روند برنامهریزی یکساله برای ورودیهای کارشناسی، تا سال گذشته چندان منسجم پیش نمیرفت. این عدم انسجام تا حدی بود که انجام بخشی از برنامهریزیهای آن حتی به اواخر ترم یک هم نمیرسید! امسال اما با تصمیم شورای فرهنگی، وظیفهٔ برنامهریزی، اجرا و نظارت بر طرح ورودیها مستقیماً به ساختار جدیدی با عنوان «دبیرخانه ورودیها» سپرده شد. دبیرخانهای که اگرچه از همان ابتدا، چه در اساسنامه، چه در آشفتگیهای انتخاب مسئول و جانشین اردو و چه در روند انتخاب اساتید و همیاران، دستخوش نقدهای بسیاری شد و در عمل هم نقصهایی داشت، اما نهایتاً منجر به ایجاد گام نسبتاً مثبتی در جهت ساختاری شدن برنامهریزی برای ورودیها و همیاران شد.
سهشنبهٔ هفته قبل، با تمامشدن مراسم «شریف سلام» و «اردوی راه روشن»، بهعنوان دو برنامه ویژهٔ ورودیها، دبیرخانه تصمیم گرفت تا پیش از انتشار گزارش و برگزاری جلسه نقدوبررسی اردو، جلسه دانشجویی نقد و بررسی دبیرخانه طرح ورودیهای ۱۴۰۲ را در دانشکده مکانیک برگزار کند. جلسهای که اگرچه تمام اعضای دبیرخانه در آن حاضر نبودند و صرفاً حمیدرضا منصوبی دبیر دبیرخانه، دکتر امید اخوان نماینده اساتید ورودی و محمدحسن سیفدار نماینده معاونت فرهنگی در آن حاضر بودند، اما انتقادات و پاسخهای قابل تأملی در آن مطرح شد که در ادامه آنها را مرور خواهیم کرد.
شروع جلسه با صحبتهای حاضرین همراه بود و انتقادات مختلفی که هر کس روی میز میگذاشت؛ از شفافیت کم ساختار تصمیمگیری و مصوبات آن تا نقش نداشتن دانشجویان در روند تصمیمات دبیرخانه.
اگرچه مدت کوتاهی پس از تشکیل دبیرخانه، آییننامهٔ آن منتشر شد و یکی دو بار تغییرات داشت اما ایراداتی که هنوز در آخرین نسخه آن وجود دارد محل صحبت دیگر حاضرین بود. یکی از این ابهامات، واضح نبودن حدود دبیرخانه و تداخل فعالیتهای آن با معاونت فرهنگی، معاونت آموزشی، انجمنهای علمی و گروههای دانشجویی بود که مورد صحبت قرار گرفت؛ اینکه هنوز به طور واضح و مخصوصاً در عمل مشخص نیست همیارها صرفاً در حیطهٔ آشنایی و رفع ابهامات نو ورودها با امور آموزشی وظیفهٔ عمل را دارند یا باید در مسائل فرهنگی و... نیز ورود کنند.
به گفتهٔ اعضای دبیرخانه، این نظارت و راهنمایی محدود به حوزهٔ آموزشی نیست اما ساختار انتخاب اساتید ورودی و پس از آن انتخاب همیاران توسط این اساتید، تناقضاتی با گستردگی فعالیت همیاران دارد و بیشتر از نظر آموزشی بررسی میشود. ازآنجاییکه در آییننامه، معیاری برای انتخاب همیار توسط استاد مشخص نشده، تعدادی از اساتید بدون درنظرگرفتن توان اجتماعی فرد، صرفاً با درنظرگرفتن معدل و شناخت درسی، دقیقاً مانند انتخاب TA اقدام به انتخاب همیاران کردهاند.
از طرفی این نکته هم وجود دارد که حتی اگر استاد با درنظرگرفتن این موارد همیاران خود را انتخاب کند، باتوجهبه تفاوت نسل و ذهنیت استاد و ورودی، این مکان وجود دارد که همیار مطلوب استاد، لزوماً همیار مناسب دانشجوی ورودی نباشد. این تفاوت منجر به مطرحشدن سؤالی شد که آیا اساساً انتخاب همیار توسط استاد - و نه توسط ساختاری دانشجو محور - انتخابی صحیح است یا نه؟ اعضای دبیرخانه اما، با توجه به تجربهای که سالهای گذشته از روند انتخاب همیاران و سپردن این مساله به دانشجویان وجود داشته، معتقدند ورود مستقیم دانشجویان و گروههای دانشجویی به این مساله، آفتهای بیشتری از روند کنونی خواهد داشت. مشکلاتی از قبیل تکقطبی شدن فضای همیاران، ایجاد کشمکش میان گروههای دانشجویی در اداره طرح و از همه مهمتر عدم وجود جایگاه پیگیری مشکلات و کاستیها از دانشجویان مسئول.
از سوی دیگر اگر مسئولیت انتخاب افراد با اساتید باشد، از آنجایی که مشخص است هر همیار توسط چه کسی انتخاب شده، میتوان موضوع را مستقیماً از آن استاد پیگیری کرد و به عقیده اعضای دبیرخانه این روند با حضور اساتید میتواند رسمیت کار را افزایش دهد.
رد شدن برخی از دانشجویان به علت عدم شرکت در اردوی همیاری یا فیلتر شدن توسط حراست محل نقد دیگری بود که در جلسه گفته شد و اینکه نیاز به برگزاری کارگاهها و جلسات بیشتری برای همیاران احساس میشود تا بتوانند در این مسئولیت فعالیت کنند.
نهایتاً طبق گفته اعضای دبیرخانه، قرار است از دانشجویان ورودی درباره همیارها نظرسنجی شود و با در نظر گرفتن نمرات و انتخاب هر استاد، ساختار نظارت و برگزاری بر این طرح، تقویت شود. اگرچه امسال هم در روند اردوی راه روشن و مراسم شریف سلام نقاط ضعف و قوت مختلفی وجود داشت، اما باید امیدوار بود که با ارائهٔ این ساختار و تشکیل دبیرخانهای مستقل برای ورودیها، مشکلات استقبال از نو ورودها رفتهرفته کاهش بیابد.