نام آنتیفا را تروریستی عنوان کرد.
ترامپ برای انتخابات آینده روی رأی سفیدپوستان حساب باز کرده و بعضی از تحلیلگران نیز اعتقاد دارند که ممکن است ترامپ بتواند اتحادی میان همه نیروهای مردد ایجاد کند تا در انتخابات به او رأی دهند و به این صورت از وضعیت اقتصاد کرونایی فرار کند اما بعضی دیگر معتقدند از آنسو ممکن است ترامپ، نیروهایی را به حضور در انتخابات ترغیب کند که مخالف او هستند؛ بهویژه آنکه رقیب او در این انتخابات، بایدن معاون اوباما است که در بین سیاهپوستان محبودیت بالایی دارد.
فعلا اعتراضها به سرعت و سادگی پایان نیافته و رفتار پلیس در برخورد با معترضین، خود دور جدیدی از نقدها به عملکرد آنها را به همراه داشته است. در یکی از این برخوردها، ماشین پلیس با معترضین برخورد میکند یا تعداد زیادی پلیس با حمله به معترضی، او را مضروب میکنند. جالبترین صحبتها در این زمینه هم سخنان مشاور امنیت ملی آمریکا در یک مصاحبه تلویزیونیست که ایران، چین، روسیه و زیمبابوه را به دخالت در ناآرامیهای اخیر آمریکا از طریق تأثیرگذاری در شبکههای اجتماعی متهم کرد.