استفاده از اطلاعات شخصی یکی از مهمترین دغدغه کاربران در اینترنت و شبکه های اجتماعی هنگام استفاده رسانه های برخط میباشد. با توجه به مشکلات کنترل و نظارت بر حفظ داده های شخصی کاربران(در جهت حفظ منافع عمومی کاربران) از سوی سیاستگذار، پیشنهاد من برای مدیریت این موضوع را از دو جنبه میتوان بررسی کرد.
اول از نظر فرهنگی و با آگاه ساختن کاربران در ارتباط با حفظ داده های شخصی در بستر اینترنت؛ دوم وضع قوانین حاکمیتی برای حفظ داده های شخصی.
در تمام دنیا دیتاهای موجود شبکه های اجتماعی و همچنین در سایر اپلیکیشن ها باعث شناختن رفتار مخاطب و نیز الگوی عملکردی آنها می شود. دیتاهای شخصی که کاربر نمیداند از آنها چطور استفاده میشود. آخرین تجربه این موضوع، استفاده فیس بوک از این دیتاها در انتخابات سال 2016 امریکا بود که زاکربرگ را به دادگاه کشاند. کاربر نمیداند که رفتار او در شبکه اجتماعی میتواند مورد استفاده قرار بگیرد و الگوی هوشمندی تولید شود تا انتخاب کاربر را تحت تاثیر خود قرار دهد. پس سیاستگذار باید با تولید برنامههای بیطرف و آگاهی دادن به کاربر نقش خود را ایفا نماید. البته این به شبکه های اجتماعی محدود نمیشود، وقتی کاربران یک جامعه، در یک موتور جست و جو یک روزنامه خاص را جست و جو میکند این اطلاعات به سیاستگذاران برای برنامه ریزی در آن جامعه کمک زیادی میکند. برنامه ریزی در جهت مثبت یعنی تولید محتوای مورد نیاز جامعه و در جهت منفی یعنی سرکوب خواسته های اجتماع که من جنبه مثبت این موضوع را مد نظر دارم. برای این مورد نمیتوان صرفا از طریق تولید برنامه های آگاهی بخش اقدام کرد و باید با برنامهریزی مناسب در جهت آن اقدام کرد.
در اینجا سیاستگذار دو راه در پیش رو دارد: ابتدا توافق با بستری که کاربران از آن استفاده میکنند؛ که این راه هزینه کمتری برای حاکمیت دارد. دوم محدود ساختن بسترهایی که اطلاعات را در اختیار دولت های متخاصم قرار میدهند و تولید ابزارهای رقابتی جهت استفاده کاربران که هزینه های هنگفتی برای حاکمیت خواهند داشت. احتمال موفقیت با وجود این هزینه هنگفت بسیار کم هست و تجربه ناموفقی هم جمهوری اسلامی در این زمینه داشت. پس به نظر تعامل با پلتفرم های موجود بهترین راهکار هست. میتوان از پلتفرم های موفق دیگری استفاده کرد که همان کارایی پلتفرم های اصلی را دارند اما ترند نیستند.
به نظر اگر حاکمیت بتواند راه تعامل را پیش بگیرد، ضمن پیش گیری از هزینه های سنگین تولید و انتشار یک محصول جدید، از حرکتهای اجتماعی که منشا لجاجت دارند و به درگیری های شهری منتهی میشوند پیشگیری کند. در آخرین مثال این موضوع میتوان به فیلتر تلگرام در روسیه اشاره کرد، که حاکمیت نتوانست بر خواست مردم پیروز شود و پس از 6ماه فیلتر تلگرام را برطرف نمود.
مجتبی شایسته
19 شهریور 1399
