«محسن فرهمند آزاد» را بیشتر از هرچیز دیگر با نوای زیبای «دعای عهد» می شناسیم و بارها این دعای محبوب را همراه با او زمزمه کردیم.
به گزارش سایت آی موز وقتی صداوسیما برای اولین بار « دعای عهد» را با صدای تازه ای پخش کرد، هیچ کس صاحب صدا را نمی شناخت. طولی نکشید که این صدای دلنشین بارها میان مردم دست به دست شد تا حتی مدارس نیز صبح های زود، دعای عهد را با این صدا از بلندگوهایشان پخش کنند. پخش دعای عهد با این صدای حزین و دلنشین، به بخش ثابت صبح های تلویزیون هم تبدیل شد تا همه این دعا را با این لحن تازه زمزمه کرده و حتی حفظ شوند و امروز کمتر کسی باشد که این دعا را با لحنی غیر از این لحن محبوب بخواند. این صدای دلنشین گمنام، بارها مورد سؤال علاقه مندان واقع شد تا از طریقی ردّ این صدا را گرفته و دیگر دعاهای روزانه شان را نیز با آن لحن زمزمه کنند. امروز، دیگر استاد «محسن فرهمند آزاد» شریک لحظه های نیایش افراد زیادی است که در لحظات ناب و خلوتشان با خدا، دعایشان را همنوا با صدای او می خوانند. به بهانه فرا رسیدن ماه مبارک رمضان با «استاد محسن فرهمند آزاد» یکی از محبوب ترین ذاکرین و ادعیه خوان های این ماه همراه شدیم تا مهمان ما در مجله مهر باشد. استاد، برای ما یکی از مناجات های ماه مبارک را به صورت زنده خواند تا کنار این گزارش، یادگار بماند.
مداحی های سنتی تهران را بیشتر دوست دارم
«محسن فرهمند آزاد» متولد اول بهمن ۱۳۵۱ در محله امیریه تهران است. وی تحصیلات متوسطه خود را در مدرسه البرز تهران به پایان رساند. پس از آن، در رشته «علوم آزمایشگاهی» تحصیل کرد و بعد از پایان دوران خدمت سربازی، تحصیلات خود را در رشته «فقه و مبانی حقوق اسلامی» ادامه داد. اما اقتضای محیط خانوادگی و علاقه مندی او به مداحی و قرائت قرآن و ادعیه، حتی در صبحگاه های مدرسه همواره با او ماند تا در نهایت همه او را با این ویژگی بشناسند: « من مقطع ابتدایی را در مدرسه عماریاسر در همان محله امیریه تهران گذراندم. آن زمان تعداد زیادی از قرآن های صبحگاهی مدرسه را من می خواندم. اما در دوره راهنمایی و دبیرستان که در مدرسه البرز تحصیل می کردم، در مجموعِ ۷ دوره تحصیلی، چیزی در حدود ۳ هزار و پانصد دانش آموز مشغول به تحصیل بودند که من بین آنها گم بودم. آنجا یک سری جلسات هفتگی به اسم کانون قرآن بود که در آن شرکت می کردم. آقای عبدالرضا جزایری مربّی آن جلسات، تاثیر زیادی روی علاقه من به این زمینه داشت اما من در خانواده ای حضور داشتم که علاوه بر پدر و عمویم، تعداد دیگری از اقوام نیز در مداحی دستی داشتند. سبک مداحی من، در واقع همان مداحی های سنتی قنات آباد تهران است و در کلّ، این قالب مداحی را که در هیئت های قدیمی مناطق اصیل و جنوب تهران مثل قنات آباد و خانی آباد رایج است، بیشتر می پسندم اما مرا بیشتر از مداحی، به دعاخوانی می شناسند»
صاحب مجلس‌ها دوست داشتند دعای مجلس را من بخوانم
با اینکه آقای فرهمند سال هاست به طور جدی مداحی می کند، او را بیشتر با مناجات ها و دعاهایی که خوانده، می شناسیم. اینکه چه کسی استعداد این موضوع را اولین بار در او کشف، و وی را به ادامه کار تشویق کرد، سؤال ما می شود: «بعید می دانم کسی چه در عرصه دعا، نیایش و مدّاحی، و چه حتی در عرصه خوانندگی غیر آیینی، به شکل کلاسیکی که بقیه توقع دارند، شناسایی شده و رشد کرده باشد. معمولا به این شکل است که یک پدیده ایجاد می شود، سپس بازخوردهایش آن را تقویت و یا تضعیف می کند. ممکن است ۵ نفر در مناسبت های مختلف دعا بخوانند اما فقط یک نفر از آنها مورد تشویق قرار گیرد. بدین ترتیب، او ادامه می دهد و بقیه هم ممکن است اصلا این زمینه را رها کنند. اولین کسانی که مرا تشویق کردند، طبعا پدر و مادرم بودند. پدر و مادر صدای فرزندشان را در هر حال دوست دارند و زیباترین صدای دنیا می بینند (خنده). لذا تایید پدر و مادر، به لحاظ فنی خیلی ملاک نیست (خنده). معلم بزرگواری داشتیم که یکی از بخش های درس ایشان، توجه به متون ادعیه مکتب اهل بیت علیهم السلام، خصوصاً صحیفه سجادیه بود. اول و آخر جلسه هم همیشه دعا می خواندیم. همه هم می خواندند. خاصّ یک نفر نبود. جلسه دیگری هم شرکت می کردم که قبل از شروع درس، من و یکی دیگر از دوستانم، «زیارت آل یاسین» می خواندیم. بازخوردها همیشه خوب بود. بعدها به مجالسی که دعوت می شدم، صاحب مجلس راغب بود دعا را من بخوانم. اینطور شد که علاقه من هم به این رشته از خواندن، بیشتر شد. معلّم بزرگوار ما هم خیلی تاکید داشت که دعا را حتماً با لحن دعا بخوانیم. نه اینکه شما یک ضرباهنگ و لحن سینوسی را داخل دعا بیندازید و صدایتان را به نوبت بالا و پایین کنید. خیلی توجه داشت که لحن خواندن دعا، با ترجمه عبارات دعا بخواند. به عبارت دیگر، از خود جملات دعا بجوشد. من هم در حدّ توانم سعی کردم این نکات را رعایت کنم.»
