پودر سنگ آهک Limestone Powder یا خاک سنگ آهک Pulverized Limestone از انواع پودر آهک معدنی است که از کوبش سنگ آهک یا همان سنگ کربنات کلسیوم با فرمول مولکولی CaCO3 به دست می‌آید. برای تولید پودر سنگ آهک با توجه به نیاز مصرف کنندگان می توان از آهک کلسیم بالا و یا آهک دولومیتی که دارای فرمول کربنات کلسیوم منیزیم است استفاده نمود. همچنین دیگر انواع پودر سنگ مثل پودر مرمریت و گرانیت نیز کاربرد و ویژگی های مشابه دارند.
خاک سنگ آهک از نظر ظاهری دارای رنگ سفید و حالت یک دست است و نباید ذرات درشت سنگ و ریگ در آن وجود داشته باشد. هر چه سنگ کربنات کلسیم میکرونیزه که کوبیده می‌شود دارای ناخالصی کمتر و خلوص کلسیمی بالاتری داشته باشد کیفیت خاک سنگ بهتر خواهد بود. برای تولید پودر سنگ آهک از ترکیبات سنگ کوبی و فک های خردایشی به همراه سرند هایی با اندازه های مورد نظر استفاده می‌شود.
یکی از انواع پودر آهک این ترکیب است که کاربردهای صنعتی فراوانی دارد و در صنعت تولید کاغذ به عنوان منعقد کننده در تصفیه فاضلاب، در تولید آمونیاک و همچنین اصلاح کننده PH مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع مهمترین کاربرد این ترکیب شیمیایی به عنوان منعقد کننده در تصفیه آب و فاضلاب است. آهک هیدراته یک ماده نرم باردار را در آب ایجاد می کند که به حذف ذرات کوچکتر از آب کمک کرده و محصول شفاف تری تولید می کند.
این روش به دلیل هزینه پایین و سمیت کم هیدروکسید کلسیم کاربرد پذیری بالایی دارد. این ترکیب همچنین در تصفیه آب شیرین برای بالا بردن PH آب مورد استفاده قرار می گیرد تا لوله ها در جایی که آب اسیدی است دچار خوردگی نشوند زیرا این ماده تنظیم کننده PH است و مانع افزایش اسیدیته می‌شود.
آهک هیدراته یک ماده مهم در تولید سیمان، گچ و ملات است و به عنوان یک ماده نسبتاً غیر سمی و با خاصیت بازی ملایم در صنایع غذایی جهت تنظیم پی اچ PH، غنی سازی کلسیم، کمک هضم و جایگزین جوش شیرین کاربردهای بسیاری دارد. یکی دیگر از کاربردهای گسترده آهک هیدراته در صنایع کاغذسازی است. جایی که به عنوان یک واسطه در واکنش تولید هیدروکسید سدیم عمل می کند.
در صنایع غذایی از این ترکیب برای تولید قند از نیشکر استفاده می کنند. همچنین در تولید خوراک دام و کودها مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده برای تولید نوشیدنی های الکلی و نوشابه ها مورد استفاده قرار می گیرد. یکی دیگر از کاربردهای آهک هیدراته حذف پوسته های سلولزی ذرت است.
یکی دیگر از انواع پودر آهک ملات آهک آبی است که از ترکیب ۷۵ تا ۸۵ درصد cao و خاک رس بوجود می آید. این آهک به آهستگی شکفته می شود و افزایش حجمی کمی دارد. همانطور که از نامش پیداست در زیر آب گیرش پیدا کرده و سخت می شود. ایرانیان از دیرباز با ترکیباتی نظیر شفته آهکی و همچنین ملات ساروج و ملات آهک آبی آشنایی داشته و در امر ساختمان سازی از آنها استفاده می کردند. این ماده در دیگر کشورها در دوران پس از جنگ جهانی دوم مورد استقبال قرار گرفت.
آهک نیمه آبی نیز یکی دیگر از انواع پودر آهک است که نوعی آهک خالص و تنها با مقدار جزئی خاک رس است و در مقایسه با نمونه زنده مقاومت بالاتری دارد. آهک نیمه آبی به منظور پی سازی در خاک های کم سولفات مورد استفاده قرار می گیرد. این نمونه به آرامی شکفته می شود و افزایش حجم آن ناچیز است. گیرش آهک نیمه آبی در آب صورت می گیرد که پس از آن بسیار سخت و سفت می شود.
دیگر انواع پودر آهک، آهک دولومیتی است که موارد مصرف دولومیت مانند آهک است البته وجود منیزیم در این ماده مصارف دولومیت را نسبت به آهک محدود نموده است. برخی انواع سنگ آهک دولومیت از نظر ظاهری دارای شکل بسیار زیبایی هستند به همین علت به عنوان سنگ زینتی مصرف می شود. گاهی نیز در تولید بتن به دلیل استحکام زیادی که دارد هم استفاده می گردد. وجود منیزیم در سنگ آهک دولومیت سبب شده تا آن به عنوان منبعی جهت تولید اکسید منیزیم استفاده کنند.
با توجه به اینکه آهک یکی از ارکان اصلی در صنایع ذوب آهن است و به مقدار زیادی مصرف می شود در مواردی که هزینه آهک زیاد باشد می توان از دولومیت به عنوان نوعی آهک کم ارزش تر به منظور کاهش هزینه ها سود برد. بیشترین میزان مصرف آهک دولومیتی در تولید شیشه شناور است. شیشه شناور از قرار گیری شیشه مذاب بر روی لایه ای از قلع تولید می گردد.
آهک دولومیتی در کشاورزی هم کاربرد دارد. آهک دولومیت به منظور تصحیح پی اچ خاک های اسیدی و نیز دارا بودن عنصر منیزیم می تواند در کشاورزی مفید باشد. خاصیت تنظیم پی اچ آن برای حفظ کیفیت آب آکواریوم ها نیز کارایی دارد. همچنین بخش عظیمی از سنگ آهک دولومیت به منظور بستر سازی جاده ها، تولید بلوک های ساختمانی، تولید سیمان و بتن و آسفالت مصرف می شود.
