رشتۀ تحصیلی علوم انسانی دیجیتال (Digital humanities) «محاسبات علوم انسانی» نیز نامیده میشود و از روشهای دیجیتال برای عمقبخشیدن به موضوعهای علوم انسانی، مانند تاریخ و ادبیات و هنر استفاده میکند. علوم انسانی دیجیتال رشتهای میانرشتهای بهحساب میآید و برای کسانی مناسب است که در زمینههای علوم انسانی، هنر، محاسبات یا فناوری اطلاعات تحصیل کردهاند. فارغالتحصیلان رشتۀ علوم انسانی دیجیتال در مشاغل پژوهشی و مشاغل متمرکز بر دادهها میتوانند مشغول کار شوند. سیم آخر در این مقاله، دربارۀ تحصیل در رشتۀ علوم انسانی دیجیتال در ایتالیا و دانشگاههای برتر ایتالیا در این رشته بیشتر صحبت خواهیم کرد.
مشاورۀ رایگان و مطالب بیشتر در simeakhar.org
رشتۀ علوم انسانی دیجیتال هنوز فراگیر نشده و بیشتر دانشگاههای اروپا آن را ارائه میدهند. درادامه، دانشگاههای برتر ارائهدهندۀ رشتۀ علوم انسانی دیجیتال در ایتالیا را معرفی کنیم.
دانشگاه فوسکاری ازجمله دانشگاههای ارائهدهندۀ رشتۀ علوم انسانی دیجیتال در ایتالیا بهحساب میشود. این دانشگاه دولتی سال ۱۸۶۸ بهعنوان اولین مدرسۀ تجارت ایتالیا در ونیز تأسیس شد. طبق تازهترین رتبهبندی وبگاه QS در سال ۲۰۲۱، دانشگاه یادشده ردۀ هفتصدوپنجاهویکم تا هشتصدم دانشگاههای معتبر جهان و بنابر ردهبندی وبگاه وبومتریک، جایگاه سیوهفتم دانشگاههای برتر ایتالیا را ازآنِ خود کرده است. دانشگاه فوسکاری رشتۀ «علوم انسانی عمومی و دیجیتال» را در مقطع کارشناسی ارشد ارائه میدهد. تحصیل این رشته تماموقت است و دو سال بهطول میانجامد و تمامی دروس به زبان انگلیسی تدریس میشوند. شرایط و مدارک لازم برای شرکت در رشتۀ کارشناسی ارشد علوم انسانی دیجیتال در دانشگاه فوسکاری ازاینقرار است: ۱. مدرک کارشناسی در یکی از رشتههای علوم انسانی، گردشگری، علوم رایانه، تاریخ یا ارتباطات؛ ۲. پیشثبتنام در دانشگاه؛ ۳. پرداخت هزینۀ ثبتنام دانشگاه؛ ۴. شرکت در آزمون پذیرش و مصاحبۀ آنلاین ازطریق اسکایپ؛ ۵. ارائۀ مدرک زبان انگلیسی در سطح B2؛ ۶. انگیزهنامه.
اگر متقاضی مدرک کارشناسیاش را در غیر از رشتههای یادشده گرفته باشد، حداقل چهل واحد اعتبار (ECTS) در این دروس باید گذرانده باشد: علوم رایانه، سیستمهای پردازش داده، منطق ریاضی، آمار، قانون تجارت، قانون اداری، تاریخ یونان، تاریخ روم، تاریخچۀ هنر قرون وسطایی، تاریخ هنر مدرن، تاریخ هنر معاصر، سینما و عکاسی و تلویزیون، زبان و ادبیات یونانی، زبان و ادبیات لاتین، ادبیات ایتالیایی، ادبیات معاصر ایتالیا، زبانشناسی ایتالیایی، فلسفۀ ادبیات ایتالیا، فلسفۀ کلاسیک، نقد ادبی و ادبیات تطبیقی، فلسفه و نظریۀ زبان، تاریخچۀ قرون وسطایی، مدیریت کتابخانه، تاریخ معاصر، باستانشناسی و جغرافیا. شهریۀ تحصیل رشتۀ علوم انسانی دیجیتال در دانشگاه فوسکاری به عدد ایزۀ متقاضی مستقیماً بستگی دارد و با بورسیههای متنوع استانی، تحصیل در این دانشگاه ایتالیایی بسیار مقرون بهصرفه است.
دانشگاه دولتی بولونیا قدیمیترین دانشگاه ایتالیا و جهان است که سال ۱۰۸۸م در شهر بولونیا بنیان نهاده شد. براساس آخرین ردهبندی وبگاه QS در سال ۲۰۲۱، دانشگاه بولونیا در رتبۀ صدوشصتم دانشگاههای مطرح جهان و طبق رتبهبندی وبگاه وبومتریک، در ردۀ نخست دانشگاههای برتر ایتالیا قرار گرفته است. دانشگاه دولتی بولونیا یکی از دانشگاههای معتبر ارائهدهندۀ علوم انسانی دیجیتال در ایتالیا بهحساب میآید. تحصیل رشتۀ «علوم انسانی دیجیتال و دانش دیجیتالی» در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه مذکور تماموقت است و دو سال طول میکشد و زبان تدریس تمامی دروس انگلیسی است. برخی از شرایط و مدارک لازم بهمنظور شرکت در رشتۀ علوم انسانی دیجیتال و دانش دیجیتالی در دانشگاه بولونیا عبارتاند از: ۱. مدرک کارشناسی در یکی از رشتههای علوم انسانی، میراث فرهنگی، گردشگری، مهندسی فناوری اطلاعات، علوم کامیپیوتر، تاریخ، ارتباطات، آموزش و پرورش، زبانها و تمدنهای مدرن، فلسفه، هنرهای تجسمی و موسیقی و هنرهای نمایشی و مطالعات مُد؛ ۲. پیشثبتنام در دانشگاه و پرداخت هزینۀ ثبتنام؛ ۳. ارائۀ مدرک زبان انگلیسی در سطح B2 (آیلتس ۵.۵ یا تافل ۸۰)؛ ۴. شرکت در آزمون پذیرش و مصاحبۀ آنلاین (ارزیابی تواناییها و مهارتهای شخصی در علوم رایانه و علوم انسانی و سنجش مهارت زبان انگلیسی)؛ ۵. رزومه و انگیزهنامه.
متقاضی علاوهبر مدرک کارشناسی در رشتههای یادشده، حداقل ۵۴ واحد اعتبار (ECTS) در دروسی ازایندست گذرانده باشد: علوم رایانه، سیستمهای پردازش داده، منطق ریاضی، فلسفۀ حقوق، قانون اداری، تاریخچۀ هنر قرون وسطایی، تاریخ هنر مدرن، تاریخ هنر معاصر، سینما و عکاسی و تلویزیون، ادبیات ایتالیایی، ادبیات معاصر ایتالیا، زبانشناسی ایتالیایی، فلسفه و نظریۀ زبان، تاریخچۀ قرون وسطایی و تاریخ معاصر. گفتنی است شهریۀ تحصیل علوم انسانی دیجیتال در دانشگاه بولونیا به عدد ایزۀ متقاضی مستقیماً وابسته است و با بورسیههای متنوع استانی، تحصیل در این دانشگاه ایتالیایی بسیار مقرون بهصرفه تمام میشود.