این روزها به صورت مداوم قیمت کتاب افزایش پیدا می کند (مانند قیمت سایر کالاها) و این تبدیل به دردسری بزرگ برای نویسنده کتاب، ناشر، فروشنده، فرشگاه اینترنتی کتاب، خواننده و خلاصه همه شده است. کتابی که تا دو سال پیش با قیمت حدود 15 هزار تومان چاپ می شد امروز با قیمتی در حدود 45 هزار تومان روانه بازار می شود. این شرایط که معلول کاهش ارزش پول ملی و گران شدن کاغذ است به اقتصاد بازار کتاب ضربه زده و خوانندگان را از خرید کتاب منصرف می کند.
تردیدی نیست که ناشران در این شرایط باید تلاش کنند تا اقدام به چاپ کتاب با قیمت ارزان و تیراژ پایین نمایند. اما قسمت اول یعنی قیمت ارزان فعلا شدنی نیست. اما تکه دوم احتمالا رخ خواهد داد. روزی بود که در این کشور تیراژ کتاب ها چند ده هزار بود اما امروز بعضا به زیر هزار رسیده و برخی از نویسندگان کمتر از 500 جلد کتاب چاپ می کنند. البته این کار از منظر اقتصادی کاملا درست است. در شرایطی که چاپ دیجیتال کار چاپ در تیراژ پایین را راحت کرده دلیلی وجود ندارد بدون دلیل اقدام به چاپ زیاد کتاب کنیم اما این که چرا خوانندگان کم شده اند جای سوال است.
بدون تردید یک دلیل کاهش تیراژ کتاب، افزایش منابع دانش است. امروز اینترنت منبع بزرگی از دانش است و دلیلی ندارد همه نیازمندان دانش به کتاب مراجعه کنند. اما یک دلیل دیگر هزینه بالای کتاب در بازار است. یکی از فروشندگان قدیمی بازار می گفت مردم وقتی کتاب می خوانند که آرامش خاطر دارند. نه در شرایطی که مشکلات معیشتی متعدد نفسشان را بریده. البته من به این موضوع اعتقادی ندارم. عاشقان کتاب همیشه کتاب می خوانند اما وقتی کتاب گران می شود چاره ای ندارند جز آنکه به منابع ارزانتر مراجعه کنند. مانند فایل های پی دی اف و یا کتاب های دست دوم.
اما مشکل نویسندگان و انتشاراتی ها بیشتر است. آنها کار سختی برای چاپ کتاب دارند. با افزایش قیمت ها هزینه و ریسک چاپ کتاب بیشتر می شود. انتشارات کتاب دیگر تمایل کمتری به چاپ کتاب های نویسندگان جدید و احتمالا با نگاه نو دارند و ترجیح می دهند کتاب هایی را چاپ کنند که فروششان تظمین شده است. این موضوع حتما در بلندمدت مانع رشد کیفیت کتاب ها در کشور می شود.
راه حل این مشکل هم چیزی جز کاهش قیمت کتاب نیست و این موضع با یارانه حل نمی شود. باید ارزش پول مملکت حفظ و تقویت شود. اگر هر 8 سال ارزش پول کشور یک سوم شود، یارانه و بن کتاب نمی تواند کمکی به حل مشکل نماید و تنها مسکنی موقتی خواهد بود.
نوشته ای از شلفی در ساعت 1.20 دقیقه بامداد به امید ارتقا فرهنگ کتابخوانی
