امروزه همه ما به دستگاه‌هایی مانند تلفن همراه، کامپیوتر، لپ‌تاپ و ... سر و کار داریم.
اما آنها چگونه کار میکنند؟
هر دستگاه دو بخش دارد: نرم‌افزار و سخت‌افزار.
اما قلب تپنده هر سیستم، چیزی‌ست که این دو بخش را به هم پیوند می‌دهد: سیستم‌عامل.
سیستم‌عامل نرم‌افزاری است که مدیریت منابع رایانه را به عهده گرفته و بستری را فراهم می‌سازد که نرم‌افزارهای کاربردی در آن اجرا شده و از خدمات آن استفاده کنند.
سیستم‌عامل جزء ضروری‌ترین نرم‌افزارهای یک سیستم کامپیوتری است و سیستم‌عامل خدماتی را به برنامه‌های کاربردی و کاربر ارائه می‌دهد.
سیستم‌های عامل در هر چیز دیجیتالی که داشته‌باشید وجود دارند؛ از تلفن همراه تا یخچال. انواع مختلفی دارند و هر کدام کاربردی متفاوت.
همان‌طور که گفته‌شد، سیستم‌عامل نرم‌افزاری است که مدیریت منابع و تشکیل بستری برای اجرای نرم‌افزارهای کاربردی را برعهده دارد.
سیستم‌عامل ها از لحاظ فنی به چند دسته تقسیم می‌شوند:
یک سیستم کامپیوتری پیشرفته از یک یا چند پردازنده، مقداری حافظه اصلی، دیسک‌ها، چاپگرها، صفحه‌کلید، صفحه نمایش، واسط‌های شبکه‌ای و دیگر دستگاه‌های ورودی و خروجی تشکیل شده‌است.
اگر سیستم یکپارچه‌ای برای مدیریت این منابع وجود نداشته باشد، هر برنامه باید به تنهایی این کار را انجام دهد.
سیستم‌عامل یک لایه نرم‌افزاری فراهم می‌کند که وظیفه مدیریت منابع سیستم را از دوش برنامه‌های کاربردی رهانیده و کار برنامه‌نویسی را ساده‌تر می‌نماید؛ که با توجه به نسخه‌های جدید سیستم عامل‌ها که به دلیل بهره‌مندی از تکنولوژی گرافیک و امکان استفاده از ماوس، امکان استفاده ساده و آسان را برای کاربران مبتدی فراهم نموده‌است.
در حقیقت سیستم‌عامل واسط بین سخت‌افزار رایانه و کاربر می‌باشد؛ پس بدون آن کار با کامپیوتر تقریباً غیرممکن است.
درواقع اگر بخواهیم ساده‌تر بگوییم، کار با کامپیوتر سیستم‌عامل یعنی نبود محیط گرافیکی، امکان انجام چند کار و ...؛ چیزی مانند فوتبال‌بازی کردن بدون پا.
سیستم‌عامل هایی که ما روی کامپیوترهای اداری و خانگی (PC) نصب می‌کنیم در این‌دسته قرار می‌گیرند. معروف‌ترین عضو این‌دسته، سیستم‌عامل ویندوز است که توسط شرکت مایکروسافت ارائه می‌شود.
به برخی از آنها میتوان به ویندوز، مَک‌او‌اِس (macOS) شرکت اپل، لینوکس و ... اشاره کرد.
این سیستم‌عامل که توسط شرکت مایکروسافت ارائه می‌شود، نخستین بار در سال ۱۹۸۵ منتشر شد.
ویندوز تقریباً در همه‌جای جهان به‌عنوان معروف‌ترین و محبوب‌ترین سیستم‌عامل شناخته می‌شود و بیشتر کاربرد عمومی دارد (مثلا در خانه، ادارات، ...).
ویندوز نسخه های مختلفی دارد که در حال حاضر ویندوز ۷ محبوب ترین و پر استفاده ترین نسخه ویندوز است.
کمتر کسی لینوکس را می‌شناسد و یا از آن استفاده کرده‌است.
لینوکس یک سیستم‌عامل حرفه‌ای و Unix based است که معمولا برای کارهایی از جمله برنامه‌نویسی، هک، راه‌اندازی سرورها و ... به‌کار می‌رود.
لینوکس بسیار گسترده‌تر و همچنین توسعه‌پذیرتر از بقیه سیستم‌عامل هاست و از آنجایی که کاربردهای مختلفی دارد، هر شخص، گروه، شرکت یا سازمانی می‌تواند آن را به‌نحوی تغییر داده و به شکلی متفاوت توزیع کند تا بر روی یک یا چند کاربرد خاص تمرکز داشته‌باشد.
یک توزیع معمولی شامل هسته لینوکس، ابزارها، پوسته‌‌های مختلف، و انبوهی از نرم‌افزار های دلخواه است.
از بعضی از توزیع‌ها میتوان به اوبونتو (که محبوب‌ترین است و معمولا برای ورود به دنیای لینوکس از آن استفاده می‌شود)، فِدورا، آرچ، کالی و ... اشاره کرد.
قبل از هر جمع‌بندی، باید بگوییم که:
در واقع لینوکس سیستم‌عامل نیست و تعریف «سیستم‌عامل لینوکس» از اساس غلط است.
لینوکس فقط یک هسته (Kernel) است و آن چیزی که ما به‌عنوان «سیستم‌عامل لینوکس» از آن یاد می‌کنیم، درواقع گنو/لینوکس است؛ اما همیشه در جوامع برای درک بهتر از لینوکس به‌عنوان سیستم‌عامل یاد می‌شود.
اگرچه ابتدا لینوکس فقط برای استفاده سیستم‌هایی با معماری خاص طراحی شده بود؛ اما امروزه انواع گوناگون معماری‌ها را پشتیبانی می‌کند و در انواع و اقسام وسایل از کامپیوترهای شخصی گرفته تا ابررایانه‌ها و تلفن‌های همراه و سرورها به کار می‌رود. این سیستم‌عامل که در ابتدا بیشتر توسط افراد مشتاق به‌طور داوطلبانه گسترش پیدا می‌کرد و به کار گرفته می‌شد، توانسته‌است پشتیبانی شرکت‌های بزرگی چون IBM و HP را به دست آورد. طرفداران لینوکس و بسیاری از تحلیل‌گران این موفقیت را ناشی از استقلال از فروشنده، کم‌هزینه بودن پیاده‌سازی، سرعت بالا، امنیت و قابلیت اطمینان آن می‌دانند.
تا ۲۰۱۲ با نام او اس ده (OS X) و سپس مک اواس ده نامیده شد، یک سری از سیستم‌عامل‌های یونیکس-بنیان گرافیکی است که توسط شرکت اپل توسعه، عرضه و فروخته می‌شود.
این سیستم‌عامل به صورت انحصاری بر روی کامپیوترهای مکینتاش و تمام مک‌هایی که از سال ۲۰۰۲ عرضه شده‌اند اجرا می‌شود و بعد از ویندوز، دومین سیستم عامل مورد استفاده دسکتاپ در جهان است.
هسته این سیستم‌عامل نوعی یونیکس بر اساس FreeBSD بوده که توانایی اجرای نسخه‌های بازنویسی‌شده از نرم‌افزارهای متن باز را دارد و بنام «داروین» شناخته می‌شود.
این سیستم‌عامل همچنین از رابط گرافیکی پیشرفته‌ای بنام آکوا (Aqua) بهره می‌برد.
حرف X در نام این سیستم عامل به عنوان رقم ده تلفظ می‌شود (درست مانند آیفون X!)
نمیتوان گفت که همه باید از سیستم عاملی مشخص استفاده کنند.
به علت اینکه هر سیستم عامل کاربرد های خودش را دارد و هر شخص باید سیستم عامل خودش را بر اساس نیاز های خودش انتخاب کند.
ولی میتوان با توجه به آمار و اطلاعات زیر متوجه شد که اکثر کاربران از ویندوز استفاده میکنند و برای استفاده معمولی ویندوز شناخته شده تر و ساده تر به نظر میرسد.
این پست به همراه حسین خوانساری تهیه شده است.
