در روزهای خانه تکانی هستیم و همه ساله در این ایام مطابق یک سنت دیرینه، خانواده ها بویژه خانم های خانه برنامه تمیز کردن منزل را برای ورود به سال جدید دارند. یک سنت زیبا و نیک که می تواند با نگاه محیط زیستی ما زیباتر و دوست داشتنی تر باشد.
برای اینکه خانه تکانی های ما سازگارتر و همسوتر با محیط زیست باشه چند نکته را باید به خاطر داشته باشیم:
?مراقب مصرف آب باشیم؛ ما در کشوری زندگی می کنیم که با مشکل کم آبی و کم بارشی مواجه هستیم. گفته می شود در هفته های پایانی سال، مصرف آب در شهرهای بزرگ افزایش 10 الی 20 درصدی دارد. از کارهای غیر محیط زیستی در این روزها، شست و شوی فرش ها در منازل با «آب شرب» هست.
?اجتناب از تولید پسماند، اولین اصل درمدیریت پسماند هست. یعنی برای خریدهای آخر سال برنامه داشته باشیم و آگاهانه و متناسب با نیازمان خرید کنیم. مورد دیگر در مدیریت پسماند، تفکیک پسماندها در مبدا و توجه به جداسازی پسماندهای خطرناک نظیر باطری ها، داروهای تاریخ گذشته، لامپ های فلورسنت شکسته و..... هست.
بازاستفاده در دورریزهای سالانه موضوع مهم دیگر است. در هنگام خانه تکانی اگر وسایلی داریم که امکان تعمیر، تغییر کاربرد و استفاده مجدد هست آنهارا تعمیر و مجددا استفاده کنیم، با این کار به کاهش تولید پسماند کمک کرده ایم. در بسیاری از موارد تنها با یک تعمیر یا بهینه سازی ساده می توان بسیاری از لوازمی که داریم را دوباره به چرخه مصرف برگردانیم. استفاده مجدد از کالاها باعث کاهش ضایعات و آلودگی ها می شود. تولید کالاهای جدید نیازمند استفاده بیشتر از منابع طبیعی است که بسیاری از این منابع قابل تجدید هم نیستند. به عنوان مثال، برای تولید مواد پلاستیکی به نفت نیاز است یا تولید چوب منجر به از بین رفتن زیستگاه های حیات وحش، تخریب اکوسیستم ها و تهدید زندگی جوامع محلی می شود.
?از شوینده ها در حد متعارف و منطقی استفاده کنیم. اول برای سلامتی خودمان و خانواده هایمان این موضوع را جدی بگیریم. مصرف بیش از اندازه شوینده های شیمیایی بخصوص در فضای بسته می تواند باعث آسیب به ریه ها و حساسیت های پوستی و تنفسی شود. استفاده از شوینده ها همچنین می تواند عوارض خطرناکی بر محیط زیست بگذارد. شوینده های شیمیایی پس از مصرف به همراه پسابها و فاضلاب ها به دریاچه ها یا رودخانه ها تخلیه شده و بدلیل تجمع کف روي آبهاي سطحی و جلوگیري از عمل اکسیژن گیري آب، تعادل اکوسیستم های آبی را برهم می زند و موجب مرگ و میر جانداران آبزی می شود. این تمیزکننده ها همچنین می توانند با افزایش ورود «مواد شبه هورمونی» به آب‌های زیرزمینی باعث آلودگی آب های زیرزمینی بشوند. مسئله دیگر استفاده از شوینده های مصنوعی، «میکروبیدها» و ریزپلاستیک هایی هست که با ابعاد بسیار ریز حتی قادرند از غشاهای تصفیه آب نیز بگذرند و ضمن آلودگی دریاها و رودخانه ها، با ورود در بافت آبزیان نهایتا وارد زنجیره غذایی ما شوند. نکته مهم در مصرف شوینده ها، استفاده منطقی از شوینده ها، کاربرد شوینده های طبیعی و شوینده های سازگار با محیط زیست است.
?کاهش مصرف کیسه ها و ظروف یکبار مصرف پلاستیکی، گرچه نیاز هست که در طول سال به این موضوع مهم توجه شود، ولی در حین خانه تکانی و همینطور تعطیلات و سفرهای نوروز توجه داشته باشیم که مصرف حداقلی از کیسه های پلاستیکی و ظروف و کالاهای پلاستیکی یکبارمصرف و جایگزین کردن محصولات پایدار مثل کیسه های پارچه ای، سبدهای خرید، سفره های پارچه ای، لیوان و ظروف غیرپلاستیکی و ..... می تواند در کاهش آلودگی محیط زیست و جلوگیری از تخریب مناطق و چشم اندازهای طبیعی کشور بسیار موثر باشد.
?چه خوب هست که با آغاز سال جدید تصمیم بگیریم با حس مسئولیت پذیری بیشتر برای خانه بزرگترمان «زمین» و تغییر و اصلاح بسياري از رفتارهاي پرخطر و آسیب رسان به محيط‌زيست، شهروند سبزتری باشیم. برای شروع حرکت در این مسیر کافیست هریک از ما با قدم هایی کوچک ولی محکم و پیوسته از خانه هایمان شروع کنیم. خانه تکانی سبز ما می تواند نوید بخش روزهایی بهتر برای محیط زیست و طبیعت رنجور سرزمینمان باشد.
