کتاب دو قرن سکوت یکی از کتاب های مشهور عبدالحسین زرینکوب است که بارها تجدید چاپ شد. این کتاب به صورت پاورقی در نشریه «مهرگان» به چاپ رسید و سپس در سال ۱۳۳۰ برای نخستین بار به صورت یک کتاب منتشر شد. پس از انتشار، به سرعت چاپ اول «دو قرن سکوت» کمیاب می‌شود. دکتر عبدالحسین زرینکوب به تجدید چاپ رضایت نمی‌دهد تا در فرصت مناسب به تجدید نظر دربارهٔ کتاب بپردازد. او پس از پنج سال بررسی منابع متعدد در اردیبهشت ۱۳۳۶ متن گسترش یافته و تجدید نظر شده را در انتشارات امیرکبیر منتشر می‌شود. او در مقدمهٔ ویرایش دوم، برخی از انتقادات ویرایش اول کتاب را ناشی از جوانی و تعصب خود در آن هنگام می‌داند.
یکی از منتقدان جدی کتاب «دو قرن سکوت» مرتضی مطهری بود که در کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران»، برخوردهای نژادپرستانه حاکمان عرب با ایرانیان را منحصر به امویان دانست و به دستاوردهای ادبی و علمی ایرانیان در این دوران که به زبان عربی نوشته‌شده‌اند، به‌عنوان گواهی بر عدم صحت اظهارات دکتر زرینکوب اشاره کرد.
دکتر زرینکوب در پاسخ به انتقادات مطهری و هم‌فکران او کتاب «کارنامه اسلام» را در سال ۱۳۴۸ تألیف کرد. منتقدان بعضی از گفته‌های این دو کتاب را مغایر باهم یافته‌اند، و این دو اثر را دو قطب متقابل حیات فکری یک پژوهشگر یافته‌اند که یکی در دوران جوانی و یکی در روزگار میان‌سالی نویسنده تألیف شده‌اند.
همچنین گروهی به‌عنوان کتاب «دو قرن سکوت» خرده گرفتند. که چرا به دویست سال مبارزات پرجوش‌وخروش ایرانیان عنوان «سکوت» داده‌شده است. جواب دکتر زرینکوب به این دسته چنین بود که در این دو قرن زبان ایرانی خاموش شده بود و ایرانیان جز به زبان شمشیر سخن نمی‌گفتند، و تنها پس‌ازاین دوران و بازگشت عزت‌نفس و غرور ملی به بطن جامعه ایرانی است که ادبیات و فرهنگ از نو آغاز می‌شود و رشد و بالش خیره‌کننده‌ای را که در قرن‌های بعدی جهانیان را خیره می‌کند، آغاز می‌گردد.
ادوراد براون درباره‌ی وضعیت ایران در دو یا سه قرن اول پس از حمله اعراب اینگونه می نویسد: «به‌هیچ‌وجه صحیح نیست که گفته شود دو یا سه قرن پس از فتح ایران توسط مسلمانان، صفحه‌ی خالی در فعالیت علمی مردم آن بوده‌است. برعکس، این دوره زمان به‌هم‌آمیختن کهنه و نو، دگردیسی قالب‌ها و فراکوچ نظرگاه‌ها بود؛ ولی مطلقاً دوره‌ی رکود و مرگ نبود. ازنظر سیاسی، درست است که ایران استقلال ملی خود را برای مدتی از دست داد و به امپراتوری بزرگ مسلمانان پیوست، ولی در میدان علم به‌زودی به برتری‌ای رسید که شایسته‌ی زیرکی و قابلیت مردم آن بود. اگر نقش ایرانیان را از آنچه که به نام علوم عربی نامیده می‌شود تفریق کنیم، بهترین قسمت آن رفته‌است.»
شلفی، مرجع خرید کتاب نایاب
