این که در ایران سرمایه‌گذاری در بانک بهتر است یا در بازار به عوامل مختلفی بستگی دارد و هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
سود بانکی
ثبات: سود بانکی معمولاً ثابت و تضمین‌شده است. بانک‌ها بهره‌ای مشخص و تعیین‌شده به سپرده‌ها پرداخت می‌کنند که ریسک سرمایه‌گذاری را به حداقل می‌رساند.
کم‌ریسک: بانک‌ها معمولاً جزو سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک محسوب می‌شوند و احتمال از دست دادن سرمایه تقریباً وجود ندارد.
تورم: در دوره‌های تورم بالا، سود بانکی ممکن است نتواند قدرت خرید را حفظ کند، یعنی سود دریافتی با تورم همخوانی نداشته باشد و ارزش واقعی آن کاهش یابد.
سود بازار (مانند بورس، ارز، طلا، تجارت)
پتانسیل سود بالا: بازارهای سرمایه، به ویژه بورس، امکان دستیابی به سودهای بسیار بالاتر از سود بانکی را دارند، اما این سودها با ریسک‌های بیشتری همراه است.
ریسک: بازارهای سرمایه پرنوسان هستند و ممکن است در دوره‌هایی سرمایه شما دچار کاهش شدید شود.
نقدینگی: بسته به نوع بازار، نقدینگی ممکن است بالاتر باشد و بتوانید سرمایه خود را در زمان کوتاه‌تری به پول نقد تبدیل کنید.
بانک: اگر به دنبال یک سرمایه‌گذاری کم‌ریسک و تضمین‌شده هستید و می‌خواهید از حفظ سرمایه خود اطمینان حاصل کنید، بانک گزینه بهتری است.
بازار: اگر تحمل ریسک دارید و به دنبال سود بالاتر هستید، سرمایه‌گذاری در بازار (مانند بورس یا طلا) ممکن است برای شما مناسب‌تر باشد.
در نهایت، تصمیم‌گیری به اهداف، میزان ریسک‌پذیری و شرایط اقتصادی فرد بستگی دارد. ترکیب هر دو روش نیز می‌تواند راهکار مناسبی برای مدیریت ریسک و سودآوری باشد.
چرا در ایران افراد مسن پول‌های خود را در بانک می‌گذارند؟
افراد مسن در ایران معمولاً پول‌های خود را به دلایل اقتصادی و روان‌شناختی متعددی در بانک می‌گذارند. افراد مسن در ایران پول‌های خود را در بانک می‌گذارند چون معتقدند که پول‌ها در خانه حوصله‌شان سر می‌رود و با تورم هم مثل بقیه ما سر جنگ ندارند! به‌جای اینکه پول‌ها را به بازار بفرستند تا با نرخ ارز و طلا کشتی بگیرند، ترجیح می‌دهند که در بانک‌ها به خواب زمستانی بروند و آرام و بی‌دردسر سود کوچک اما مطمئنی بگیرند.
بانک‌ها هم مثل یک هتل پنج‌ستاره برای پول‌ها عمل می‌کنند؛ آنجا پول‌ها با خیال راحت در اتاق‌هایشان لم می‌دهند و سودشان را نوش جان می‌کنند، بدون اینکه نگران بالا و پایین شدن بورس باشند. تازه، این پول‌ها حتی اگر پیر و فرتوت هم شوند، باز هم سودشان را می‌گیرند؛ انگار که در بانک یک سفر درمانی هم بهشان می‌رسد!
از طرفی، افراد مسن به این نتیجه رسیده‌اند که در سن و سالی که آن‌ها هستند، بهتر است با ریسک و هیجان خداحافظی کنند و به‌جای درگیری با نوسانات بازار، استراحت کنند و پول‌هایشان را هم به استراحت بفرستند. شاید هم دلشان به این خوش است که بانک‌ها مثل یک انبار امن، پول‌ها را از شر سارقان و ماجراجویان مالی در امان نگه می‌دارند!
امنیت سرمایه
کم‌ریسک بودن: بانک‌ها به عنوان مؤسسات مالی رسمی و تحت نظارت بانک مرکزی، امنیت سرمایه را تضمین می‌کنند. این باعث می‌شود افراد مسن که معمولاً تمایل به حفظ سرمایه خود دارند، به بانک‌ها اعتماد کنند. بسیاری از افراد مسن در دوره‌های مختلف اقتصادی (مانند دوران تورم بالا، بی‌ثباتی بازارها یا سقوط بورس) تجربه‌های ناخوشایندی داشته‌اند. این تجربیات باعث می‌شود که به گزینه‌های کم‌ریسک‌تر مانند سپرده‌گذاری در بانک روی بیاورند.
بازده ثابت و تضمین‌شده
سود ثابت: بانک‌ها سود ثابت و تضمین‌شده‌ای برای سپرده‌های مشتریان خود پرداخت می‌کنند. این ویژگی برای افرادی که به دنبال یک درآمد مطمئن و ثابت هستند، به ویژه در سنین بالا که ممکن است دیگر درآمد فعالی نداشته باشند، بسیار جذاب است.
کاهش ریسک
نگرش محافظه‌کارانه: با افزایش سن، افراد تمایل دارند تا ریسک‌های مالی خود را کاهش دهند. این امر به دلیل نیاز به حفظ سرمایه برای دوران بازنشستگی و تأمین هزینه‌های زندگی در سنین بالاتر است. بازارهای سرمایه‌گذاری مانند بورس یا ارزهای دیجیتال نیازمند توجه و مدیریت فعال هستند که می‌تواند استرس‌آور باشد. افراد مسن معمولاً ترجیح می‌دهند از استرس ناشی از نوسانات بازار دوری کنند.
عدم نیاز به بازده بالا
کاهش نیاز به سود بالا: بسیاری از افراد مسن از مرحله سرمایه‌گذاری برای رشد دارایی عبور کرده‌اند و اکنون به دنبال حفظ و مصرف دارایی‌های خود هستند. از این رو، نیازی به سودهای بالا و پرریسک ندارند و سود بانکی برایشان کافی است.
دسترسی و سهولت
آشنایی و اعتماد: بسیاری از افراد مسن سال‌هاست که با سیستم بانکی آشنا هستند و به آن اعتماد دارند. استفاده از خدمات بانکی برایشان ساده‌تر و راحت‌تر از ورود به بازارهای مالی جدید و پیچیده است. بانک‌ها امکانات متعددی مانند حساب جاری، کارت بانکی، وام‌ها و... ارائه می‌دهند که برای زندگی روزمره افراد مسن بسیار مفید است.
تحلیل اقتصادی
از منظر اقتصادی، سپرده‌گذاری افراد مسن در بانک‌ها باعث می‌شود منابع مالی در اقتصاد به صورت محافظه‌کارانه‌تری مدیریت شود. این سرمایه‌ها به بانک‌ها قدرت بیشتری در تأمین مالی پروژه‌های اقتصادی یا اعطای وام به دیگران می‌دهند، اما از سوی دیگر، ممکن است منجر به کاهش سرمایه‌گذاری‌های جسورانه و نوآورانه در بخش‌های پرریسک‌تر شود.
در عین حال، این رفتار می‌تواند نشان‌دهنده یک سطحی از عدم اطمینان نسبت به آینده اقتصادی و ترجیح به امنیت بیشتر باشد. همچنین، این روند ممکن است منعکس‌کننده سیاست‌های پولی و بانکی کشور و نیز نرخ تورم و بهره باشد که بر تصمیمات مالی افراد مسن تأثیر می‌گذارد.
