یکی از چالشهای مهم بنگاههایی که درآمدشان بر اساس پرداختهای دورهای است، پرداخت به موقع کاربران این سرویسهاست. پرداخت با تاخیر و هزینه زیاد برای بازگرداندن کاربران قبلی، از مشکلات این بنگاههاست. در اکثر کشورهای دنیا Credit Card نقشآفرین اصلی پرداختهای دورهای است و تمامی اشتراکهای دورهای شامل قبوض، اقساط، حق عضویت، اشتراک سرویسها و... از طریق کارتهای اعتباری پرداخت میشود.
در ایران هم پرداخت به موقع برای بنگاهها یک چالش است و اخیرا با توسعه روش برداشت مستقیم (Direct Debit)سعی شده تا وضعیت پرداختهای دورهای بهبود یابد و روند سریع توسعه برداشت مستقیم در ایران،گواهی این مطلب را میدهد که در آینده نزدیک، بخش زیادی از اکوسیستم استارتآپی کشور به سمت استفاده از این سرویس خواهد رفت.
عواملی چون میزان کارمزد، ایجاد کیف پول الکترونیکی، دسترسی سریع به نقدینگی و تمایل بنگاههایی که درآمد آنها مبتنی بر پرداخت دورهای است به گسترش دایرکت دبیت، موجب می شود که در آینده نهچندان دور، سرعت استفاده از این روش در بنگاهها با نرخ فزاینده ادامه یابد.
طی سالهای اخیر، سخنرانیها و اخبار مختلف پیرامون این حوزه بسیار زیاد شد و متعاقب آن، پلتفرمهای بانکداری باز توسعه یافت. شرکتهای مالی با جذب مشارکت بانکهای مختلف، به ارائهAPI های بانکداری باز از جمله برداشت مستقیم اقدام کردند. اپلیکیشنهای مالی هم خدمات برداشت مستقیم را در قالب کیف پول الکترونیک ارائه کردند و تمام این رویدادها بر آغاز فصل جدید در توسعه فینتک در ایران دلالت دارد.
برداشت مستقیم (Direct Debit) فرایندی است که بر اساس آن، یک کاربر، به یک بنگاه که از آن خدمات دریافت میکند، این اجازه را میدهد که بابت پرداخت هزینه اشتراک و یا هزینه استفاده از خدمات، مبلغی را به صورت دوره ای از حسابی مشخص برداشت و به حساب خود واریز نماید. برای این منظور، کاربر باید از طریق بانک خود یکبار اجازه برداشت (پیمان) را به بنگاه مذکور بدهد. پس از صدور مجوز برداشت، بنگاه میتواند وجوه صورتحساب هر کاربر را مانند هزینه اشتراک ماهیانه، هزینه سرویس دریافتی و… را بهطور خودکار برداشت نماید. این روش مانند پرداخت خودکار اقساط بانکی است که در دورههای مشخص، اقساط از حساب کاربر کسر و به حساب بانک واریز میشود و یا پرداخت قبوض که بهطور خودکار در پایان هر دوره از حساب کاربر برداشت میشود. در حال حاضر، تعدای از بنگاهها با همکاری مستقیم چند بانک یا از طریق شرکتهای واسط بین بانکی از روش برداشت مستقیم (Direct Debit)استفاده میکنند.
نکته مهمی که تمام فعالان این حوزه بر روی آن اتفاق نظر دارند، مقوله فرهنگسازی برای استفاده از این روش است؛ زیرا محدود بودن اطلاعات کاربران، تبلیغات کم، دیدگاه کوتاه مدت عام و... باعث استقبال کم عموم از این امکان میشود. برای فرهنگسازی و اعتماد عمومی به این روش، نیاز به همکاری و مشارکت بانکها، شرکتهای واسط و بنگاهها و حمایت نهادهای قانونگذار است. کمپینهای مشترک بین بانکها و بنگاهها، اطلاعرسانی در خصوص مزایای استفاده از این روش، توسعه شرکتهای واسط ارائهکننده خدمات بانکداری باز با مشارکت تمام بانکها و تسهیل روش اجرا، از جمله اقدامات موثر هستند.
بهعنوان مثال، یکی از اقدامات موثر، استفاده از روش برداشت مستقیم با تایید کارت بانکی است. با توجه به ماهیت اصلی این روش که مبتنی بر حساب است و کاربران میبایست با رجوع به صفحه اینترنت بانک یا موبایل بانک خود، مجوز استفاده برداشت مستقیم را تایید کنند، گسترش فیشینگ و روشهای سرقت الکترونیکی باعث شده که کاربران در فضای مجازی رغبت به این کار نداشته باشند؛ در این شرایط، تعدادی از بانکها با مشارکت شرکتهای واسط، روش جدیدی را بر اساس اطلاعات کارت بانکی ارائه کردهاند که فرایند را تا حدود زیادی تسهیل کرده است.
درپایان، تاکید بر این موضوع لازم است که بنگاههای اقتصادی برای تداوم بقا و توسعه ، نیاز به اطمینان از تداوم جریان درآمدی خود دارند و روش برداشت مستقیم، یک ابزار کارآمد برای اطمینان به بنگاههاست این موضوع به طور مستقیم موجب تقویت اقتصاد تمام بنگاهها، اعم از کوچک و بزرگ خواهد شد و برای نهادینه شدن آن به عنوان یک جریان درآمد پایدار، نیاز به حمایت بازیگران اصلی یعنی بانکها، شرکتهای واسط و نهادهای قانونگذار است.