از جمله دستگاه های فرزکاری، فرزی سبک و پرکاربرد که در امور ساختمانی و صنعتي از آنها بهره برده می شود، سنگ فرز (Grinding Tool) است که دارای صفحه برش است که تیغه ی آن بوده و کار تراش و برش را انجام می دهد.
حرکت تیغه از موتور گرفته می شود. به مجموعه ی آرمیچر و بالشتک موتور می گویند که نیروی لازم برای کار با ابزار برقی را تامین می کنند. چرخش آرمیچر در داخل بالشتک بر اثر القای مغناطیسی صورت می گیرد و برای آنکه آرمیچر بر سر جایش بدون مانع چرخش کند، دو سر آرمیچر با استفاده از دو بلبرینگ یا رولبرینگ مهار می گردند. شفتی سراسری با چرخش آرمیچر می چرخد که در انتها به دنده پنیون ختم می شود. با چرخش آرمیچر، شفت و دنده پنیون خواهند چرخید. تا اینجا در اکثر ابزار برقی عملکرد یکسان دارد. در گروه فرزها، دنده پنیون عامل چرخش دنده بشقابی است. دنده بشقابی به شفت متصل است که عامل چرخش صفحه سنگ خواهد شد. مهره های زیر و رو نیز صفحه برش را روی شفت ثابت و محکم می کنند.
صفحه سنگ
از موارد خرابی دستگاه های سنگ فرز می توان به اشکالات کلی دستگاه، سوختن سیم پیچ آرمیچر به خاطر کار ناصحیح با دستگاه، خرابی اتصال دنده پنیون به دنده بشقابی اشاره کرد. در اتصال دنده بشقابی به دنده پنیون، با ورود غبار، گیر کردن دنده ها در هم و کار نکردن دستگاه را خواهیم داشت. همچنین خلاص بودن دنده ها نسبت به هم باعث خوردگی بسیار دنده و هرز چرخیدن دنده پنیون خواهد شد.
سنگ فرز از لحاظ اندازه و کاربرد به سه دسته اصلی تقسیم می شوند: فرز آهنگری، فرز سنگبری و مینی فرز.
به طور کلی به فرزهای بزرگ فرز گفته می شود و به فرزها در ابعاد کوچک تر مینی فرز می گویند. تفاوت عمده فرز با مینی فرز در ابعاد، قدرت و کارآیی آن ها می باشد. اما در مقابل مینی فرزها وزن پایین تری دارند و قابلیت حمل آن ها ساده تر می باشد. وزن مینی فرزها حتی به نیمی از وزن سنگ فرزهای بزرگ نمی رسد. سنگ فرزهای بزرگ از توان بالایی برخوردار بوده و کاربرد زیادی در صنعت دارند. به خاطر این توان بالا که توسط موتور قوی تر ایجاد شده، این وسیله مقداری سنگین تر شده است چنانکه که سنگ فرزهای بزرگ تا بیش از دو برابر مینی فرزها وزن دارند. این گروه شامل دو زیر گروه اصلی است که در وزن مشابه بوده، اما در میزان دور دستگاه و قطر سنگ مصرفی متفاوتند که عبارتند از فرز آهنگری و فرز سنگبری.
مینی فرز
مینی فرز همان فرز است اما در ابعاد کوچک تر که قابلیت حمل راحت تری دارد. از این فرز برای انجام کارهای نیمه سنگین، نیمه صنعتی و خانگی استفاده می شود و این گونه فرزها، از ابزاری هستند که برای برش انواع سنگ و فلزات، پلاستیک، گچ و سیمان در صنایع مختلفی مانند ساختمان سازی، جواهرسازی و … کاربرد دارند. از دیگر کاربردهای مینی فرز می توان به رنگ برداری و تیز کردن انواع تیغه و ابزار برشی اشاره نمود.
قطر صفحه برش (سنگ) در مینی فرزها ۱۱۵ میلی متر است که در بازار به وفور یافت می شوند. این فرز دارای سرعت گردش ۱۱ هزار دور بر دقیقه می باشد. نوع دیگر این فرزها با نام مینی فرزهای دسته بلند شناخته می شوند که دارای سرعت گردش 9 هزار دور بر دقیقه هستند که در برخی انواع آن قابلیت استفاده از صفحه برش هایی با قطر ۱۲۵ تا ۱۳۵ میلی متر نیز وجود دارد.
مینی فرزها می توانند در انواع شارژی، بادی یا برقی استفاده شوند. نوع برقی رایج تر می باشد و برای استفاده نیاز به نیروی الکتریسیته می باشد. نوع شارژی قیمت بالایی دارد و منبع تغذیه آن باتریهای قابل شارژ می باشد. نوع بادی که کم مصرف ترین نوع می باشد، برای استفاده نیاز به یک کمپرسر باد دارد و برای کارهای با حجم کم کاربرد دارند.
مینی فرز دسته بلند:
این گروه از مینی فرزها، به واسطه طراحی بدنه به مینی فرز دسته بلند شهرت یافته اند. علاوه بر بدنه کشیده تر، وزن و توان آن ها نسبت به گروه مینی فرزها کمی بیش تر می باشد و برای مصارف خانگی و نیمه صنعتی طراحی شده اند.این نوع از مینی فرز نسبت به مدل های دسته کوتاه امکان تسلط بیش تر را برای کاربر روی دستگاه فراهم می کنند. به طور معمول در این گروه فرزها نیز از سنگ های با قطر 115 میلی متر استفاده می شود، اما در برخی برندها قابلیت استفاده از سنگ های 125 و 135 میلی متر هم قرار داده شده است.
توان تولیدی مینی فرزهای دسته بلند، در مقایسه با مینی فرزهای معمول کمی بیش تر است، اما میزان دور را تا 9 هزار دور در دقیقه نگاه داشته اند تا کار با این دستگاه آسان شود.
فرز انگشتی:
فرزهای انگشتی که شکلی متفاوت با مینی فرزها دارند در دسته فرزهای مینی قرار می گیرند. این نوع از فرز برای صیقل دادن انواع سنگ و فلز استفاده می شود و دارای وزن پایینی می باشد. فرز انگشتی در کارهای ظریف و با دقت بالا مانند منبت کاری، ظریف کاری های نجاری، حکاکی، طراحی، سوراخکاری، شیارکاری و… نیز بسیار مناسب است.
شفت این دستگاه به کمک موتور و چرخ دنده های کوچک به حرکت در می آید. از این دستگاه فرز در از بین بردن زنگار سطوح فلزی و پاک کردن رنگ از روی بدنه خودرو نیز استفاده می شود. نوع ظریفتر آن فرز مینیاتوری نامیده می شود که دارای دقت بالایی می باشد و برای سوراخکاری، حکاکی و منبت کاری کاربرد دارد.
فرز آهنگری:
همان طور که از نام این دستگاه پیدا است از آن برای برش و ساییدن انواع قطعات آهنی یا فلزی استفاده می شود. قطر صفحه برش قرار گرفته در این دستگاه ها 180 میلی متر است که با سرعت 8000 تا 8500 دور در دقیقه (در حالت آزاد) به چرخش در می آید.
فرز سنگبری:
این نوع از فرز مخصوص برش و سایش اقسام سنگ ها است و بیشتر در امور ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد. در برخی از این فرزها، برای جلوگیری از شکستن کاشی و یا سنگ، از آب استفاده می شود. صفحه برش 230 میلی متری این دستگاه ها با سرعت 6000 تا 6500 دور در دقیقه به حرکت در می آیند. صفحه برش مورد استفاده در فرز های سنگبری بیشتر از نوع گرانیت بر، سرامیک بر است. فرز سنگبری و فرز آهنگری در گروه سنگ فرز های بزرگ صنعتی قرار دارند.
فرز نجاری:
یکی از پرکاربردترین ابزارآلات در نجاری است به خصوص در ساخت کابینت و لوازم چوبی که برای ایجاد انواع طرح و نقش بر روی درب کابینت و دکورهای خانگی و روی چوب از آن استفاده می شود.
انواع دیسک های برشی
دیسک سیمی فرچه ای:
این نوع از دیسک کاربرد تمیز کردن فلز و زدودن زنگ زدگی از روی سطح فلزات را دارد.
دیسک کاربید سیلیکون:
به منظور تمیز کاری سطح فلزات و همچنین تیزکردن مورد استفاده قرار می گیرد.
دیسک الماسی:
گزینه ی مناسبی برای بریدن بتن، سنگ و کاشی است.
آلومینیوم اکسید:
مناسب برای کار بر روی چوب و همچنین پرداخت و ساییدن میلگرد و پیچ می باشد.
فیبری:
بیشتر به منظور ساییدن زنگ استفاده می شود.
