اگر مشتری ثابت برنامه‌های پیشنهادی روزنامه باشید، احتمالا اسم کوانتا را به دفعات دیده‌اید؛ البته شاید هم در این لیست‌های روزانه اسم حلقه‌های این مجموعه به چشم‌تان خورده باشد؛ «فیزیک و ریاضی»، «مقولات ویژه»، «مقالات تاریخی»، «طراحی الگوریتم»، «لمبدا» و «مقاله‌خوانی».
انجمن علمی دانشکده فیزیک را در یکی دو سال اخیر می‌توان به عنوان یکی از فعال‌ترین انجمن‌های علمی سطح دانشگاه برشمرد. این انجمن دارای حلقه‌ها و گروه‌های مختلفی‌ست که همانند علم فیزیک طیف وسیعی از موضوعات و علایق را پوشش می‌دهد. یکی از فعال‌ترین مجموعه‌های این انجمن علمی، «کوانتا» است. این مجموعه حلقه‌های مطالعاتی که از سال قبل کار خود را آغاز کرده، در حال حاضر دارای شش حلقه مطالعاتی‌ست:
۱. «فیزیک و ریاضی»
کتاب‌های مهمی وجود دارد که به دلایل گوناگونی همچون سطح بالا یا سلیقه استاد، برای تدریس استفاده نمی‌شود و یا کتاب‌هایی دیگر که در دوره‌های دانشگاهی تدریس می‌شود اما برای مرور و پایه‌گذاری عمیق‌تر در یک درس نیاز است آنها را دوباره و چندباره مطالعه کرد. برای پر کردن این خلأ، سلسله‌جلسات «فیزیک و ریاضی» به‌وجود آمده است. در این بخش از کوانتا دوره‌های کوتاهی بر مبنای همین کتاب‌ها از سوی دانشجوها به صورت هفتگی ارائه می‌شود. هر دوره به مدت یک ترم یا دو ترم به طول می‌کشد. شرکت‌کنندگان نیز با ارائه‌دهنده همراه می‌شوند و هر هفته مقداری از کتاب را مطالعه می‌کنند.
۲. «مقولات ویژه»
شاید یکی از دلایل جهش‌های جدید علمی در قسمت‌های مختلف علم به دلیل راحت‌تر شدن انتقال تجربه بین افراد مختلف در سرتاسر دنیا است؛ انتقال تجربه‌ای که باعث می‌شود چرخ را دوباره اختراع نکنیم! هدف تشکیل شدن حلقه «مقولات ویژه» نیز همین انتقال تجربه آسان‌تر بین دانشجوهای دانشکده و دانشگاه و حتی دانشگاه‌های دیگر است. در این حلقه دانشجوهایی که پروژه‌ای را به اتمام رسانده‌اند یا مطلب و گرایشی را مورد مطالعه قرار داده‌اند، می‌آیند و از راه رفته خود و تجربه‌ها و مشکلات‌شان در این مسیر طی‌شده می‌گویند. این بخش از کوانتا با همکاری انجمن‌های علمی دیگر دانشگاه‌ها مثل تهران برگزار می‌شود.
۳. سلسله جلسات «مقالات تاریخی»
یکی از معضلات بچه‌های فیزیک و علوم پایه، ندانستن و آشنایی نداشتن با تاریخ این علم است. به عبارت دیگر دانشجوها صرفا با خواندن کتاب‌های مشخص‌شده نمی‌توانند انگیزه‌های اصلی دانشمندان را خوب بفهمند و روش‌هایی را که آنان به کار برده‌اند، درک کنند. حلقه «مقالات تاریخی» مختص این دانشجوهاست. در این جلسات هفتگی، یک دانشجو خود را برای ارائه مقاله‌ای علمی از قرن ۲۰ یا ۱۹ آماده می‌کند.
۴. سلسله جلسات «طراحی الگوریتم در فیزیک»
کد زدن و فیزیک؟! شاید شنیدن این دو واژه کنار هم کمی برایمان نامانوس باشد ولی یکی از ابزارهای فیزیک نوین برای گشودن درهای جدید علمی همین ابزار قدرتمندی‌ست که در همه شاخه‌های علمی جای خود را باز کرده است. سلسله جلسات «طراحی الگوریتم در فیزیک» نیز جایی‌ست برای کنار هم آوردن این دو مفهوم؛ حلقه‌ای که سعی می‌کند محلی باشد برای گردهمایی دانشجوهای علاقه‌مند به زمینه‌های دینامیک شاره‌ها، دینامیک اجتماعی، اقتصاد و غیره. در این جلسات، دانشجوها گرد هم می‌آیند و به مطالعه یکی از گرایش‌های فیزیک یعنی Computational Physics (فیزیک محاسباتی) می‌پردازند.
۵. سلسله جلسات «لمبدا»
یکی از مشکلات اکثر دانشجوها، دیر کسب‌کردن اعتماد به نفس و توانایی‌های لازم برای ارائه‌دادن و مشارکت در فعالیت‌های علمی دانشکده است. لمبدا (لاندا) با داشتن فضایی دوستانه و آزادی‌های بیشتر برای انتخاب موضوع ارائه‌ها، هدف حل این مشکل را دارد.
دانشجوهای سال اول و دوم کارشناسی برای تمرین ارائه دادن در یک وبینار حلقه لمبدا را برگزار می‌کنند. آنها کنار هم جمع می‌شوند و ارائه‌هایی با موضوعاتی گوناگون که لزوما فیزیکی هم نیستند، می‌دهند.
۶. سلسله جلسات «مقاله‌خوانی»
در این جلسات نوپا عده‌ای از دانشجوهای هم‌دوره، دور هم جمع می‌شوند و مقالات تاریخی فیزیک را در حوزه‌های مختلف در کنار هم مطالعه می‌کنند. این حلقه نیز مانند سلسله جلسات «مقالات تاریخی» به مقالاتی می‌پردازد که در تاریخ علم فیزیک اثر گذار بوده‌اند و باعث انقلاب‌هایی در بخش‌های مختلف فیزیک شده‌اند اما «مقاله‌خوانی» برخلاف «مقالات تاریخی»، که به صورت وبینار برگزار می‌شود و فقط یک فرد مقاله را ارائه می‌دهد، به صورت هم‌خوانی و با مشارکت همه افراد حلقه برگزار و سعی می‌شود به غیر از خود مقاله، به جنبه‌های مختلف مقاله و نویسنده آن توجه شده و همچنین پیش‌نیاز‌ها و نتایج مقاله نیز از سوی اعضای جلسات بررسی می‌گردد.
بعد از شیوع ویروس کرونا در اسفندماه گذشته و مجازی شدن دانشگاه‌ها، بستر و نوع فعالیت گروه‌های دانشجویی کاملا عوض شد. کوانتا در تطبیق دادن خود با شرایط جدید، یکی از پیشگامان بین گروه‌های علمی دانشگاه بود. این گروه با غیرحضوری شدن جلسات و حلقه‌های خود نه تنها دچار افتی در کیفیت و کمیت ارائه‌ها و بخش‌های خود نشده، بلکه با استفاده درست از طرفیت‌های شرایط جدید زندگی دانشجویی توانسته ابعاد و سطح فعالیت‌های خود را گشترش دهد و در همین شرابط کرونایی در حدود صد و سی جلسه در سامانه‌ها و شبکه‌های مختلف برگزار کند.
حالا اگر شما هم مشتاق شدید که بیشتر با این گروه جذاب دانشکده فیزیک و فعالیت‌ها و حلقه‌هایشان آشنا شوید، می‌توانید سری به کانال تلگرامی آنها بزنید و از آخرین برنامه‌ها و جلسات‌شان خبر بگیرید. البته اگر دوست داشتید بیشتر با سبک و سیاق ارائه‌ها و هرکدام از بخش‌های شش‌گانه‌شان هم آشنا شوید، سر زدن به سایت‌شان هم برایتان خالی از لطف نخواهد بود. در آن‌جا می‌توانید لینک ویدئو‌های تمامی جلسات کوانتا که بعد از آمدن این مهمان ناخوانده برگزار شده را به همراه اطلاعات بیشتری در مورد هر کدام از حلقه‌ها پیدا کنید.
کانال کوانتا:
@quantasc
سایت کوانتا:
quanta.spssa.ir
وی‌کلاس کوانتا:
vc.sharif.edu/ch/quanta
