روغن موتور (روغن انجین) از ترکیبات مختلفی تشکیل شده که بهصورت دقیق برای عملکرد بهینه موتورهای احتراقی طراحی میشود. اجزای اصلی آن شامل پایههای روغنی و مواد افزودنی است. در ادامه به اجزای تشکیلدهنده و روش تولید روغن موتور میپردازیم:
اجزای تشکیلدهنده روغن موتور
1. روغن پایه (Base Oil):
• حدود 70-90 درصد حجم روغن موتور را تشکیل میدهد.
• معمولاً از نفت خام پالایششده یا مواد سنتزی به دست میآید.
• انواع روغن پایه:
• مینرال (معدنی): از تقطیر نفت خام بهدست میآید.
• سنتتیک: از ترکیبات شیمیایی پیشرفته تولید میشود.
• نیمهسنتتیک: ترکیبی از روغنهای معدنی و سنتتیک است.
2. مواد افزودنی (Additives):
این مواد خواص روغن پایه را بهبود میدهند و شامل موارد زیر هستند:
• مواد ضد اکسیداسیون: جلوگیری از تخریب روغن در دماهای بالا.
• مواد شوینده و پخشکننده: تمیز نگهداشتن موتور و جلوگیری از تشکیل رسوب.
• مواد ضد سایش: کاهش اصطکاک و محافظت از قطعات موتور.
• بهبوددهنده ویسکوزیته: ثابت نگهداشتن گرانروی روغن در دماهای مختلف.
• مواد ضد خوردگی و ضد زنگ: محافظت از قطعات فلزی موتور.
• ضد کف: کاهش تشکیل کف در روغن.
طرز تهیه روغن موتور (بهصورت کلی)
1. انتخاب و پالایش روغن پایه:
• نفت خام به پالایشگاه منتقل شده و در فرآیند تقطیر، مواد سنگین مانند روغن پایه جدا میشود.
• روغن پایه تولیدشده میتواند معدنی، نیمهسنتتیک یا سنتتیک باشد.
2. اضافه کردن مواد افزودنی:
• بر اساس نوع و کارکرد روغن موتور، افزودنیها با نسبتهای دقیق به روغن پایه اضافه میشوند.
• این فرآیند معمولاً در دستگاههای خاصی به نام مخلوطکنهای صنعتی انجام میشود.
3. آزمایش و کنترل کیفیت:
• روغن تولیدشده باید از نظر گرانروی، پایداری در دماهای مختلف، مقاومت در برابر اکسیداسیون و سایر خواص تست شود.
4. بستهبندی:
• روغن نهایی در ظروف مناسب (مانند بشکه یا بطریهای پلاستیکی) بستهبندی و برای توزیع آماده میشود.
نکات مهم در تولید روغن موتور:
• تولید روغن موتور فرآیندی پیچیده و نیازمند تجهیزات پیشرفته است.
• کیفیت مواد اولیه (روغن پایه و افزودنیها) تأثیر مستقیمی بر عملکرد نهایی محصول دارد.
• استانداردهای جهانی مانند API (مؤسسه نفت آمریکا) یا ACEA باید در فرآیند تولید رعایت شود.