در هفتادوششمین سال چنبره صهیونیستها بر سرزمین زیتون، شریف مشغول چه کارهایی بود؟
در ابتدا بر روی یک خط زمانی کلیه اتفاقاتی که در شریف افتاده است را نگاهی بیندازیم:
شروع این داستان
حالا که تنها چند روز تا سالگرد واقعه طوفان الاقصی مانده، میتوان نگاهی به گذشته انداخت و فعالیتهای گروههای دانشجویی را در حمایت از فلسطین بررسی کرد. در همان روزهای اول بعد از طوفانالاقصی بود که عدهای در سطح دانشگاه خوشحال از ابتکار غزه و به قدرت رسیدن حماس شروع به پخش شیرینی در سطح دانشگاه کردند و بقیه دانشجویان را هم به خوشحالی دعوت میکردند. هر چند که طوفانالاقصی روح جدیدی را در جهان دمیده بود، اما افرادی هم با شک و تردید به این موضوع نگاه میکردند و حدس میزدند پشت این اتفاقات ممکن است یک فاجعه باشد. فلسطین برای خیلی از دانشجویان موضوع جدیدی شده بود، شاید تا دیروز تنها در آخرین جمعه ماه رمضان اسمش به گوش آنها میرسید و به بیلبوردهای شهرداری و سرودهای تلویزیونی محدود میشد. به همین علت بود که تلاشهای زیادی برای شفافکردن این فضای غبارآلود انجام شد؛ شماره سرزمین پرمناقشه نشریه انجمن اسلامی؛ سلسله جلسات ارض مقدس انجمن مستقل؛ اکران مستندهای مربوط به فلسطین توسط جامعه اسلامی و بسیج دانشجویی و برگزاری میزگردها با حضور اساتید و کارشناسان، همهوهمه در این راستا انجام شدند.
هیأتالزهرا(س) نیز در کنار مراسمهای بزرگی همچون فاطمیه؛ شبهای قدر و محرم؛ غرفههایی برای پررنگکردن این دغدغه در مخاطبان خود برپا میکرد. هرکسی که وارد فضای دانشگاه میشد، اگر در گوشه و کنار غرفهای با رنگ و بوی فلسطین یا پرچمها و دیوارنگارهها نمیدید، حداقل چشمش به سر در دانشگاه میخورد که با زبان انگلیسی پایان عمر رژیم صهیونیستی را خبر میداد.
بیمارستان المعمدانی
شب هنگام بود که خبر جنایت وحشیانه صهیونیستها در حمله به بیمارستان المعمدانی، کل جهان و شریف را بهتزده کرد؛ فضای احساسی و وحدتی که این جنایت علیه بشریت ایجاد کرد باعث شد اکثر گروههای دانشجویی، حتی گروههای غیرسیاسی؛ واکنش دهند و با برگزاری راهپیمایی در صحن دانشگاه این نسلکشی را محکوم کنند. شاید کم نبوند کسانی که این تجمع را از دور تماشا کردند ولی در دل با این صدا همراه بودند. در همین روزها گروهی از دانشجویان به این فکر افتادند که با دست گذاشتن بر روی نقطه اشتراک انسانیت، با تأسیس انجمنی به نام انجمن قدس شریف(QSSA)؛ طومار امضایی از جامعه دانشگاهی و اساتید را گردآوری کنند که در قدم اول به سراغ اساتید شریف رفتند و آنطور که شنیده میشد قرار بود به سراغ اساتید بینالمللی هم بروند؛ ولی بهخاطر محدودیت در ارتباطگیری به هدف نهایی خود نرسید. بااینحال این طومار در شریف تاریخسازی کرد و با ۲۰۶ امضا رکورد بیشترین تعداد امضای اساتید شریف را شکست. تجمع مادران شریف؛ تجمع محکومیت شهادت سیدرضی؛ عزاداری شهادت حادثه تروریستی کرمان و بعد از آن تجمع خونخواهی حمله به سفارت ایران در سوریه روبهروی ساختمان شورایعالی امنیت ملی، اصلیترین کنشهای آن روزها بود، این تجمعات بیشتر با هدف اعلام آمادگی برای انتقام و عزاداری برگزار میشد.
خسته از انفعال
«بیسیمها خاموش! خواهش میکنیم از مسئولینمان؛ آن افرادی که امنیت کشور دستشان است، بیسیمهایشان را خاموش کنند!» عبارتی بود که در سخنرانی عزاداری شهدای حادثه تروریستی کرمان در مراسم عزاداری هیأتالزهرا(س)، در فضای مجازی ترند شد و بحثها و جنجالهای زیادی را در پی داشت. بعد از حدود دوماه و با فرسایشی شدن جنگ تب و تاب اولیه فرو نشست، فضای دانشگاه که جز روزهای اول هم چندان چنگی به دل نمیزد دوباره به حالت قبل بازگشته بود و تنها افراد دغدغهمند شاید با چک کردن فضای مجازی از اتفاقات مطلع میشدند و کنشها هم به برگزاری مراسم و تجمع بعد از یک حادثه منتهی میشد. برگزاری و شرکت در این تجمعها که در ظاهر به نتیجه خاصی نمیرسید و تبدیل به یک عمل مرسوم شده بود و تنها گروه خاص و محدودی از دانشگاه را درگیر خود میکرد، دانشجوها را متوجه این سؤال کرد که چه اقدام بلندمدتی میتوان در این راستا داشت تا یک دانشجوی دغدغهمند شریفی در آن نقش بازی کند؟
رشد و بلوغ
آنطور که به نظر میآید، در ترم دوم سال تحصیلی ۴۰۲-۴۰۳ کنشها با ابتکار عمل بیشتری آغاز شد. قرارگاه دانشجویی مقاومت اسلامی با نام اختصار قدما پاسخی به سوال قبل بود که با توجه به کارهایش، به دنبال طراحی جدیدی بود. با نگاهی به صفحات مجازی این گروه و پرسوجو از فعالین آن، میتوان به 3 اقدام اصلی آنها پی برد: اول، جریانسازی اجتماعی باهدف زنده نگهداشتن و عادی نشدن آرمان فلسطین در جامعه به نام پویش «شکافنده حصر»؛ پویشی که با ایجاد این جریان در پی ارسال یک کشتی حامل مواد غذایی و دارویی به غزه بود تا با ایجاد فشار رسانهای و اجتماعی برای واکنش اسرائیل هزینهزایی کند. فعالین این پویش میگویند با همراهی حدود ۲۰ هزار نفر در داخل ایران از طریق دعوت در فضای مجازی و چهرهبهچهره در بین مردم این پویش به سطح معاون وزیر امور خارجه در حاکمیت رسید که با شهادت رئیس جمهور سیزدهم، متوقف شد. فعالیت دوم «اقدامات سایبری» علیه رژیم صهیونیستی بود که با افشای چندین سند محرمانه در فروردینماه به کار خود خاتمه داد و اما سومین قسمت و چهبسا اصلیترین حرکتی که قصد انجامش را داشتند، برگزاری رویدادی بود که از انگیزه دانشجویان برای حل مشکلات زندگی مردم فلسطین جوشیده بود، مشکلاتی مثل آب شیرین کن، تولید برق، مخمر نان و...؛ البته اقداماتی در این راستا انجام شد ولی به علت پایان سال تحصیلی از رسیدن به هدف خود بازماند.
دوباره دانشگاه
البته اکنون و دوباره با باز شدن دانشگاه زمزمههای احیای این رویداد به گوش میرسد. به نظر میرسد این اقدامات در طراحی رسانهای به اندازه کافی خوب نبود و حتی به اهداف مد نظر که درگیر کردن گروه وسیعتری از دانشجویان با سلایق گوناگون است، چندان نزدیک نشد. شاید همین علتی بود که در یک سال گذشته جز چند هفته اول و بعد از حوادث مهم؛ اکثریت جامعه دانشگاهی حرکتی که در راستای آرمان فلسطین باشد را نمیشناخت و کمکم نسبت به آن بیتفاوت شد.
صدای جهان
دراینبین؛ حرکتی که نگاه جامعه جهانی را به سمت دانشگاهها برد تحصن دانشجویان اروپایی و آمریکایی و برخورد نیروهای امنیتی با این تجمعات بود. تحصنهایی که نشان داد جامعه علمی جهان فارغ از ملیت و دین کنار فلسطین بهعنوان نماد شرافت در برابر جنایات بیشمار طرف مقابل میایستد و حتی اگر نیاز به هزینهای باشد؛ شجاعانه و مفتخرانه این هزینه را میپردازد. این حرکت پاسخ دانشجوهای شریف را هم در پی داشت و به برگزاری یک تجمع با قالب و ساختار شبیه به تحصنهای آمریکایی ختم شد که تصویر ماندگاری را در دانشگاه شریف خلق کرد.
بعد از امتحانات پایان ترم و آغاز تابستان و همچنین گرم شدن فضای انتخاباتی دوباره فلسطین به حاشیه رفت؛ هر چند اتفاق عظیمی مثل ترور اسماعیل هنیه؛ فلسطین و اسرائیل را به سر خط خبری ایران و منطقه رساند ولی به علت تعطیل بودن دانشگاه؛ صدایی از طرف فضای دانشجویی خارج نشد.
شروعی دوباره
اما اکنون با شروع سال تحصیلی جدید همانند سال گذشته؛ در هفته اول مهرماه ترور سید حسن نصرالله همه توجهات را دوباره به سمت فلسطین برد؛ اتفاقی که خون تازهای را در رگهای این آرمان در جامعه پمپاژ کرد و این بار شریف با برگزاری عزاداری در صحن دانشگاه که جمعیتی بهمراتب بیش از تجمعات قبلی داشت نشان داد که بیشازپیش آماده این تحولات است و در برابر این اتفاقات ساکت نمینشیند؛ با این تفاوت که حال تجربهای یکساله از روند رشد واکنشی، احساسی و کنشهای مؤثر را در چنته دارد که نوید اقداماتی بهتر را میدهد. امیدواریم که این بار با طراحیهایی خلاقانه بستری برای فعالیت همه دانشجویان فراهم شود تا شور و گرمای صحنه از بین نرود. باید ببینیم بالاخره شریف پای آرمان شریف میایستد یا نه.
محمدرضا عارفیان، ۱۴۰۱ مهندسی برق