استان مازندران به خاطر طبیعت زیبا و بی‌نظیر همیشه مقصد سفر بسیاری از ما می‌باشد، اکثر ما در تعطیلات کوله‌بار خود را جمع می‌کنیم و راهی این استان می‌شویم و در زمان برگشت هم سوغاتی‌هایی که معمولا شامل خوراکی و شیرینی‌های استان مازندران است را از شهرهای مختلف آن، با خود همراه می‌آوریم. در این مطلب قصد داریم به معرفی شیرینی‌های مازندرانی بپردازیم و شما را بیشتر با این خوراکی‌های خوشمزه آشنا کنیم. شیرینی‌های مازندرانی شامل آب دندون، برنجک یا بهاردانه (بادونه)، پشت زیک، کماج مازندرانی، آغوزنون یا اغوزکنا، رشته برشته یا رشته به رشته، قماق و نان کوهی یا نان ییلاقی می‌باشد. پیشنهاد می‌کنیم حتما یکبار طعم شیرینی استان مازندران را بچشید زیرا عطر و طعم هر کدام از این شیرینی‌ها بسیار به یاد ماندنی و لذیذ است.
آب دندون یا به روایتی باب دندون یکی از شیرینی‌های خوشمزه‌ی مخصوص استان مازندران است که برای مراسم‌های عروسی و عید نوروز طبخ می‌شود، آب دندون‌های مخصوص عروسی معمولا در اندازه‌های بزرگ‌تر درست می‌شوند و خانواده‌ی داماد آنها را همراه با دیگر خریدهای عروس درون سینی چیده و به منزل عروس می‌فرستد اما شیرینی آب دندون مخصوص عید نوروز معمولا اندازه‌ی کوچکتری دارد و شبیه نان برنجی است. برای تهیه این شیرینی در خانه به طرز تهیه شیرینی آب دندون مراجعه کنید.
برنجک (در زبان مردم محلی مازندران: بادونه) همانطور که از نام آن پیداست از برنج تهیه می‌شود و در مراسم‌های مختلف مانند عروسی، حنابندان، پاتختی، شب یلدا و دیگر عیدها همراه شادی‌های مردم محلی مازندان است. این شیرینی به خاطر پفکی بودن برای کودکان جذاب است و برای تهیه‌ی آن، ابتدا برنج را پخته و آبکش می‌کنند سپس آن را در معرض آفتاب قرار می‌دهند تا خشک شود، بعد از خشک شدن برنج، آن را با روغن داغ سرخ می‌کنند و درون شربت تهیه شده از شکر(یا عسل)، آب لیمو و آب می‌ریزند، بعد هم برنج مخلوط شده با شربت را به شکل لوزی، مربع یا مستطیل برش می‌دهند و مصرف می‌کنند. طرز تهیه شیرینی برنجک مازندرانی
با نزدیک شدن به شب یلدا، مردم محلی مازندران دست به کار می‌شوند و شیرینی پشت زیک که نوعی سوهان کنجدی است را آماده می‌کنند. نام عجیب این شیرینی خوشمزه از پرنده‌ای به نام زیک گرفته شده، پرنده‌ای که کوچک‌تر از گنجشک است و دارای رنگ خاکستری با زیربال‌های سرخ و قهوه‌ای می‌باشد. برای تهیه‌ی پشت زیک، شکر را روی حرارت ملایم قرار می‌دهند تا به رنگ قهوه‌ای درآید و کنجد را هم جداگانه شسته و تفت می‌دهند سپس این دو را با هم مخلوط می‌کنند، برخی‌ها طبق سلیقه و ذائقه‌ی خود کره، گردو، زعفران و هل نیز به مخلوط کنجد و شکر اضافه می‌کنند تا شیرینی عطر و طعم بهتری بگیرد سپس تمام مواد را هم زده و مایع به دست آمده را درون یک ظرف می‌ریزند و به طور یکنواخت پخش می‌کنند، در پایان با استفاده از یک چاقو، مایع را به برش‌های کوچک تقسیم کرده و پس از خنک شدن درون ظرف می‌چینند تا استفاده نمایند.طرز تهیه شیرینی پشت زیک مازندران
کماج شیرینی خوش‌طعمی است که در برخی استان‌های کشور عزیزمان ایران، با شیوه‌ی پختی متفاوت تهیه شده و همراه چای سرو می‌شود، استان مازندران نیز کماج مخصوص خود را دارد که مواد تشکیل دهنده‌ی آن شامل آرد برنج، شیر، تخم مرغ، گلاب، شکر، وانیل و زعفران و در بعضی مواقع آرد گندم و زیره است، برای پخت کماج مازندرانی تمامی این مواد را با هم ترکیب می‌کنند و درون یخچال قرار می‌هند، بعد از چند ساعت استراحت، مخلوط به دست آمده را در اندازه‌های دلخواه جدا کرده و با روغن داغ سرخ می‌کنند.
آغوزنان شیرینی مخصوص شب یلداست و در زمان‌های قدیم خانم‌های مازندرانی این شیرینی را در تنور برای شب یلدا طبخ می‌کردند اما امروزه آغوزنان هم مانند اکثر شیرینی‌های دیگر درون فر پخته می‌شود. ظاهر آغوزنان شبیه شیرینی گردویی است و مواد اصلی آن هم آرد و گردو می‌باشد. از آنجا که در گویش مازندرانی به گردو آغوز می‌گویند نام شیرینی را آغوزنان انتخاب کرده‌اند. برای آماده سازی خمیر این شیرینی، آرد برنج، آرد سفید، تخم مرغ، پودر گردو، روغن جامد، آب، شکر، بکینگ پودر، پودر هل و زعفران آب کرده را با هم مخلوط می‌کنند و اجازه می‌دهند تقریبا یک شب درون یخچال بماند و بعد از این مدت خمیر را خارج کرده و به قطعات کوچک تقسیم می‌کنند و درون فر قرار می‌دهند. برای تهیه این شیرینی خوشمزه به طرز تهیه شیرینی آغوزکنا مراجعه کنید.
رشته برشته شیرینی مقوی و لذیذی است که از آرد برنج درجه یک تهیه می‌شود و فلسفه‌ی آن ریشه در اعتقاد و باور مردم مازندران دارد این باور مسن‌ترها را مشتاق می‌کند تا رشته برشته را طبق باور خود که سفیدی برنج را امیدی برای سفید بخت شدن زوج‌ها، شیرینی آن را امیدی برای شیرین شدن تمام طول زندگي و تارهای در هم پیچیده را، امیدی برای مستحکم شدن زندگي جوانان می‌دانند، آماده کنند. در روشهای قدیم و سنتی برای تهیه آرد برنج، برنج و آب را مخلوط کرده و به کمک آسیاب سنگی آن را تبدیل به آرد می‌کردند اما امروزه آرد برنج به راحتی در فروشگاه‌ها قابل دسترس است. برای پخت رشته به رشته آرد برنج را با کمی آب مخلوط می‌کنند و خمیر به دست آمده را چند ساعت درون یخچال قرار می‌دهند، پس از این مدت خمیر را بیرون آورده و یک ظرف سینی (بهتر است سینی از جنس مس باشد) را روی شعله می‌گذارند تا گرم شود، سپس خمیرها را به شکل رشته‌های باریک و تار و پود روی سینی می‌ریزند تا بپزد. پس از این مرحله رشته خمیرهای پخته شده را به شکل دلخواه برش می‌دهند و درون روغن سرخ می‌کنند و در انتهای کمی شکر یا پودر قند روی آن می‌ریزند تا طعم بهتری بگیرد. برای تهیه این شیرینی خوشمزه به طرز تهیه شیرینی رشته برشته مازندرانی مراجعه کنید.
بیماران دیابتی بدون هیچ نگرانی می‌توانند این شیرینی استان مازندران را نوش‌جان کنند زیرا هیچ ماده‌ی شیرین‌کننده‌ای در آن استفاده نمی‌شود. قماق یک میان وعده‌ی مقوی برای تمام سنین است. برای تهیه‌ی قماق، آرد گندم، تخم مرغ، گردو، جعفری، شنبلیله، شوید، پیاز و کره را با هم مخلوط کرده و درون تابه می‌ریزند تا سرخ شود.
نان کوهی هم یکی دیگر از شیرینی‌های استان مازندران، شهر آمل است که طعم شیرین و عطر آن شما را مشتاق می‌کند تا حداقل یکبار این شیرینی خوش‌طعم را امتحان کنید. مردم ساکن در مناطق ییلاقی مازندران این نان را در تنور پخت می‌کنند اما شما می‌توانید با استفاده از فر آن را آماده نموده و یک میان وعده‌ی مقوی و عالی را در کنار عزیزانتان نوش جان کنید.
منبع: shirinita.com
