آیین‌نامه انضباطی دانشجویان در تاریخ ۱۴ شهریور ۱۳۷۴ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و بعد از آن در چند نوبت شیوه‌نامه اجرایی آن تغییر کرد. قبل از آبان امسال، دو تغییر قبلی شیوه‌نامه به سال‌های ۱۳۸۸ و ۱۳۹۸ برمی‌گشت و در حوادث دو ماه اخیر دانشگاه‌ها نیز استنادها به نسخه مرداد ۹۸ صورت می‌گرفت، اما چندروزی‌ست که مشخص شده نسخه جدیدی از شیوه‌نامه در آبان امسال از سوی وزارت‌های علوم و بهداشت تدوین شده و از ابتدای آذرماه به اجرا درمی‌آید.
از هم‌زمانی عجیب‌وغریب و کاملا مشکوک تغییر شیوه‌نامه با تجمع‌های اعتراضی در دانشگاه‌ها که بگذریم، برخی تغییرات شیوه‌نامه بسیار خطرناک به نظر می‌رسد و این ایده را تقویت می‌کند که تغییر شیوه‌نامه تنها برای سروشکل قانونی دادن به برخی روندهای غیرقانونی رایج در دانشگاه‌ها در اتفاقات اخیر بوده است. در ادامه به برخی تغییرات مهم شیوه‌نامه اجرایی آیین‌نامه انضباطی دانشجویان اشاره می‌کنیم.
اصل بر برائت نیست
در شیوه‌نامه مصوب سال ۹۸، اصل برائت با ۳ بند به شرح زیر تعریف شده بود:
الف) هرگونه شک در احراز تخلف بودن رفتار ارتکابی باید به نفع دانشجو تفسیر شود.
ب) هرگونه شک در احراز انتساب تخلف ارتکابی باید به نفع دانشجو تفسیر شود.
پ) در صورت عدم وجود هرگونه دلیل مبنی بر احراز و انتساب تخلف دانشجو برای اثبات برائت خود نیاز به ارائه دلیل ندارد.
اما در شیوه‌نامه مصوب ۱۴۰۱ بندهای الف و ب در قالب یک بند جدید ادغام شده و عبارات «شک در احراز تخلف» و «شک در انتساب تخلف»، به صورت «عدم احراز یا انتساب تخلف» تغییر یافته است. این تغییر عملا محور اساسی این اصل، مبنی بر «تفسیر به نفع متهم» را محدود خواهد کرد، چرا که هرگونه شکی هم در تخلف بودن یک رفتار و هم. در انتساب آن تخلف به دانشجو، به نفع دانشجو تفسیر نخواهد شد.
بند پ این اصل در شیوه‌نامه پیشین نیز از شیوه‌نامه جدید به کلی حذف شده و با این حذف، بیم آن می‌رود که برائت دانشجوها از اتهامات واهی و غیرقابل اثبات با مشکل مواجه شده و فلسفه بنیادین این اصل، یعنی «برائت متهم» به کلی بی‌اثر شود. در واقع طبق شیوه‌نامه جدید کمیته انضباطی ممکن است دانشجو را احضار کند و از او بخواهد برای بی‌گناهی خودش، ادله‌ای بیاورد و ثابت کند فلان رفتار یا تخلف از او سر نزده است.
همچنین در تغییر عجیب دیگری اصل «حق بر استماع» که مطابق آن «دانشجو می‌تواند دفاعیات مکتوب یا شفاهی خود را به استماع اعضای شورای بدوی برساند.» به‌طور کلی از شیوه‌نامه جدید حذف شده و تنها به اصل «حق بر دفاع» بسنده شده است. (در صورت انتساب تخلف به دانشجو، وی به صورت کتبی یا شفاهی حق دفاع از خود را دارد.)
تجسس آزاد، حریم‌ها محضر کمیته است
در بخش «اصول رسیدگی به تخلفات دانشجویی»، اصل «عدم تجسس» تغییر جدی کرده است. در نسخه ۹۸ این اصل به شکل زیر تدوین شده بود:
رعایت حریم خصوصی دانشجو الزامی است و شوراها در هیچ موردی مجاز به تجسس در حریم خصوصی دانشجو یا ادلّه و اطلاعات و طرح سؤالات غیر مرتبط با موضوع تخلف جاری برای تحصیل شواهد نیستند و تحقیق تنها درمورد تخلف انتسابی به دانشجو مجاز است؛ بر این اساس ادله و شواهدی که با نقض حریم خصوصی دانشجویان یا سایر طرق غیرقانونی تحصیل شوند (مانند تهیه مخفیانه هرگونه فیلم، صوت و تصویر نظیر تجسس در وسایل و صفحات مجازی شخصی متعلق به دانشجو و ...) نمی‌تواند مستند تصمیم شورا قرار بگیرد و آراء و احکام صادره مبتنی بر این موارد فاقد وجاهت قانونی هستند.
اما در شیوه‌نامه جدید این اصل به جمله زیر بسنده کرده تا احتمالا دست کمیته‌های انضباطی برای تجسس در حریم خصوصی دانشجوها باز باشد:
کمیته اجازه تجسس در امور خارج از موضوع تخلف را ندارد.
همچنین در اصل «احترام به حریم خصوصی» شیوه‌نامه جدید نیز بار دیگر تکرار شده که حق تجسس در حریم خصوصی دانشجوها در موارد غیرمرتبط با پرونده انضباطی از افراد حقیقی و حقوقی سلب شده و گویا در موارد مرتبط با پرونده انضباطی حق تجسس محفوظ است:
حریم خصوصی افراد محترم است و هیچ فرد حقیقی یا حقوقی حق تجسس در حریم خصوصی دانشجویان را غیرمرتبط با پرونده انضباطی ندارد.
در تبصره ۶ ماده ۳۲ نیز شیوه‌نامه جدید یک بار دیگر خیال همه را راحت کرده که حریم خصوصی در کار نیست و «کلیه شبكه‌ها، نرم‌افزارها و سكوهای مجازی که قابلیت دسترسی عام دارند حریم عمومی محسوب می‌شود» و تشخیص مصداق حریم خصوصی در رابطه با گزارشات واصله برعهده کمیته انضباطی دانشگاه خواهد بود.
تیر آخر شیوه‌نامه جدید بر پیکر حریم خصوصی دانشجوها به ماده ۱۱۰ برمی‌گردد:
بر اساس تعلیمات اسلامی و اصول قانونی امنیت و مصونیت شهروندان و منع تجسس (اصول ۲۲ و ۲۵ قانون اساسی)، اعضای کمیته و کارکنان دبیرخانه کمیته انضباطی، مجاز به تجسس در زندگی خصوصی در موارد غیرمرتبط با موضوع تخلف دانشجویان نبوده و موظف‌اند کلیه اطلاعات مربوط به تخلف دانشجو را محرمانه تلقی نموده و از افشای آن (به جز همسر، والدین یا سرپرست دانشجو حسب صلاحدید کمیته) خودداری نمایند.
این ماده در شیوه‌نامه ۹۸ (ماده ۱۰۷) عبارت «در موارد غیرمرتبط با موضوع تخلف دانشجویان» را نداشت و با اضافه شدن این عبارت به شیوه‌نامه جدید، عملا مجوز تجسس در زندگی خصوصی دانشجوها به بهانه تخلف‌شان برای کمیته انضباطی صادر شده است.
برداشت آزاد
در اصل «حق بر رسیدگی منصفانه»، یکی از بندهای مهم حذف شده است:
ادله ابرازی و استنادی علیه دانشجو باید به‌گونه‌ای باشد که به دور از هرگونه شک و شبهه و شائبه و تنها با برداشت متعارف و معقول، اثبات‌کننده تخلف ادعایی باشد و آزار وی و اجبار به اقرار به هر نحو و به هر منظور ممنوع است. با حذف این بند، ادله‌های غیرمتعارف، مشکوک، شائبه‌دار و حتی اعتراف‌های اجباری می‌تواند مبنای تصمیم‌گیری کمیته انضباطی قرار گیرد.
ارعاب برای پیشگیری
در شیوه‌نامه جدید اصلی با عنوان «تقدم پیشگیری بر مجازات» اضافه شده که می‌گوید «احكام صادره کمیته باید به گونه‌ای صادر گردد که قابلیت پیشگیری از تكرار تخلف را توسط دانشجوی خاطی و دیگر دانشجویان داشته باشد.»
معطل نکنید
در شیوه‌نامه جدید اصل جدیدی با عنوان «سرعت در رسیدگی» اضافه شده است:
کمیته‌ها می‌بایست در کم‌ترین زمان ممكن اقدام به رسیدگی و صدور احكام برای دانشجویان نمایند. دقت عمل و همچنین رعایت اصول و مواد شیوه‌نامه توام با افزایش سرعت در رسیدگی امری الزامی است.
از سوی دیگر کوچک‌تر شدن کمیته‌های بدوی و تجدید نظر را شاید بتوان در راستای افزایش سرعت رسیدگی به پرونده‌ها و صدور حکم برای دانشجوها دانست. طبق شیوه‌نامه مصوب ۹۸، کمیته‌های بدوی شامل افراد زیر بودند:
در شیوه‌نامه جدید اولا عضو هیئت‌علمی گروه حقوق حذف شده و ثانیا تنها به عضویت یک عضو هیئت‌علمی دانشگاه بسنده شده است.
همچنین طبق شیوه‌نامه مصوب ۹۸، کمیته‌های تجدید نظر افراد زیر را شامل می‌شد:
در شیوه‌نامه جدید دو نفر از اعضای هیئت‌علمی و یک نفر دانشجو از کمیته تجدیدنظر حذف شده و معاون دانشجویی به عنوان دبیر کمیته تجدیدنظر حق رأی به دست آورده است. به این ترتیب عملا هیچ دانشجو یا عضو هیئت‌علمی در ترکیب جدید کمیته تجدید نظر حضور ندارد.
تغییر دیگری که در راستای افزایش سرعت رسیدگی به پرونده‌ها و صدور حکم در شیوه‌نامه جدید دیده می‌شود، کاهش بازه زمانی بین اطلاع به دانشجو برای حضور در کمیته و زمان حضور او در کمیته است. در شیوه‌نامه ۹۸، در تمامی مراحل (اعم از تفهیم اتهام، دفاع حضوری، ابلاغ حکم و ادای شهادت به عنوان فرد مطلع) لازم بود دبیرخانه شورای انضباطی حداقل پنج روز پیش از زمان دعوت دانشجو را در جریان بگذارد (تبصره ۱ ماده ۶۷)، اما در شیوه‌نامه جدید این مدت زمان به ۲۴ساعت کاهش پیدا کرده است (تبصره ۱ماده ۶۸).
از سوی دیگر در حالی که بر اساس شیوه‌نامه قبلی، کمیته انضباطی لازم بود موازی با دعوت تلفنی (چه موفق و چه ناموفق) از روش پیامکی نیز جهت اطلاع‌رسانی به دانشجو استفاده کند (تبصره ۲ ماده ۶۷)، بر اساس تبصره ۱ ماده ۶۸ شیوه‌نامه جدید، ابلاغ دعوت‌نامه از طریق ارسال پیامک، تنها در صورت عدم پاسخ‌گویی به تماس تلفنی صورت می‌گیرد. همچنین تبصره ۳ ماده ۶۷ شیوه‌نامه پیشین تصریح می‌کرد که در صورت دعوت دانشجو از طریق سیستم اطلاع‌رسانی مخابراتی، نحوه ابلاغ از طریق این سیستم و تکلیف نسبت به پیگیری موضوع، باید کتبا در جلسه مصاحبه حضوری به دانشجو اعلام شود و در غیر این صورت، ابلاغ از این طریق فاقد اعتبار خواهد بود، اما این شرط از ماده ۶۸ شیوه‌نامه جدید حذف شده است.
در حالی که بر اساس شیوه‌نامه پیشین (ماده ۶۸)، در صورت عدم حضور دانشجو به هر دلیل جهت تفهیم تخلف تا ۵ روز بعد از تاریخ تعیین‌شده در دعوت‌نامه، دبیرخانه کمیته انضباطی فرایند اطلاع‌رسانی مرحله دوم را از طریق ارسال دعوت‌نامه به آدرس محل سکونت دانشجو آغاز می‌کرد، اکنون بر اساس ماده ۶۹ شیوه‌نامه جدید چنین فرایندی وجود نخواهد داشت و تنها ۵ روز کاری بعد از ابلاغ دعوت‌نامه، رئیس کمیته بدوی ملزم به ادامه رسیدگی به پرونده بوده و حتی به تصریح تبصره این ماده، «در شرایط خاص» و «به تشخیص رئیس کمیته بدوی» این بازه زمانی به ۴۸ ساعت نیز قابل تقلیل است.
در شیوه‌نامه ۹۸، دانشجو حق داشت تا ۱۰ روز بعد از ابلاغ حکم شورای بدوی به حکم خود اعتراض کند (تبصره ماده ۸۷)، اما براساس شیوه‌نامه جدید، دبیر کمیته بدوی هرگاه که صلاح دید، می‌تواند مدت تجدیدنظرخواهی را به ۴۸ ساعت کاهش بدهد (تبصره ماده ۸۸).
شیوه‌نامه ۹۸ به کمیته تجدیدنظر مهلتی ۳۰روزه برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم پس از دریافت اعتراض یا ارجاع پرونده می‌داد (ماده ۸۹)، اما شیوه‌نامه جدید این مهلت را به ۱۰ روز کاهش داده است (ماده ۹۰). همچنین در شیوه‌نامه ۹۸ مهلتی دوماهه برای حصول مدارک و انجام تحقیقات در کمیته تجدیدنظر در نظر گرفته شده بود (تبصره ۲ ماده ۸۹) که شیوه‌نامه جدید این مهلت را نیز به دو هفته کاهش داده است (تبصره ۲ ماده ۹۰).
مهلت اعتراض دانشجو به حکم کمیته تجدیدنظر در شیوه‌نامه ۹۸، ده روز پس از ابلاغ حکم بود (تبصره ۲ ماده ۹۴)، اما در شیوه‌نامه جدید دبیر کمیته تجدیدنظر به تشخیص خودش می‌تواند این مهلت را به سه روز کاهش دهد (ماده ۹۷)
شیوه‌نامه ۹۸ به کمیته مرکزی مهلتی یک‌ماهه برای برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم پس از دریافت اعتراض یا ارجاع پرونده می‌داد (ماده ۹۷)، اما در تبصره ۲ ماده ۹۸ شیوه‌نامه جدید باز هم به تشخیص رئیس کمیته مرکزی این بازه زمانی می‌تواند به یک هفته کاهش یابد.
براساس ماده ۱۱۵ شیوه‌نامه مصوب ۹۸، درصورتی‌که مراحل مربوط به فرآیند رسیدگی اعم از احضار، برگزاری جلسه مصاحبه، رسیدگی و ابلاغ احکام، با ایام امتحانات پایان‌ترم، ایام فرجه یا تعطیلات تابستانی هم‌زمان شود، باید به زمان بعد از این ایام موکول گردد، اما این ماده در شیوه‌نامه جدید حذف شده است.
در زمینه اجرای حکم نیز، در حالی که بر اساس بند ۷ از ماده ۱۰۰ در شیوه‌نامه پیشین، زمان اجرای احکام صادره، حداقل بیست روز پس از تاریخ صدور حکم از جانب کمیته انضباطی دانشگاه بود، این بند در شیوه‌نامه جدید به کلی حذف شده و بر اساس ماده ۱۰۵ در شیوه‌نامه جدید، زمان اجرای احکام قطعی، بلافاصله پس از تاریخ ابلاغ خواهد بود.
ممنوعیت‌های جدید
مطابق ماده ۲۱ در شیوه‌نامه قبلی، چنانچه دانشجویی به تنبیهات «منع تحصیل به مدت یک نیم‌سال» تا «منع تحصیل به مدت ۴ نیم‌سال» محکوم می‌شد، محرومیت او از تسهیلات رفاهی از قبیل وام، تغذیه و خوابگاه منوط به «صلاحدید شورای صادرکننده حکم بود»، اما در شیوه‌نامه جدید به طور قطع دانشجو از این تسهیلات محروم می‌گردد (ماده ۲۱). همچنین بر اساس ماده ۲۲ شیوه نامه مصوب ۹۸، اخذ نظر دفتر مشاوره برای صدور تنبیه محرومیت از خوابگاه الزامی بود که در شیوه‌نامه جدید خبری از این الزام نیست.
نیازی به شاکی نیست
بنابر تبصره ۴ از ماده ۲۵ شیوه‌نامه ۹۸، رسیدگی به تخلفاتی شامل «تهدید، تطمیع، توهین، فحاشی، هتک حرمت، تهمت، افترا و نشر اکاذیب»، مستلزم شکایت شاکی خصوصی بود، اما در ماده ۲۵ شیوه‌نامه جدید این تبصره کاملا حذف شده است. یعنی دانشگاه می‌تواند حتی بدون وجود شاکی خصوصی و بنا به صلاحدید خود در رابطه با موارد مذکور، علیه دانشجوها اعلام جرم کند.
هنرش نیز بگوی
در بخش تنبیهات، «تذکر کتبی بدون درج در پرونده انضباطی دانشجو» حذف و «ابطال پایان‌نامه و رساله یا مدرک تحصیلی» اضافه شده است. البته ابطال پایان‌نامه و رساله و یا مدرک تحصیلی تنها برای تخلف « تقلب در تهیه آثار علمی و استفاده از آثار متقلبانه» قابل اعمال است و از معدود تغییر مثبت شیوه‌نامه جدید به شمار می‌رود.
طرح صیانت، مدل دانشجویی
از جمله تغییرات مهم و عجیب شیوه‌نامه جدید، ماده ۳۲ است که به تخلفات رایانه‌ای و مخابراتی و مجازی می‌پردازد. در شیوه‌نامه قبلی، سنگین‌ترین تنبیه قابل اعمال برای این تخلفات، تعلیق یک ترمی با احتساب سنوات بود، اما در شیوه‌نامه جدید حتی اخراج دانشجو هم روی میز کمیته انضباطی قرار گرفته است.
تبصره ۲ این ماده شاید عجیب‌وغریب‌ترین و توهین‌آمیزترین تغییر شیوه‌نامه جدید نسبت به نسخه قبلی آن باشد؛ جایی که «تشكیل کلیه گروه‌های مجازی دانشجویی با جمعیت بالای ۱۰۰ نفر نیاز به مجوز کمیته ناظر بر نشریات دانشجویی دارد» و ایجاد کانال یا گروه غیرمجاز تا اخراج از دانشگاه و محرومیت از تحصیل در دانشگاه‌ها تا ۵ سال را می‌تواند به دنبال داشته باشد.
طبق تبصره ۳ این ماده، تولید، انتشار و بازنشر محتواهایی که مطابق این ماده، تخلف محسوب می‌شود، در گروه‌ها یا کانال‌های دانشجویی که مطابق این ماده متخلف به حساب می‌آید، می‌تواند منجر به اعمال یکی از بندهای تنبیهی «محرومیت از امکانات رفاهی» تا «اخراج از دانشگاه و محرومت از کلیه دانشگاه ها تا ۵ سال» شود.
تبصره ۴ این ماده می‌گوید در صورت استفاده غیرمجاز از آرم دانشگاه، دانشجو ممکن است به یکی از بندهای تنبیهی «تذکر شفاهی» تا «محرومیت از امکانات دانشگاهی» محکوم گردد. همچنین در صورتی که استفاده از آرم دانشگاه در راستای تخلفات مذکور در این ماده به کار رفته باشد، متخلف به «اخراج از دانشگاه و محرومیت از تحصیل در کلیه دانشگاه‌ها تا ۵ سال» محکوم می‌گردد.
همچنین براساس تبصره ۷ این ماده «هرگونه عضویت با هدف ارتباط و تبادل در کلیه شبكه‌ها، نرم‌افزارها و سكوهای مجازی گروه‌های غیر قانونی» می‌تواند تنبیهاتی تا حد یک ترم تعلیق با احتساب سنوات را برای دانشجو به ارمغان بیاورد.
از سوی دیگر در ماده ۴۳ شیوه‌نامه انضباطی جدید، درباره توهین به شعائر و مقدسات اسلامی یا ملی، ادیان رسمی کشور یا ارتکاب اعمالی بر ضد نظام جمهوری اسلامی، عبارت «فضای مجازی» نیز به مصادیق و مثال‌های تخلفات این ماده اضافه شده است.
ما و خانواده نداریم
در شیوه‌نامه مصوب ۹۸، «حسب صلاحدید شورا» حکم قطعی مشتمل بر محرومیت از خوابگاه یا تحصیل به ولی، سرپرست یا همسر دانشجو اطلاع داده می‌شد (تبصره ماده ۲۲)، اما شیوه‌نامه جدید این اجازه را به رئیس کمیته می‌دهد که در تخلفاتی که از نظرش خاص یا مشهود باشد، ظرف ۲۴ ساعت بعد از دریافت گزارش (حتی قبل از بررسی گزارش در کمیته) خانواده را مطلع کند و در سایر تخلفات نیز به تشخیص خودش پیش از صدور حکم به والدین اطلاع دهد (تبصره ماده ۲۲).
فرمان دست امنیتی‌هاست
در ماده ۳۹ شیوه‌نامه مصوب ۹۸، «عضویت در گروهک‌های محارب، مفسد، ملحد یا هواداری» از آنها مشمول تنبیهاتی از «اخطار شفاهی» تا «توبیخ کتبی» می‌شد، اما در ماده ۴۲ شیوه‌نامه جدید علاوه بر اضافه شدن عبارات «فرقه‌های انحرافی» و «همکاری با سازمان‌های اطلاعاتی بیگانه» به این ماده، تنبیه مربوط به این تخلف نیز تغییر کرده و فقط شامل اشد مجازات، یعنی «اخراج از دانشگاه و محرومیت ۵ ساله از تحصیل» می‌شود.
همچنین در شیوه‌نامه قبل، تشخیص محارب، مفسد یا ملحدبودن یک گروه به استناد احکام قضایی صورت می‌گرفت، اما در ماده ۴۲ شیوه‌نامه جدید، تعیین چنین امری، تنها به تشخیص نهادهای امنیتی نیاز دارد.
ماده ۴۰ شیوه‌نامه انضباطی پیشین در خصوص «فعالیت و تبلیغ به نفع گروهک‌ها و مکاتب الحادی»، در ماده ۴۱ شیوه‌نامه انضباطی جدید، به صورت «هواداری یا تبلیغ به نفع گروهک‌ها و مکاتب الحادی» تغییر کرده و عبارت «در فضای حقیقی یا مجازی» نیز به این ماده افزوده شده است. همچنین معاند بودن این گروهک‌ها که در شیوه‌نامه پیشین صرفا به موجب احکام قضایی مشخص می‌شد، اکنون علاوه بر احکام قضایی، به موجب اعلام مراجع امنیتی نیز قابل تشخیص است.
تنبیهات مربوط به این تخلف که در شیوه‌نامه ۹۸ از «اخطار شفاهی» تا «توبیخ کتبی» و در صورت تکرار تا «منع موقت تحصیل به مدت دو نیم‌سال با احتساب» و به شرط انتفاع گروهک‌های مزبور تا «منع موقت از تحصیل به مدت سه نیم‌سال با احتساب سنوات» را در بر می‌گرفت، اکنون بدون قید شرط خاصی مشمول «محرومیت از تسهیلات رفاهی» تا «اخراج از دانشگاه و محرومیت ۵ ساله از تحصیل» می‌گردد.
حداکثر تنبیهات مربوط به «انجام اعمالی به نفع این گروهک‌ها» در تبصره ۱ ماده ۴۱ شیوه‌نامه فعلی تا اشد مجازات (یعنی اخراج از دانشگاه و ۵ سال محرومیت از تحصیل) افزایش یافته است (مطابق تبصره ماده ۳۹ شیوه‌نامه سابق، حداکثر تنبیه مربوط به این تخلف، منع موقت از تحصیل به مدت سه نیم‌سال با احتساب سنوات بود).
تجمع مسالمت‌آمیز نداریم
در شیوه‌نامه ۹۸، «تجمعاتی که به صورت مسالمت‌آمیز و بدون ایراد خسارت به اموال دانشگاه، درگیری، توهین، هتاکی یا اقدام جهت تعطیلی کلاس‌های آموزشی انجام پذیرد» از شمول عنوان اتهامی «اخلال، ایجاد وقفه یا مزاحمت برای برنامه‌های خوابگاه یا دانشگاه» خارج بوده و اشکالی نداشتند (تبصره ۵ ماده ۳۷)، اما در شیوه‌نامه جدید، این تبصره حذف شده تا هر تجمعی قابل پیگیری در کمیته انضباطی باشد.
از سوی دیگر براساس شیوه‌نامه ۹۸، تنها «ایجاد بلوا و آشوب در محیط دانشگاه» تخلف بود و «بلوا و آشوب» نیز به اقداماتی که «در جهت ضربه زدن به ارکان نظام» انجام می‌شد اختصاص داشت (ماده ۴۲). اما در شیوه‌نامه جدید، عنوان اتهامی دیگر اختصاص به «بلوا و آشوب در محیط دانشگاه» ندارد و «ایجاد و شرکت در بلوا و آشوب» در خارج از دانشگاه نیز قابل پیگیری در کمیته انضباطی است. به‌علاوه دیگر تنها «بلوا و آشوب» لازم نیست «در جهت ضربه زدن به ارکان نظام» باشد تا تخلف به حساب بیاید. همچنین، علاوه بر «ایجاد» بلوا و آشوب، مطابق شیوه‌نامه جدید «شرکت» در بلوا و آشوب نیز تخلف است و می‌تواند منجر به تنبیهاتی تا حد منع تعلیق دو ترمی بدون احتساب سنوات شود (ماده ۴۴).
ماده ۴۲ شیوه‌نامه سابق، ایجاد بلوا و آشوب در صورتی که با هماهنگی قبلی یا هدایت گروه‌های غیرقانونی خارج دانشگاه باشد را مشمول اشد مجازات (اخراج از دانشگاه و محرومیت ۵ ساله از تحصیل) می‌نمود، اما در شیوه‌نامه جدید، ایجاد آشوب اگر با «هدایت رسانه‌های معاند» باشد نیز، می‌تواند مشمول اشد مجازات واقع شود.
گشت ارشاد دانشگاهی
حداکثر تنبیه مروبط به «عدم رعایت پوشش اسلامی یا ضوابط پوشش ابلاغی وزراتین» که در ماده ۵۱ شیوه‌نامه پیشین، «توبیخ کتبی و درج در پرونده» بود، در ماده ۵۲ شیوه‌نامه جدید تا حد «محرومیت از تسهیلات رفاهی» ارتقا یافته است. از سوی دیگر در شیوه‌نامه ۹۸، «اصرار و تکرار» در عدم رعایت «ضوابط پوشش» در بدترین حالت می‌توانست منجر به یک ترم تعلیق بدون احتساب سنوات بشود (ماده ۵۱)، اما مطابق شیوه‌نامه جدید، «هنجارشكنی یا عمل شبكه‌ای ویا اصرار و تكرار» بر این «تخلف» می‌تواند منجر به چهار ترم تعلیق با احتساب سنوات شود (ماده ۵۲).
همچنین به موجب تبصره ۲ ماده ۴۳ شیوه‌نامه جدید که در شیوه‌نامه پیشین موجود نبود، نقض احکام اسلامی به شکل مشهود از قبیل روزه‌خواری و... مشمول تنبیهات «توبیخ کتبی» تا «منع موقت تحصیل به مدت دو نیم‌سال بدون احتساب سنوات» می‌گردد.
در ماده ۵۶ شیوه‌نامه جدید که درباره «شرکت در جلسه نامشروع» است، عبارت «مهمانی‌های نامتعارف (پارتی و...)» به مصادیق این جلسات اضافه شده است. همچنین در حالی که در شیوه‌نامه سابق، محکومیت دانشجو در کمیته انضباطی به خاطر شرکت، تشکیل یا همکاری در تشکیل چنین جلساتی، مشروط به محکومیت قضایی فرد در این رابطه بود، اکنون این شرط به کلی حذف شده و کمیته انضباطی مستقلا و بدون وجود محکومیت قضایی هم قادر به محکوم کردن دانشجو در این رابطه است.
گزارش‌های مبهم
بر اساس بند ۲ ماده ۵۸ شیوه‌نامه سابق، اشخاص حقوقی داخل دانشگاه که مجاز به ارسال گزارش مکتوب برای رسیدگی در کمیته انضباطی بودند، تنها ساختار سازمانی دانشگاه را شامل می‌شدند و سایر اشخاص حقوقی، مانند نهادها و تشکل‌های دانشجویی و استادان صرفا به عنوان شاکی خصوصی می‌توانستند شکایت کنند. در ماده ۵۹ شیوه‌نامه جدید این شرط به کلی حذف شده و عملا از این به بعد دست استادان و نهادهای دانشجویی هم برای ارسال گزارش به کمیته انضباطی کاملا باز گذاشته شده است.
شروطی که در شیوه‌نامه پیشین (ماده ۵۹) برای ثبت گزارش اشخاص حقیقی در دبیرخانه کمیته ذکر شده بود (مشخصات کامل گزارش‌دهنده و دانشجوی مورد گزارش، ثبت دقیق مکان و زمان و جزئیات موضوع و ادله آن) به موجب تبصره ۲ ماده ۶۰ شیوه‌نامه جدید دیگر الزامی نیست. این یعنی یک گزارش سربسته و ناواضح از سوی یک شخص حقیقی و بدون ثبت نام این شخص نیز می‌تواند موجب به جریان افتادن یک پرونده انضباطی برای یک دانشجو شود.
هنوز هم هست
