در روزهایی که در سراسر جهان برنامه هایی برای پاسداشت زمین و حفاظت از طبیعت به مناسبت روز جهانی زمین برگزار می شود، طبق روال مرسوم در شهرهای کشور ما نه یک روز که یک هفته به اقدامات و فعالیت های محیط زیستی دستگاه ها و نهادهای متولی اختصاص دارد. افتتاح پروژه ها، برگزاری همایش ها و جلسات ارایه عملکردهای محیط زیستی در این هفته بسیار پررونق است. شعار ملی امسال با تاسی از موضوع محوری جهان «سیاره در مقابل پلاستیک»؛ «مشارکت مردم، ایران در برابر پلاستیک، نجات زمین» نامگذاری شده است. درباره همین مساله پلاستیک های یک بار مصرف، خبر خوشی هم داده شده که از هفته زمین پاک توزیع رایگان کیسه های پلاستیکی در فروشگاه های زنجیره ای ممنوع می شود. اما اینکه چقدر این تصمیمات در کشور -بدون فراهم کردن زیرساخت ها- پایدار و اجرایی هستند باید دید.چندین سال است که واژگان جذاب محیط زیستی چون مدیریت سبز، حفظ فضای سبز و اراضی طبیعی، هوای پاک، زمین پاک، حمل و نقل پاک، مدیریت پسماند، بازچرخانی آب و... وارد ادبیات مدیران و تصمیم گیران شده است که البته به وقت تغییر دولت ها و انتخابات مجلس و شوراها با شدت و غلظت بیشتری کاربرد دارد. در برنامه های مناسبتی مانند زمین پاک نیز همواره درباره لزوم حفظ طبیعت و انجام اقدامات دهان پرکن و خوش آب و رنگ (مثل همین ممنوعیت کیسه های پلاستیکی) سخن ها فراوان گفته و وعده های دلخوش کنک محیط زیستی بسیار داده می شود. ولی در سمت دیگر ماجرا شاهد هستیم که تخریب و تغییر کاربری اراضی طبیعی، قلع و قمع درختان شهری، خشکیدگی تالاب ها، آلودگی سواحل و جنگل ها، آلودگی هوا و خاک و آب و فرونشست زمین و چالش های دیگر گلوی طبیعت و محیط زیست ایران را فشرده و آن را تا مرز خفگی رسانده است. آتش آز سوداگران زمین و طبیعت ایران با تکرار واژگان سبز خاموش نمی شود. «مشارکت مردم» که در شعار امسال زمین پاک پررنگ شده بدون عزم قاطع حاکمیت برای حفظ طبیعت راه به جایی نمی برد. در بسیاری از حوزه های محیط زیست مشارکت مردم منوط به ایجاد ساختارها برای امکان فعالیت های مردمی یا استفاده از ابزارهای اقتصادی، فناورانه و زیرساختی است. وجود قوانین و مصوبات محیط زیستی هر چند گامی رو به جلو محسوب می شود، ولی به خودی خود نمی تواند موجب حل مسائل پرچالش فعلی محیط زیست کشور شود. در واقع درک عمیق بحران های محیط زیستی از جانب حاکمیت و ضرورت اهمیت و اولویت موضوعات و مقابله با متخلفان و تخریبگران و در یک کلام «اقدام عملی» به جای حرف و شعار نیاز طبیعت امروز ایران است. فراگیر شدن مشارکت مردم نیز دقیقا به همین نگاه و تصمیمات طبیعت محور حاکمیت متکی است و تا مادامی که برای اجرای قوانین محیط زیست و حفظ آنچه از طبیعت این سرزمین برجای مانده عزمی جدی وجود نداشته باشد، مناسبت های پرطمطراقی نظیر هفته زمین پاک نخواهد توانست حرمت، پاکیزگی و آرامش را به محیط زیست کشور ارزانی دارد. روزنامه اعتماد
