«دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف با طراحی فضاپیمایی که امکان دسترسی به سطح ماه را داشته باشد، موفق به کسب رتبه دوم مسابقات طراحی سیستم های فضایی آمریکا شدند.»
پشت این تیتر هیجان انگیز چه داستانی نهفته است؟
هفدهم تیر بود که این خبر افتخارآمیز از طریق روابط عمومی دانشگاه اعلام شد. خلاصه‌اش می شود این که ده نفر از دانشجویان کارشناسی دانشکده هوافضا در قالب تیمی به نام «ShadX-new horizon» و تحت سرپرستی استادشان، دکتر محمدباقر ملائک بعد از هشت ماه کار و تلاش توانستند طرح فضاپیمایی برای سفر به ماه به اسم «آریانا» را آماده کنند و آن را برای شرکت در مسابقات معتبر بین المللی AIAA که هرساله از طرف انستیتو هوانوردی و فضانوردی آمریکا برگزار می شود، سابمیت کنند و در نهایت از بین ۱۳ تیم از کشورهای مختلف مقام دوم را به دست آوردند.
فضاپیمای مورد نظر باید قابلیت دسترسی به تمام نقاط سطح ماه و استفاده مجدد را داشته باشد. اگر بخواهیم دقیق تر شویم، این فضاپیما پس از پرتاب از زمین و حرکت به سمت ماه باید به یک ایستگاه فضایی در مداری حول ماه متصل شود و مانورهای لازم برای رسیدن به سطح ماه را انجام دهد و در صورت لزوم باری را تخلیه کند یا روی ماه بارگیری انجام دهد، بعد از سطح ماه بلند شده و به ایستگاه برگردد. این وسیله باید قابلیت حمل بار و تأمین حیات خدمه و همچنین قابلیت انجام چندین سفر به ماه را داشته باشد. سقف هزینه برای ساخت این وسیله، ۱۰ میلیار دلار آمریکاست و اولین سفر باید قبل از سال ۲۰۲۹ انجام شود. (اطلاعات بیشتر در مورد جزئیات تیم ShadX و طرح‌شان را می توانید در گزارش روابط عمومی دانشگاه بخوانید.)
اما این دانشجوها چطور جذب این مسابقه و شرکت در آن شدند؟
اگر رد گفته‌های سرپرست تیم در مورد انگیزه‌های انجام این کار را بگیریم، در کنار دلایل واضحی مثل میل به رویارویی با چالش‌های بزرگ، افتخارآفرینی، سنجیدن و ارتقای سطح علمی به یکی دیگر از محرک‌های مهم دانشجوها برای شرکت در چنین مسابقه‌هایی، یعنی جو ایجاد شده در دانشکده در اثر شرکت تیم‌های دیگر در مسابقات و کسب مقام توسط آنها در سال‌های قبل می‌رسیم که با با پیگیری بیشتر در نهایت به اسم ShadX برمی‌خوریم؛ خانه‌ای برای تشکیل و راه افتادن چنین تیم‌هایی که دکتر ملائک مقدمات و ملزومات ارتباط دانشجویان با این خانه را فراهم آورده است.
تقریبا چهار سال از روزی که این خانه کارش را با یک تیم از دانشجوهای کارشناسی ارشد برای شرکت در بخش هواپیمای همین مسابقات (که به مقام دوم هم رسیدند!) شروع کرد، می‌گذرد. با گذشت هر سال تعداد تیم‌ها افزایش پیدا کرد تا این که امسال به هفت تیم برای شرکت در مسابقات، موضوعات و مقاطع مختلف رسید و تیم new horizon تنها یکی از آنهاست.
اما گویا مسیر کسب این افتخار برای آنها بسیار سخت و حتی گاهی تلخ بوده و تیم با مشکلات زیادی روبه‌رو شده که به طور جدی خواهان برطرف شدن آنهاست. گلایه‌ای که البته به طور خاص به دانشکده هوافضا برمی‌گردد، قائل نشدن اهمیت کافی برای گرایش فضا نسبت به سایر گرایش‌های رشته هوافضا، مخصوصا در چارت مقطع کارشناسی است که کار را برای این تیم که اولین سابمیت کننده در این گرایش بود، سخت می‌کرد. البته اعضای تیم قدرشناس کمک‌های استادان دانشکده در گرایش‌های مختلف هستند و باور دارند که کمک‌های آنها در به دست آمدن این موفقیت اساسی و ضروری بوده است.
یکی از گلایه‌های دیگری که کمی عمومی‌تر است و برای هر تیم دیگری که در دانشگاه قصد انجام پروژه گروهی داشته باشد، به دغدغه تبدیل می‌شود، کمبود یا بهتر بگوییم نبود فضایی ثابت برای کار و برگزاری جلسه‌های گروهی است که این مشکل خودش باعث مشکل آشنای دیگری به نام عدم امنیت در دانشگاه شده می‌شود. در نتیجه اعضای تیم نمی‌توانند اطلاعات مهم و وسایل ارزشمند خود را حتی برای مدت کوتاهی در جایی که مشغول به کار هستند، رها کنند و این دو مسئله حسابی تیم را از لحاظ زمانی محدود می‌کند.
البته لیست بلند مشکلات اینجا تمام نمی‌شود و مسائلی مثل گرفتن مجوز ورود در روزهای تعطیل، محدودیت زمانی ماندن در دانشگاه و توجیه کردن خوابگاه برای دختران، عدم امنیت خیابان‌های اطراف دانشگاه، هزینه‌های بسیار بالا با توجه به حجم زیاد کار و مدت زمان طولانی ماندن در دانشگاه، نبود سیستم پردازش قوی برای انجام کارهای کامپیوتری سنگین و ... مشکلاتی است که بدون هیچ توضیح اضافی متوجه جزئیات آنها و آزاردهنده بودنشان هستیم.
با توجه به این که هر کاری از این دست در سراسر دنیا با نام دانشگاه شناخته شده و کسب این موفقیت‌ها در درجه اول اسم دانشگاه را بزرگ می‌کند و باعث بهبود رتبه دانشگاه در مقایسه با سایر دانشگاه‌ها می‌شود و همچنین در داخل دانشگاه نیز باعث تشویق دانشجوهای دیگر به این نوع فعالیت‌ها و انگیزه گرفتن آنهاست، درخواست پیگیری خواسته‌های دانشجوهای فعال و دغدغه‌مند برای حل ساده‌ترین مشکلات‌شان غیرمنطقی به نظر نمی‌رسد و می‌تواند موفقیت‌های بیشتری را برای دانشگاه به دنبال داشته باشد.
به قول دکتر صالحی، استادیار دانشکده هوافضا:
«…به نظر بنده در روزگار کنونی شریف رو امثال شما شریف کردید!»
