آش کدو حلوایی یکی از مقویترین و خوشعطرترین غذاهای سنتی ایران است که بیشتر در فصل پاییز و زمستان تهیه میشود. این آش ترکیبی از کدو حلوایی، حبوبات، سبزیهای معطر و کشک است و طعم دلچسبی بین ترش و ملس دارد.
به دلیل وجود ویتامین A و بتاکاروتن فراوان در کدو، این غذا برای تقویت سیستم ایمنی، بینایی و پوست فوقالعاده مفید است.
تاریخچه آش کدو حلوایی به دوران کهن بازمیگردد. در مناطق مرکزی و جنوبی ایران، بهویژه در یزد، فارس و کرمان، این غذا جایگاه ویژهای داشته است. زنان ایرانی در فصل برداشت کدو حلوایی با ترکیب آن با کشک و حبوبات، غذایی گرم و مقوی برای روزهای سرد زمستان میپختند.
در طب سنتی ایرانی نیز آش کدو بهعنوان غذایی با طبع گرم و تر شناخته میشود که برای رفع سردی بدن، تقویت معده و آرامش اعصاب مفید است.
مواد اولیه
مقدار
کدو حلوایی پوستکنده و خردشده
۲ لیوان
کشک ساییده
½ لیوان
نخود یا لوبیا چیتی پخته
۱ لیوان
عدس یا ماش پخته
½ لیوان
پیاز متوسط
۲ عدد
سیر خردشده
۳ حبه
سبزی آش (تره، جعفری، اسفناج، شوید)
۲ لیوان خردشده
زردچوبه، نمک، فلفل
به مقدار لازم
روغن یا کره حیوانی
۲ قاشق غذاخوری
نعناع خشک
برای تزئین
از کدو حلوایی رسیده و شیرین استفاده کنید.
کشک را قبل از استفاده بجوشانید تا سالم و غلیظ شود.
سبزی تازه و خوشعطر طعم آش را چند برابر میکند.
ابتدا حبوبات (نخود یا لوبیا) را از شب قبل خیس کنید و سپس بپزید.
کدو حلوایی را پوست گرفته، خرد کرده و در کمی آب بپزید تا نرم شود. سپس آن را پوره کنید.
پیاز داغ و سیر داغ درست کنید. زردچوبه را اضافه کنید تا عطر آن آزاد شود. سپس پورهی کدو و حبوبات پخته را به قابلمه بیفزایید. چند لیوان آب جوش اضافه کرده و بگذارید با حرارت ملایم بجوشد.
پس از نیم ساعت، سبزی آش را اضافه کرده و اجازه دهید تا مواد کاملاً جا بیفتند. در آخر، کشک را افزوده و هم بزنید تا آش رنگ کرم طلایی پیدا کند.
در انتهای پخت، کمی پیازداغ و نعناع داغ روی آش بریزید.
برای طعمی متفاوت میتوانید کمی دارچین یا زعفران دمکرده اضافه کنید.
از مخلوط ماست چکیده و کشک برای نرمی بیشتر استفاده کنید.
آش کدو حلوایی سنتی با کشک: رایجترین نوع در مناطق مرکزی ایران.
آش کدو حلوایی شیرازی: با عدس، ماست و کمی شکر برای طعم ملس.
آش کدو حلوایی شمالی: شامل برنج، سبزیهای محلی و سیر فراوان.
آش کدو حلوایی مجلسی: با ترکیب کامل حبوبات و کشک فراوان برای مهمانیها.
غنی از ویتامین A و آنتیاکسیدانها برای سلامت پوست و چشم.
تقویتکننده سیستم ایمنی بدن.
کمک به کاهش التهاب و کنترل قند خون.
کشک منبع عالی کلسیم و پروتئین است و باعث تقویت استخوانها میشود.
سبزیهای آش نیز منبع ویتامین C، فیبر و آهن هستند که به بهبود گوارش کمک میکنند.
اگر قصد نگهداری دارید، کشک را جداگانه نگه دارید و هنگام گرمکردن اضافه کنید.
برای فریز کردن، آش را بدون کشک بستهبندی کنید.
هنگام سرو، با نعناع داغ، سیر داغ و کشک تزئین کنید تا ظاهری مجلسی پیدا کند.
استفاده از کدوی خام یا نارس باعث بیمزه شدن آش میشود.
افزودن کشک در ابتدای پخت ممکن است باعث بریدگی آن شود.
افزودن نمک زیاد طعم طبیعی کدو را از بین میبرد.
۱. آیا میتوان بهجای کشک از ماست استفاده کرد؟
بله، اما طعم ماست ترشتر است و آش را ملستر میکند.
۲. آیا این آش برای کودکان مناسب است؟
بله، سرشار از ویتامینها و مواد مغذی است. فقط فلفل را حذف کنید.
۳. چگونه آش را غلیظتر کنیم؟
کدو را بیشتر پوره کرده و مقدار آب را کاهش دهید.
۴. میتوان از گوشت یا بلغور در این آش استفاده کرد؟
بله، در برخی مناطق گوشت چرخکرده یا بلغور گندم نیز اضافه میشود.
۵. آیا میتوان بدون حبوبات آش کدو درست کرد؟
بله، اما با حبوبات، ارزش غذایی و طعم آن بیشتر میشود.
۶. مدت زمان پخت این آش چقدر است؟
حدود ۱.۵ تا ۲ ساعت با حرارت ملایم.
آش کدو حلوایی با کشک نهتنها یکی از سالمترین غذاهای ایرانی است، بلکه نمادی از اصالت، سادگی و ذوق آشپزی ایرانیان محسوب میشود. این آش با طعم شیرین و ملس خود، غذایی مناسب برای فصول سرد سال و برای تمام اعضای خانواده است.
اگر به دنبال غذایی مقوی، سبک و متفاوت هستید، حتماً این دستور را امتحان کنید تا طعم واقعی آش ایرانی را بچشید. برای مطالعه آموزشی با جزییات بیشتر و حرفه ای تر هم میتوانید به مقاله " طرز تهیه آش کدو حلوایی با کشک" در سایت کامبیز مراجعه کنید.
