چرخه DevOps چیست؟

تعریف چرخه DevOps

چرخه DevOps مجموعه‌ای از مراحل است که به تیم‌ها کمک می‌کند نرم‌افزار را از مرحله ایده تا اجرا و نگهداری، به صورت پیوسته و خودکار توسعه و تحویل دهند.

💡 به زبان ساده:
DevOps مثل یک چرخ همیشگی است که برنامه‌نویس‌ها و تیم عملیات با هم آن را می‌چرخانند تا نرم‌افزار همیشه به‌روز، پایدار و سریع آماده استفاده شود.

مراحل چرخه DevOps

چرخه DevOps معمولاً در قالب یک حلقه بی‌پایان (∞) نمایش داده می‌شود و شامل این مراحل است:

1. Plan (برنامه‌ریزی): تعریف نیازمندی‌ها، ویژگی‌ها و نقشه راه

2. Code (کدنویسی): نوشتن کد توسط توسعه‌دهندگان

3. Build (ساخت): ترکیب کدها و ساخت نرم‌افزار (مثلاً با CI/CD)

4. Test (تست): اجرای تست خودکار و دستی برای اطمینان از کیفیت

5. Release (انتشار): آماده‌سازی نسخه جدید برای کاربران

6. Deploy (استقرار): استقرار کد روی محیط واقعی (Production)

7. Operate (عملیات): اجرای نرم‌افزار و نظارت بر عملکرد

8. Monitor (مانیتورینگ): بررسی رفتار سیستم و جمع‌آوری بازخورد برای بهبود

کاربرد چرخه DevOps

• تحویل سریع‌تر نرم‌افزار به کاربران

• کاهش خطاها با تست و استقرار خودکار

• همکاری بهتر بین تیم توسعه و عملیات

• جمع‌آوری بازخورد و بهبود مستمر نرم‌افزار

مزایای چرخه DevOps

• کاهش زمان توسعه: چرخه سریع‌تر می‌چرخد

• کیفیت بالاتر: به دلیل تست و مانیتورینگ مداوم

• پایداری بیشتر: نرم‌افزار همیشه در دسترس است

• نوآوری سریع‌تر: تیم‌ها می‌توانند ایده‌های جدید را سریع امتحان کنند

۵️⃣ مثال ساده (برای بچه)

تصور کن می‌خواهی یک نقاشی بزرگ گروهی بکشید:

• در مرحله Plan همه تصمیم می‌گیرند چه چیزی بکشند

• در مرحله Code هر نفر بخش خودش را نقاشی می‌کند

• در مرحله Build همه تکه‌ها کنار هم قرار می‌گیرند

• در مرحله Test بررسی می‌شود که آیا نقاشی کامل و درست است یا نه

• در مرحله Release/Deploy نقاشی روی دیوار کلاس نصب می‌شود

• در مرحله Operate/Monitor همه آن را می‌بینند و اگر مشکلی باشد (مثلاً رنگی محو شود) اصلاح می‌شود

این چرخه بارها و بارها تکرار می‌شود تا نقاشی همیشه زیبا و کامل بماند.

۶️⃣ مثال پیشرفته

فرض کن یک سرویس استریم ویدئو مثل Netflix داری:

1. تیم در مرحله Plan ویژگی جدید "پیشنهاد فیلم هوشمند" را طراحی می‌کند

2. برنامه‌نویس‌ها در مرحله Code الگوریتم پیشنهاد را پیاده‌سازی می‌کنند

3. سیستم CI/CD در مرحله Build کد را ترکیب کرده و آماده انتشار می‌کند

4. در مرحله Test تست‌های خودکار مطمئن می‌شوند الگوریتم درست کار می‌کند

5. در مرحله Release/Deploy ویژگی روی سرورهای واقعی اجرا می‌شود

6. در مرحله Operate کاربران شروع به استفاده می‌کنند

7. در مرحله Monitor تیم DevOps داده‌های بازخورد کاربران و عملکرد سیستم را بررسی می‌کند

سپس دوباره این بازخورد به Plan برمی‌گردد تا ویژگی‌ها بهتر شوند.

جمع‌بندی

• چرخه DevOps یک فرآیند بی‌پایان است که توسعه، عملیات، تست و بازخورد را به هم متصل می‌کند.

• این چرخه کمک می‌کند نرم‌افزار سریع‌تر، با کیفیت‌تر و پایدارتر ارائه شود.

• از یک نقاشی گروهی ساده تا یک سیستم جهانی مثل Netflix، چرخه DevOps نقشی کلیدی دارد.