با شنیدن نام اصفهان، قطعاً چند کلمه در خاطر همه ما تداعی می‌شود؛ گز، سی‌وسه‌پل، پولکی و پل خواجو. شیرینی گز یکی از مشهورترین و خوشمزه‌ترین شیرینی‌های سنتی است که از گذشته تا به امروز موردتوجه و علاقه مردم عادی و مرفه قرار گرفته است. طعم شیرین و نشاط‌بخش این شیرینی به‌قدری جذاب و دل‌نشین است که علاوه بر مردم ایران، گردشگران خارجی نیز آن را ستایش می‌کنند. در ادامه به طور مفصل به معرفی تاریخچه، ارزش غذایی و انواع گز می‌پردازیم.
هیچ تاریخ یا دوره زمانی خاصی به‌عنوان تاریخچه تولید اولین شیرینی گز در ایران به ثبت رسمی نرسیده است. درواقع شنیده‌های متفاوتی در مورد نحوه طبخ و تولید اولین گز وجود دارد. باتوجه‌به آنچه نسل به نسل در میان مردم گفته شده، قدمت شیرینی گز به بیش از 450 سال پیش و دوران حکومت صفویه می‌رسد. گفته شده که گز برای اولین‌بار در اصفهان تولید شده و سپس به شهرهای دیگر نیز راه‌یافته است. اصلی‌ترین دلیل این ادعا، شهد گزانگبین است که در تهیه گز اصیل استفاده می‌شود. این شهد که توسط حشرات کوچک روی ساقه و برگ درخت تولید می‌شود را تنها در اصفهان می‌توان پیدا کرد.
شنیده‌های دیگری نیز وجود دارند که بر اساس آن‌ها، حلواچوبه اولین نام گز بوده است. گفته می‌شود که کشاورزان در زمان برداشت محصولاتی مانند خشخاش احساس خستگی، تعریق و سستی داشتند و برای ازبین‌بردن خستگی خود، از حلواچوبه استفاده می‌کردند که خوراک ارزان‌قیمتی بوده و به فراوانی یافت می‌شد. حلواچوبه در آن زمان خوراک طیف گسترده‌ای از مردم شامل مردم عادی، کشاورزان، کودکان و... بوده و در بازارها نیز فروخته می‌شد. حلواچوبه با شکر و سفیده تخم‌مرغ طبخ می‌شد و گاهی از گردو، شیره انگور، شاهدانه و کنجد نیز در تهیه آن استفاده می‌کردند.
برای مشاهده کامل مشخصات شیرینی گز به سایت شیرینی تا مراجعه فرمایید
همان‌طور که اشاره شد، اصفهان را از گذشته تا به امروز به‌عنوان محل تولد شیرینی گز می‌شناسند. بااین‌حال، در شهرها و استان های دیگر مانند همدان، کرمان، یزد، فارس و چهارمحال‌وبختیاری نیز می‌توان شیرینی‌پزی‌هایی را یافت که شیرینی گز را تولید و عرضه می‌کنند. امروزه تولیدی‌های متعددی وجود دارند که گز را در بسته‌بندی‌های متنوع تولید کرده و حتی به صادرات آن می‌پردازند. این گزها در انواع و طعم‌های متعددی تولید می‌شوند؛ اما به نظر بسیاری، گز مرغوب را تنها در اصفهان می‌توان پیدا کرد.
امروزه حتی در اصفهان نیز شیرینی‌پزی‌های کمی را می‌توان یافت که از گزانگبین در تهیه گز استفاده کنند. این در حالی است که بسیاری افراد اصالت و هویت گز را در استفاده از این شهد می‌دانند. زیرا گزانگبین حاوی قند طبیعی است و ارزش غذایی بسیار بالایی دارد؛ بنابراین، گزهای معمولی تولید شده در تولیدی‌های بزرگ هرگز نمی‌توانند جایگزین خوبی برای گزهای گزانگبین دار باشند.
شیرینی گز را با استفاده از دو ماده اولیه اصلی شامل شکر و سفیده تخم‌مرغ تهیه می‌کنند. سومین ترکیبی که پیش‌تر به آن اشاره شد، گزانگبین است که امروزه به‌عنوان یک شهد یا شیره درخت گران‌قیمت آن را می‌شناسیم. به دلیل گران بودن این شیره درختی، معمولاً از جایگزین‌هایی مانند انگبین ترنجبین و انگبین علفی استفاده می‌شود. برخی افراد حتی عسل را نیز جایگزین خوبی برای گزانگبین می‌دانند.
محبوبیت بالای گز باعث تنوع بیشتر طعم، شکل و بسته‌بندی‌های آن شده است. به همین دلیل، گزهایی در بازار می‌بینیم که در تهیه آن‌ها حتی از ترکیباتی مانند پودر شکلات، زعفران و... استفاده شده است. بسیاری افراد این دسته گزها را نمی‌پسندند و معتقدند که اصالت گز به طعم اصلی و منحصربه‌فرد آن است.
باتوجه‌به تنوع بالا در انواع گز، مواد اولیه‌ای که به مرور زمان در تهیه آن استفاده می‌شد نیز بیشتر شده است. امروزه می‌بینیم که برای خوش‌طعم‌تر شدن این شیرینی از مواد دیگری مانند گلاب، مغز پسته و فندق و بیدمشک استفاده می‌شود. در واقع شیرینی گز را زمانی می‌توان مرغوب دانست که تردی آن متوسط بوده و چسبنده و خیلی نرم یا خیلی سفت نباشد. این نوع گز در دهان آب می‌شود و نیازی به جویدن زیاد آن نیست.
برای مشاهده کامل مشخصات شیرینی گز به سایت شیرینی تا مراجعه فرمایید
لیست کامل بهترین محصولات و طرزتهیه را در شیرینی تا پیدا کنید :
