در سوره توبه آیه 26،چنین می خوانیم: خداوند آرامش اش را بر دل پیامبر و مومنان نازل می کند...
هم پیامبر گرامی اسلام و هم مومنان شامل حال این موهبت می شوند.
یعنی غیر از پیامبر گرامی اسلام، هر کسی که خداوند بر دل او آرامش نازل کند مومن است.
حال در همین سوره یعنی سوره توبه آیه 40، خداوند داستان خروج پیامبر گرامی اسلام را به همراه یکی از صحابه از مکه به غار را روایت می کند.
داستان به طور مختصر بدین شکل است که زمانی که پیامبر گرامی اسلام در مکه بودند (قبل از تشکیل حکومت در مدینه) کفار تصمیم به قتل ایشان می گیرند. آنان در شبی که معروف است به لیله المبیت، می خواهند نقشه خود را عملی کنند.
آقا امیرالمومنین در بستر پیامبر می خوابند و پیامبر به همراه یکی از صحابه به غار می رود و به دستور خداوند عنکبوتی تار را بر دهانه غار می تَنَد گویی که هیچ کس این اواخر وارد غار نشده است.
حال به سراغ نکته اصلی و مهم این آیه می رویم.
تقریبا جمیع مسلمانان جهان متفق القول هستند که آن صحابه ای که با پیامبر به غار رفت ابوبکر بود.
این آیه بعضا باعث شده اهل سنت به ابوبکر افتخار کنند و تصور کنند که این ماجرا، فضیلتی برای ابوبکر بوده اما خداوند خیلی خوب سخن خودش را منتقل کرده است (تا از گزند تحریف و دچار شدن قرآن به سرنوشت کتب انییا پیشین جلوگیری کند. در بسیاری از آیات قرآن، خداوند با رمز و راز سخن گفته).
قبل از پرداختن به ادامه موضوع لازم است درباره واژه صحابه کمی روشن گری کنیم.
واژه صحابه با واژه صحبت هم خانواده است. در واقع صحابه به معنای عام آن به کسی گفته می شود که هم صحبت شما شود یا با شما در مسیری همراه شود.
به طور خاص در میان مسلمانان، صحابه به کسی گفته می شود که پیامبر را دیده باشد. یعنی هر کسی که صرفا پیامبر را دیده باشد به او صحابه گفته می شود.
در کتاب صحیح بخاری از معتبر ترین منابع اهل سنت، نوشته شده که حدود 100 هزار نفر صحابه داریم (و بلکه بیشتر) یعنی حدود 100 هزار نفر (و بلکه بیشتر) در آن زمان بوده اند که پیغمبر را دیده اند.
به عنوان مثال مختار ثقفی در کودکی پیغمبر را دیده بود به همین خاطر نیز وی به عنوان صحابه شناخته می شود.
به عنوان مثالی دیگر، همان طوری که در آیه 48 سوره قلم می بینید، خداوند حضرت یونس را صَاحِبِ الْحُوتِ معرفی می کند یعنی همراه ماهی.
حال آیا می توانیم بگویم حضرت یونس یارِ ماهی بوده؟ یا حضرت یونس پیرو ماهی بوده؟
صحابه صرفا به معنای هم صحبت یا همراه است و فضل نیست.
آیه 40 سوره توبه، تاکید ویژه ای بر وجود دو نفر دارد. خداوند پیامبر را دومی از دو نفر معرفی می کند. (با رنگ سبز زبر عبارت مشخص شده)
از آن جایی که ابوبکر بسیار مضطرب و وحشت زده بود، پیامبر به او گفت محزون (و غم زده) نباش خدا با ماست.(با رنگ ارغوانی زیر عبارت مشخص شده).
حال خداوند می خواهد سَکینه خود را نازل کند. سَکینه و مُسَکِن هم خانواده هستند و به معنای آرامش است.
هنگامی که خداوند می خواهد آرامش اش را نازل کند، فقط بر یک نفر نازل می کند. دایره های سبز رنگی که دور ضمایر مفرد آیه گذاشته شده، بالاخص دو ضمیری که بعد از واژه سَكِينَتَهُ آمده نشان می دهد که خداوند آرامش اش را فقط و فقط بر دل یک نفر نازل کرده است.
هر کسی که اندکی عربی بلد باشد، می تواند بفهمد که ضمایری که دور آن رنگ سبز کشیده شده همگی اشاره به مفرد مذکر دارد. از طرفی نیز تمام این ضمایر چه قبل از واژه سَكِينَتَهُ و چه بعد از آن اشاره به پیامبر گرامی اسلام دارد.
از طرفی دیگر، قطعا ابوبکر از پیامبر گرامی اسلام بالاتر نیست که خداوند ابوبکر را بر پیغمبر ترجیح داده باشد.
با توجه به آیه پیشین (سوره توبه آیه 26) می دانیم که خداوند آرامش اش را بر دل پیامبر و مومنان نازل می کند.
در آیه 40 سوره توبه نیز خداوند آرامش اش را فقط بر دل یک نفر و آن هم پیامبر نازل کرده است.
حال سوال اصلی که باقی می ماند:
.....
این آیات و نشانه ها و حجت هایی که خداوند بر همگان تمام کرده، فقط بر دل هایی اثر می کند که آماده پذیرش حق هستند.
به امید آن که همه ما لحظه مرگ به عنوان شیعه علی علیه السلام بمیریم...
منبعی که متن را از آن استخراج کردم می توانید در این ویدیو ببینید. (از آقای علی اکبر رائفی پور)
