در تاریخچه بورس در جهان توضیح دادیم که واژه بورس از کجا متولد شد و اولین بورس دنیا در سال 1602 میلادی در آمستردام هلند بوجود آمد. اولین شرکتی هم که سهام خود را در بورس آمستردام عرضه کرد، کمپانی هند شرقی بود. این کمپانی اولین شرکتی در دنیا بود که سهام خود را در بورس عرضه کرد.
اما بورس در ایران چگونه تشکیل شد؟
در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی ، مطالعات اولیه برای تاسیس بورس در ایران شروع شد. در این سال، «ران لوترفلد» بلژیکی که برای دربار ایران کار می‌کرد، اساسنامه داخلی بورس را پس از انجام مطالعات گسترده درباره تأسیس بورس در ایران تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد.
اما با توجه به شرایط آن زمان و شروع جنگ جهانی دوم و اوضاع نابسامان کشور، موضوع بررسی و تأسیس بورس در ایران بیش از ۲۵ سال به تأخیر افتاد.پس از ایجاد ثبات نسبی در کشور و در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعت و معدن ایران تشکیل و موافقت‌نامه اولیه تأسیس بورس سهام در این کمیسیون تنظیم گردید.
در زمستان همان سال هیئتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیرکل این بورس برای مشارکت در راه‌اندازی بورس در ایران به کشورمان دعوت شدند که سرانجام پس از چهار سال، در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد.
حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار، در 15 بهمن ماه سال ۱۳۴۶ بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معادله بر روی سهام بانک توسعه صنعت و معدن که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار می رفت، به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.
بورس ایران در بیش از 50 سال فعالیت خودش، فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرده است اما یکی از مهمترین تحولات تاریخ بورس ایران، تاسیس قانون جدیدی به نام قانون بازار اوراق بهادار در اول آذرماه سال 1384 بود که برخی ایرادات و نواقص در قانون اولیه را رفع کرده و زمینه توسعه گسترده بورس در ایران را فراهم کرد.
به طور خلاصه می‌توان گفت که قانون بازار اوراق بهادار بورس باعث تفکیک بخش عملیاتی و نظارتی بورس شد که تا سال 1384 این دو بخش به صورت یک واحد فعالیت می‌کردند.
بدین معنا که سازمانی به نام سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد نظارتی بورس تاسیس شد.
سازمان بورس و اوراق بهادار تحت نظارت شورایی به نام شورای عالی بورس فعالیت می‌کند که مهمترین وظیفه این سازمان، نظارت بر عملکرد بورس‌های مختلف در کشور است. در حال حاضر چهار بورس بزرگ در کشور تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار در کشور فعالیت می‌کنند.این چهار بورس عبارتست از:
بورس اوراق بهادار تهران
فرابورس ایران
بورس کالای ایران
بورس انرژی
