یکی از موضوعات فراموش شده در کشور ما میزان تابش اشعه فرابنفش و اطلاع رسانی درباره خطراتی است که مواجهه با این اشعه می تواند بر سلامت انسان ها داشته باشد. در کشورهای اروپایی درباره میزان تابش اشعه فرابنفش، مشابه پارامترهای هواشناسی و آلودگی هوا مستمرا اطلاع رسانی و هشدارهای حفاظتی در زمان بالا بودن میزان تابش این پرتوها به مردم داده می شود. این در حالی است که با وجود روزهای آفتابی به مراتب بیشتر در اغلب شهرهای کشور، توجه به خطرات اشعه فرابنفش در شهرهای ما عملا محلی از اعراب ندارد. اشعه فرابنفش خورشید یا «یو وی» در تمام طول سال وجود دارد. با وجود آنکه ما تابش اشعه فرابنفش را در روزهای آفتابی بیشتر حس می کنیم، در روزهای ابری هم آنها می توانند به راحتی از ابرها عبور کنند و به سطح زمین برسند. شاخص اشعه فرابنفش از یک تا یازده است که در حقیقت میزان آسیب رسانی این اشعه را مشخص می کند. چنانچه این شاخص کمتر از 2 باشد در محدوده بدون خطر، 3 تا 5 متوسط، 6 تا 7 زیاد، 8 تا 10 خیلی زیاد و بالاتر از 11 شدید است. نود درصد اشعه فرابنفش باند B توسط گاز ازن در لایه استراتوسفر جو زمین جذب می شود، اما ده درصد آن به دلیل فعالیت های بشر و تولید کلروفلوروکربن ها و تخریب بخشی از لایه ازن به زمین می رسد. بیماری های پوستی و چشمی، اختلالات ژنتیکی و پیری زودرس از عوارض قرار گرفتن در معرض اشعه فرا بنفش است. در ایام گرم سال، باند B اشعه فرابنفش خیلی مهم است. این اشعه حوالی ظهر وقتی خورشید عمود می تابد، به خصوص بین ساعات ده صبح تا دو بعدازظهر می تواند برای سلامتی بسیار خطرناک باشد. به اذعان متولیان امر (سازمان هواشناسی) در 143 روزی که از نیمه دوم بهار تا پایان تابستان ادامه دارد، میزان تابش اشعه فرابنفش در شهر تهران در حوالی ظهر به شاخص بالاتر از 8 تا 9 می رسد که می تواند در صورت عدم رعایت اقدامات حفاظت فردی شدیدا برای سلامت افراد در معرض نور خورشید آسیب رسان باشد. نکته دیگر این است که به ازای هر 305 متر که انسان از سطح دریا بالاتر می رود، میزان تابش و اثرگذاری نور «یو وی» نیز حدود پنج درصد افزایش پیدا می کند. به عبارت دیگر در ارتفاعات، قرارگیری در معرض تابش اشعه فرابنفش خیلی بیشتر است. از آنجا که کوهنوردی و ورزش های زمستانه مانند اسکی در ارتفاعات انجام می شود، لازم است توجه به اشعه فرابنفش در کل فصول سال در ارتفاعات مورد توجه قرار گیرد و برای پیشگیری از آن استفاده از ضدآفتاب ها، لباس های مخصوص و عینک های ویژه در نظر گرفته شود.
در کشور ما سازمان هواشناسی مرجع اعلام میزان اشعه فرابنفش خورشید هست. با این حال به ندرت درباره میزان تابش پرتوهای خطرناک فرابنفش در روزهای با میزان بالای تابش، اطلاع رسانی، توصیه یا پیشنهادات حفاظتی شنیده ایم. حداقل انتظار این است که در کنار داده های هواشناسی، اطلاعات مربوط به تابش اشعه فرابنفش مخصوصا در فصولی که این تابش افزایش پیدا می کند، مانند روزهایی که در آن قرار داریم به همه افراد جامعه ارایه شود تا میزان حضور در نور آفتاب به خصوص برای کودکان کاهش پیدا کند. همچنین مشاغلی که در معرض مستقیم نور خورشید هستند مانند پلیس ها یا کشاورزان از وسایل حفاظتی مثل کلاه های آفتابگیر استفاده کنند. آگاهی رسانی از جانب دستگاه های مسوول و رسانه ها و به دنبال آن افزایش مراقبت های فردی در مقابل پرتوهای زیانبار فرابنفش می تواند تا حد زیادی از گسترش بیماری های مختلف مرتبط با آن همچون سرطان پوست و آب مروارید پیشگیری کند. موضوع دیگر توجه به جوانب محیط زیستی پرتوهای فرابنفش هست که ضرورت دارد کشور ما در تعاملی هماهنگ با سایر کشورهای جهان در چارچوب قواعد فنی پروتکل مونترال برای کاهش گازهای مخرب لایه ازن با حذف هیدروفلوروکربن ها اقدام کند، چرا که عدم ترمیم لایه محافظ ازن در جو زمین موجب تابش هرچه بیشتر پرتوهای پرخطر فرابنفش به سطح زمین شده و می تواند مشکلات زیادی را برای سلامت بشر ایجاد کند./ روزنامه اعتماد
