مادام واکر اولین زن میلیونر آمریکایی آفریقایی بود که با تولید محصولات تخصصی مراقبت مو کسب و کار موفقی راه اندازی کرد. او از اولین زنان آمریکایی بود که به یکی از ثروتمندترین کارآفرینان جهان تبدیل شد.
ثروتمندترین زن کارآفرین آمریکا که تباری آفریقایی-آمریکایی داشت، در دهه ۸۰ متولد شد. در بیست و سوم دسامبر ۱۸۶۷ دختری آفریقاییتبار در آمریکا به دنیا آمد که توانست در طول سالیان بعد، لقب ثروتمندترین زن کارآفرین آمریکا را به خود اختصاص دهد، زنی که به عنوان یکی از زنان میلیونر آمریکایی شناخته شده و راه پرفراز و نشیب کارآفرینی خود را با پشتکار زیاد طی کرده است.
وی در سال ۱۸۶۷ متولد شد. والدین، خواهر و برادرش در مزارع لوئیزیانا به عنوان برده کار میکردند. او اولین فرد از اعضای خانواده بود که شانس با او همراه شده و در آزادی کامل متولد شد.
مادام سی.جی والکر زمانی که مشاهده کرد موهایش به دلیل کار در رختشو خانه و تماس با مواد شوینده شروع به ریختن کردهاست، تصمیم گرفت دارویی برای ترمیم موهایش درست کند. ریختن مو، مساله ای بود که بسیاری از زنان کارگر در رختو خانه در آن زمان درگیرش شده بودند و خانم والکر، به جای کنار آمدن با این مساله تصمیم گرفت به دنبال راه حل آن باشد؛ و این آغاز کار حرفهای او در زمینهی تولید محصولات مو و زیبایی برای زنان سیاهپوست بود.
همانطور که انتظار میرفت، وی برای رسیدن به هدفش با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کرد. خانم والکر یک زن باهوش، خلاق و کارآفرین است که کاملاً میتوان او را در این زمینه موفق دانست.
مادام سی.جی. واکر پس از رنج ناشی از بیماری پوست سر که منجر به ریزش موی خودش شد، یک سری محصولات موی آفریقایی آمریکایی را اختراع کرد. او محصولات خود را با سفر به سراسر کشور با سخنرانی در تظاهرات تبلیغ کرد و سرانجام آزمایشگاههای مادام سی جی واکر را برای تولید لوازم آرایشی و آموزش فروشندگان آرایشی تاسیس کرد. اشتیاق تجاری او باعث شد تا او یکی از اولین زنان آمریکایی باشد که به یک میلیونر خودساخته تبدیل شد. وی همچنین به خاطر کارهای خیرخواهانهاش، از جمله کمک مالی در ساخت یک YMCA در ایندیاناپولیس، در سال 1913 شهرت داشت. زندگی واکر در یک برنامه تلویزیونی در سال 2020 با نام “خود ساخته (Self Made)” به تصویر کشیده شد، در حالی که اکتاویا اسپنسر، نقش واکر را ایفا میکرد.
مادام واکر با نام اصلی سارا بریدلاو در ۲۳ دسامبر ۱۸۶۷ در مزارع پنبه ای در نزدیکی دلتا، لوئیزیانا به دنیا آمد. والدین او، اوون و مینروا، که برده بودند اخیرا آزاد شده بودند. سارا، که فرزند پنجم آنها بود، اولین کسی بود که در خانواده اش، به عنوان شخصی آزاد به دنیا آمد. مینروا در سال ۱۸۷۴ و سال بعد اوون نیز درگذشت. بنابراین مادام واکر در سن هفت سالگی یتیم شد. پس از درگذشت پدر و مادرش، سارا برای زندگی به خانه خواهرش لووینا و همسرش رفت. این سه نفر در سال ۱۸۷۷ به ویکسبورگ، می سی سی پی نقل مکان کردند، جایی که سارا پنبه می چید و به احتمال زیاد به کارهای خانه می پرداخت، اگرچه هیچ شواهدی در مورد اثبات اشتغال وی در آن زمان وجود ندارد. مادام واکر محیط کار پر تنشی داشت و همچنین بدرفتاری های مکرر همسر خواهرش را تحمل می کرد. در نتیجه برای فرار از این شرایط با مردی به نام مک ویلیام ازدواج کرد.
در ۶ ژوئن ۱۸۸۵، سارا دختری به نام “A’Lelia” به دنیا آورد. همسر مادام واکر دو سال بعد درگذشت. بنابراین سارا و A’Lelia به سنت لوئیس نقل مکان کردند. برادران سارا در این شهر به عنوان آرایشگر فعالیت می کردند.
سارا نیز به عنوان رختشوی کار خود را شروع کرد و روزانه ۱.۵۰ دلار درآمد داشت. درآمدی که برای فرستادن دخترش به مدارس عمومی شهر کافی بود. او همچنین هر وقت که ممکن بود در مدرسه عمومی شبانه شرکت می کرد. زمانی که در سنت لوئیس بود، مادام واکر با همسرش چارلز جی واکر که در زمینه تبلیغات فعالیت می کرد، آشنا شد. او بعداً به ارتقاء کسب و کار مادام واکر در زمینه محصولات مراقبت از مو کمک کرد.
نقل مکان سارا به کلروداو که از این پس با نام مادام واکر، نام خانوادگی همسر دومش، شناخته میشود، شخصیت متفاوتی را از این زن ساخت، شخصیتی که در قالب یک فعال اجتماعی و مدافع استقلال اقتصادی زنان سیاهپوست به شمار میرود، از این پس او برنامههای آموزشی خود را از طریق رسانههای آن زمان، برای زنان و خصوصا زنان سیاهپوست ارائه میداد.
در این دوران میتوانیم چهرهای از یک زن سیاهپوست رنج کشیده و در عین حال مصصم را ببینیم که برای امرار معاش و امکان تحصیل رسمی دخترش در یک لباسشویی کار میکند، کاری که حداکثر حقوق آن کمی بیش از یک دلار است! اما باید از مهمترین اتفاق زندگی مادام واکر سخن به میان بیاوریم، اتفاقی در ظاهر ناخوشایند که تبعات مثبت زیادی را در پی داشت. اما همین اتفاقات موجب تولد ثروتمندترین زن کارآفرین آفریقایی-آمریکایی شد.
در دهه ۱۸۹۰، مادام واکر دچار اختلالی در پوست سرش شد که بیشتر موهای خود را طی این بیماری از دست داد. در نتیجه او در تلاش برای بهبود وضعیت خود شروع به آزمایش روش های خانگی تولید محصولات مراقبت از مو و همچنین خرید این محصولات کرد.
درگیری سارا با بیماری پوستی سر و ریزش مو باعث شد که به دنبال فرمولی برای رفع این مشکل باشد، وی برای شروع با فروشندگان دیگری کار خود را آغاز کرد و بعد از مدتی توانست به فرمول مخصوص خود دست یابد؛ اما مشکل اینجا بود که پذیرش یک دارو، در زمینه مراقبتهای پوست و مو از یک زن سیاهپوست، به راحتی صورت نمیپذیرفت.
امید و سختکوشی مشخصه بارز سارا بود، زیرا از این شرایط ناامید نشد و محصول خود را در جلوی درب خانهها معرفی میکرد. او با حوصله و دقت فراوان به خانههای مردم مراجعه کرده و محصول خود را به زنان سیاه پوست و یا سفید پوست معرفی میکرد و طرز مراقبت از مو و استفاده از محصول را به آنها آموزش میداد.
در سال ۱۹۰۵، توسط Annie Turnbo Malone، یک کارآفرین موفق، در زمینه محصولات مراقبت از مو، به عنوان نماینده شرکت استخدام شد و به دنور، کلرادو نقل مکان کرد.
استقامت و شجاعتی که خانم واکر از خود نشان داد، باعث شد که بتواند در مدت زمان کوتاهی به یک کارآفرین موفق تبدیل شود. در واقع او ثروتمندترین زن کارآفرین آمریکا شده بود. گسترش دایره مخاطبان و معرفی محصول به دیگر ایالتهای آمریکا کاری بود که مادام واکر به همراه همسرش شروع کردند و در مدت زمان کوتاهی نیز موفق شدند که سالنهای زیبایی، کالج تخصصی به منظور آمورش متخصصین مو و پایگاههای جدیدی را برای کسبوکار خود ایجاد کنند.
گسترش کسبوکار مادام واکر چهره او را به عنوان یک فعال اجتماعی بیشتر از پیش برجسته کرد، چراکه چندین هزار زن را به عنوان نمایندگان فروش خود آموزش داده بود، زنانی که سیستم واکر، شامل مجموعههای از محصولات مراقبت از مو و پوست سر، را به دست مشتریان میرساندند.
با ادامه رشد سود، سارا واکر در سال 1908 یک کارخانه و یک مدرسه زیبایی در پیتزبورگ افتتاح کرد و تا سال 1910، زمانی که واکر کارهای تجاری خود را به ایندیاناپولیس منتقل کرد، شرکت تولیدی “Madam CJ Walker” بسیار موفق شده بود. سودهای این کمپانی به چیزی معادل چندین میلیون دلار در روز رسیده بود. در ایندیاناپولیس، این شرکت نه تنها لوازم آرایشی تولید میکرد بلکه فروشندگان و آرایشگران را نیز آموزش میداد. این تجارت واکر در جوامع سیاه پوستان ایالات متحده به خوبی شناخته شد.
آنها به نوبه خود فلسفه “پاکی و زیبایی” واکر را به عنوان ابزاری برای ارتقاء وضعیت آفریقایی آمریکایی ها تبلیغ کردند. واکر که یک مبتکر بیبدیل بود، باشگاهها و سازمانهایی را برای نمایندگان خود ترتیب داد که نه تنها فروش موفقیت آمیز، بلکه تلاشهای خیرخواهانه و آموزشی در میان آفریقایی آمریکاییها را نیز انجام دهند.
در سال 1913، واکر و چارلز طلاق گرفتند، و او به سراسر آمریکای لاتین برای تبلیغ تجارتش سفر کرد و افراد زیادی را برای آموزش روشهای مراقبت از مو خود استخدام کرد. در حالی که مادام واکر به مسافرتهای متعدد میرفت، دخترش آلیلا، به تسهیل خرید ملک توسط مادرش در هارلم، نیویورک کمک کرد. در سال 1916، واکر هنگام بازگشت از سفر، به خانه جدید شهر خود در هارلم نقل مکان کرد. وی از آنجا به کار خود ادامه میداد، در حالی که کارهای روزمره کارخانه را در ایندیاناپولیس به کارمندان خود واگذار میکرد.
وی همچنین بیشترین مبلغ را به عنوان یک آمریکایی آفریقایی تبار برای ساخت YMCA در ایندیاناپولیس در سال 1913 اهدا کرد.
فعالیتهای بشردوستانه مادام واکر تنها محدود به کارکنان شرکتش نبود، بلکه ارائه سخنرانیهای و برگزاری نشستهای سالانه درباره حقوق زنان سیاهپوست از دیگر فعالیتهای او بود. از جمله سخنان پرشور او میتوان به متن زیر اشاره کرد که درباره رشد و پیشرفت یک زن سیاهپوست است:
من یک زن هستم که از مزارع پنبه در جنوب آمدهام، از آنجا به محیط منزل رسیدم، بعد در آشپزخانه ارتقاء پیدا کردم و در آنجا بود که توانستم کسبوکار خودم را در تولید محصولات بهداشتی مو آغاز کنم؛ من کارخانه خودم را روی زمین خودم ساختم. اکنون هم ثروتمندترین زن کارآفرین در آمریکا هستم. یعنی در جایی که حقوق سیاهپوستان به رسمیت شناخته نمیشد و بهعنوان یک زن از حقوق برابری برخوردار نبودم اما تسلیم نشدم.
مرگ مادام واکر
مادام سی.جی واکر یا همان سارا واکر در سال ۱۹۱۹ درسن ۵۱ سالگی از دنیا رفت، وی در زمان مرگ خود به عنوان ثروتمندترین زن آفریقایی-آمریکایی شناخته میشد.
در سال 1918، مادام واکر در اروینگتون آن هادسون، حدود 20 مایلی شمال شهر نیویورک در دره هادسون، عمارتی ایتالیایی را به نام ویلا لوارو ساخت. این عمارت که توسط ورتنر تَندی، یک معمار برجسته آمریکایی آفریقایی تبار طراحی شده و در سال 1976، به عنوان یک بنای تاریخی ملی شناخته شد.
در سال 1981، شرکت تولیدی “Madam C. J. Walker” فعالیت خود را متوقف کرد. مجموعهای از محصولات آرایشی و بهداشتی و مراقبت از مو با نام “Madam C.J. Walker Beauty Culture” در خرده فروشان Sephora موجود است. واکر یک سوم املاک خود را به دخترش واگذار کرده و باقی مانده آن را به خیریههای مختلف سپرد. مراسم خاکسپاری واکر در ویلا لوارو برگزار، و وی در گورستان وودلاون، در برانکس نیویورک به خاک سپرده شد.
جسارت، امید، بشردوستی و تلاش فراوان، از جمله خصیصههای بارزی به شمار میروند که در زندگی کوتاه مادام واکر نمایان بودند، خصیصههایی که میتوان آنها را بهعنوان شاخصهای مهم کارآفرینی در نظر گرفت.
منبع: استارت نو پلاس، بیوگرافی