مهاجرت به آلمان فرصت‌های طلایی و متنوعی در اختیار شهروندان و دانشجویان و افراد علاقه‌مند به زندگی در این کشور قرار می‌دهد. تحصیل و اشتغال برای افرادی که قصد دارند در کشور آلمان حضور داشته باشند، مستلزم اجازۀ اقامت دارند.کسانی که می‌خواهند برای مدتی طولانی و یا کوتاه در آلمان بمانند باید با اطلاعاتی درباره شرایط اخذ اقامت آلمان آشنا شوند که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. سیم آخر در این مقاله انواع و شرایط اقامت در آلمان را برای دانشجویان و علاقه‌مندان به تحصیل در آلمان توضیح خواهد داد.
اگر قصد دارید مطالب بیشتری مطالعه کنید یا از مشاورۀ رایگان بهرهمند شوید به simeakhar.org مراجعه کنید.
افراد علاقه‌مند به گردشگری در آلمان به دریافت اجازۀ اقامت نیازی ندارند و هریک از افراد میتوانند به‌مدت ۹۰ روز در این کشور مستقر شوند و بیشتر از این مدت‌زمان دریافت ویزا الزامی است که مربوط به تحصیل، کار یا فعالیت‌های دیگر تعلق می‌گیرد و البته کشورهای سوئیس، نروژ، ایسلند و لیختن اشتاین از این قاعده مستثنا هستند.
با استفاده از اجازۀ اقامت موقت یا محدود (Aufenthaltserlaubnis) افراد میتوانند به‌مدت یک‌سال در آلمان بمانند و بعد از آن امکان تمدید نیز وجود دارد. خارجیان برای اینکه از اجازۀ اقامت موقت در آلمان بهرهمند شوند باید دلیل خاصی را برای ماندن در کشور ارائه دهند. بعد از ورود به آلمان نیز افراد مجاز به‌انجام فعالیتی غیر از آنچه گفته‌اند، نخواهند داشت. برای مثال اگر فردی با هدف تحصیل اقدام به اخذ اجازه اقامت موقت کرده باشد بعد از ورود به این کشور، تنها حق تحصیل دارد، نه انجام فعالیت دیگری. اجازه اقامت موقت اولین نوع اجازه اقامت آلمان است که بسیاری از خارجیان اقدام به دریافت آن می‌کنند. این نوع اجازه اقامت در حقیقت پایه‌ای برای دریافت اجازه اقامت دائم است زیرا یکی از مدارک موردنیاز برای اخذ اجازه اقامت دائم، داشتن اجازه اقامت موقت است. همانطور که پیش‌تر ذکر شد برای دریافت اجازه اقامت موقت، دلایل متعددی وجود دارد که در ادامه به برخی از رایج‌ترین آنها می‌پردازیم.
یافتن شغل در آلمان به افراد این صلاحیت را می‌دهد که اجازه اقامت موقت دریافت کنند. این افراد میتوانند پروسه یافتن شغل را از کشور مبدأ آغاز کرده و یا اقدام به برای دریافت ویزای جاب سیکر آلمان (جستجوی کار) کنند و بعد از دریافت پیشنهاد کاری، برای اجازه اقامت موقت اقدام کنند. نکته‌ای درباره اجازه اقامت موقت با هدف کار در آلمان این است که کارفرما باید تأیید کند که فرد موردنظر برای عنوان کاری مربوطه مناسب بوده و نمی‌تواند شهروندی آلمانی و یا اروپایی را جایگزین او کند. همچنین در میان خارجیان، کارفرما اولویت را با فردی قرار می‌دهد که مدت زمان بیشتری در آلمان، اقامت داشته است. به علاوه، افراد در این مورد باید از آژانس کاریابی فدرال آلمان و یا همان Bundesagentur fur Arbeit، تأییدیه دریافت کنند. افراد بعد از دریافت این تأییدیه و دارا بودن سایر شرایط میتوانند برای دریافت اجازه اقامت موقت اقدام کنند. همچنین مدت زمانی که فرد، مجاز به داشتن اجازه اقامت موقت است با توجه به قرداد کاری وی مشخص می‌شود. برای مثال، اگر قرارداد کاری شما ۲ ساله باشد، اجازه اقامت نیز تنها به مدت ۲ سال معتبر است اما در صورت تمدید قرارداد، قابل تمدید نیز است.
اجازه اقامت موقت به دانشجویانی که تمایل به تکمیل دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه‌های آلمان را داشته باشند نیز اعطا می‌شود. این دانشجویان همچنین به مدت ۱۲۰ روز کامل (و یا ۲۴۰ نصف روز) در طول دوره تحصیل خود اجازه کار دارند که البته باید بدانند که حق امضای قرارداد کاری طولانی مدت را ندارند. آنها بعد از اتمام تحصیلات خود میتوانند اجازه اقامت موقت خود را به مدت ۱۸ ماه تمدید کرده و در این مدت شغل پیدا کنند. دولت آلمان به دلیل آنکه تمایل به حفظ نیروی تحصیل‌کرده در کشور دارد این اجازه را به فارغ‌ا‌لتحصیلان می‌دهد. فارغ‌ا‌لتحصیلان بعد از یافتن شغل میتوانند برای اجازه اقامت کاری اقدام کنند.
کارت آبی اتحادیه اروپا نیز مشابه اجازه اقامت موقت است با این تفاوت که برای گروه خاصی افراد سازمان‌دهی شده و مدت اعتبار بیشتری نیز دارد. در حقیقت کارت آبی اتحادیه اروپا مختص خارجیانِ غیر اروپایی است که دارای مهارت بالایی در حرفه‌ای خاص هستند و تمایل به کار در آلمان دارند. منظور از افراد با مهارت بالا آنهایی هستند که تحصیلات عالی خود را مانند کارشناسی و کارشناسی ارشد تکمیل کرده‌اند که البته کسانی که در رشته‌هایی مانند آی‌تی و یا مهندسی، علوم پایه، ریاضیات، تکنولوژی و فناوری دارای پایه‌ای قوی هستند شانس بیشتری برای دریافت کارت آبی اتحادیه اروپا دارند.
افراد برای دریافت کارت آبی اتحادیه اروپا ابتدا باید شغلی در آلمان پیدا کنند که به وسیله آن بتوانند حرفه‌ای را که در طول تحصیل خود آموخته‌اند انجام دهند. شغل مربوطه نیز باید در زمینه تحصیلی آنها باشد. همچنین داشتن سطحی بالا در زبان آلمانی از دیگر شروط دریافت کارت آبی اتحادیه اروپا است. این کارت به مدت ۴ سال اعتبار داشته و کسانی که موفق به دریافت آن می‌شوند میتوانند برای اخذ اجازه اقامت دائم اقدام کنند که البته در صورت از دست دادن شغل، این امکان وجود ندارد. این افراد بعد از گذشت ۳۳ ماه میتوانند اجازه اقامت دائم خود را دریافت کرده که در صورت تسلط کامل به زبان آلمانی بعد از گذشت ۲۱ ماه قادر به دریافت اجازه اقامت دائم خواهند بود. کسانی که کارت آبی اتحادیه اروپا را دارند میتوانند همسر خود را نیز به آلمان بیاورند. همچنین همسر فرد مورد نظر نیاز به دانستن زبان آلمانی (در سطحی عالی) نداشته و بعد اخذ اجازه اقامت دائم توسط فرد مورد نظر اجازه کار نیز خواهد داشت.
افرادی که تمایل دارند مدت زمانی طولانی در آلمان زندگی کنند باید برای دریافت اجازه اقامت دائم اقدام کنند. افراد با داشتن اجازه اقامت دائم و یا همان Niederlassungserlaubnis، قادر خواهند بود که در آلمان کار کرده و به شهرهای مختلف این کشور و یا شهرها و کشورهای خارجی سفر کنند. این نوع از اجازه اقامت آلمان عموماً به افرادی اعطا می‌شود که به مدت چند سال اجازه اقامت موقت داشته و یا دارای کارت آبی اتحادیه اروپا هستند. این افراد باید ثابت کنند که حداقل به مدت ۵ سال کار کرده‌اند، شغل آنها مورد تأیید آژانس کاریابی فدرال آلمان بوده و مالیات و عوارض لازم را نیز به دولت پرداخت کرده‌اند. علاوه بر موارد مذکور داشتن سطح بالا در زبان آلمانی بسیار مهم است. کسانی که موفق به اخذ اجازه اقامت دائم آلمان شده‌اند میتوانند همسر و فرزندان خود را نیز به این کشور بیاورند. همسر و فرزاندان فرد مربوطه ابتدا اجازه اقامت موقت دریافت کرده و بعد از چند سال موفق به اخذ اجازه اقامت دائم خواهند شد.
