تألیف: سم لایمن / ترجمه: سپهر هاشمی
در جواب به این سوال، از زبان طرفدارانش چنین عبارات قصاری می‌شنویم: پول نقد همتا به همتا. طلای دیجیتال. یک پوشش در برابر تورم. اما فقط در اعماق درونی سوراخ خرگوش بیتکوین است که موسسات مالی جریان اصلی شروع به کشف قانع‌کننده‌ترین استفاده موردی از بیتکوین کرده‌اند: بیتکوین به‌عنوان یک دارایی ESG.
عبارت ESG مخفف راهبری زیست‌محیطی، اجتماعی و ابرشرکتی است. ESG یک چارچوب سرمایه‌گذاری است که برای هدایت سرمایه به سمت سرمایه‌گذاری‌های پایدار استفاده می‌شود. بنابراین آیا BTC می‌تواند مساوی با ESG باشد؟ به گفته شرکت خدمات حرفه‌ای KPMG، پاسخ کاملاً مثبت است.
توضیح مترجم: شرح تکمیلی برای درک بهتر از ESG در پایان مقاله درج شده است.
در گزارشی که اخیراً منتشر شده، KPMG نشان می‌دهد که بیتکوین می‌تواند تعدادی از عملکردهای ESG را انجام دهد، از تثبیت شبکه‌های برق و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر گرفته تا کسب درآمد از انرژی رشته‌ای و جذب متان. این مقاله همزمان با تحقیقات جدید دانشگاه کمبریج و بلومبرگ منتشر شده است که نشان می‌دهد تأثیر زیست‌محیطی بیتکوین بسیار کمتر از آن چیزی است که قبلاً تصور می‌شده است؛ و تنها چند هفته پس آنکه بلک‌راک (بزرگترین مدیر دارایی در جهان و یکی از حامیان اصلی ESG) اعلام کرد اقدام به ثبت‌نام برای ایجاد یک ETF اسپات بیتکوین کرده است، منتشر شده است.
در بحث کنونی در مورد مصرف انرژی بیتکوین، برای نشان دادن محیط‌زیستی بودن این موضوع به اندازه کافی قلم بر کاغذ رانده شده و مقاله منتشر شده است. اما در سال 2023، بادها در مسیر دیگری می‌وزند. بادها نه تنها توربین‌های تامین انرژی ماینینگ بیتکوین را به حرکت در می‌آورند، بلکه در حال تغییر وضعیت به نفع رمزارز هم هستند.
گزارش KPMG با یک تز تحریک آمیز عقیده عمومی‌افراد در وال‌استریت را به چالش می‌کشد. به گفته نویسندگان این گزارش: "به‌نظر می‌رسد بیتکوین مزایای زیادی را در چارچوب ESG ارائه می‌دهد." این مزایا عبارتند از:
ماینرهای بیتکوین می‌توانند از هر منبع انرژی، در هر زمان و در هر نقطه از جهان استفاده کنند؛ و دائماً در جستجوی انرژی کم‌هزینه هستند که به‌طور فزاینده‌ای این انرژی کم‌هزینه را در منابع تجدیدپذیر کم‌استفاده مانند منابع آبی، باد، زمین‌گرمایی و خورشیدی پیدا می‌کنند.
آسیاب‌های بادی، پنل‌های خورشیدی و سدها معمولاً در مواقعی که کسی به آن نیاز ندارد انرژی تولید می‌کنند چرا که در بند قواعد طبیعت‌اند. این مفهوم به‌عنوان «انرژی رشته‌ای» شناخته می‌شود و بدون خریدار قطعاً به هدر می‌رود. بااین‌حال، بیتکوین یک بازار قوی برای این نوع انرژی ایجاد می‌کند. از‌آنجایی‌که شبکه بیتکوین به‌صورت دائم کار می‌کند، می‌تواند در تمام ساعات روز و در هر فصلی از سال از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کند. بار تقاضای انعطاف‌پذیر بیتکوین نه تنها می‌تواند درآمد را برای تامین کنندگان انرژی سبز افزایش دهد، بلکه می‌تواند سرمایه‌گذاری بیشتر در انرژی پاک را نیز تشویق کند.
تطبیق عرضه با تقاضا یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی تأمین‌کنندگان برق است. تولید بیش از حد انرژی می‌تواند شبکه برق (Grid) را تحت الشعاع قرار دهد اما تقاضای بیش از حد نیز ممکن است همین کار را بکند. اینجاست که بیتکوین وارد می‌شود.
ماینرهای بیتکوین می‌توانند به‌عنوان یک اسفنج انرژی عمل کنند و در صورت نیاز انرژی اضافی را جذب کنند تا از بارگذاری بیش از حد در شبکه برق جلوگیری کنند. اما از طرفی می‌توانند به آسانی در لحظه‌ای که تقاضا بسیار بالا می‌رود خاموش بشوند مثل کاری که تابستان امسال ماینرهای بیتکوین در جریان موج گرما در تگزاس انجام دادند. توانایی آنی ماینرهای بیتکوین برای انجام هر کاری و حتی هیچ کاری نکردن مثل عدم فعالیت به‌دلیل خاموشی برای ارائه‌دهندگان انرژی یک موهبت است؛ اما از طرفی دیگر می‌تواند از طریق کاهش تعداد لحظاتی که تقاضا به اوج می‌رسد جهت کمک به پایین نگه داشتن قیمت‌ها، به نفع مشتریان باشد.
متان عامل مهمی در تغییرات آبوهوایی است. بر اساس گزارش KPMG، متان 80 برابر قوی‌تر از دی‌اکسید کربن است و تقریباً 30 درصد در گرمایش جهانی سهم دارد. بدتر از آن، محل‌های دفن زباله مانند یک کارخانه بزرگ متان عمل می‌کنند و گاز سمی را به‌عنوان محصول فرعی فرآیند تجزیه به هوا پرتاب می‌کنند.
پس با این همه متان چه باید کرد؟ باور کنید یا نه، بیتکوین این مشکل را برطرف می‌کند.
شرکت‌ها در حال یافتن راه‌هایی برای جذب متان تخلیه شده در محل‌های دفن زباله و سپس تبدیل آن به برق هستند. سپس از آن برق برای استخراج بیتکوین استفاده می‌کنند. این عمل هم انتشار کربن را کاهش می‌دهد و هم با گرفتن دودهای سمی و تبدیل آنها به طلای دیجیتال، از انرژی رها شده درآمدزایی می‌کند. اگر بتوان این فرآیند را مقیاس‌پذیر کرد، می‌تواند برای همیشه نحوه عملکرد محل‌های دفن زباله را تغییر دهد.
سایر شرکت‌ها با تبدیل گاز مشعل (Flare) پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها به برق از مدل مشابهی برای استخراج بیتکوین پیروی می‌کنند. این فرآیند همانند جذب متان، انرژی‌ای را مهار می‌کند که در حال هدر رفتن است. به گزارش هاروارد بیزینس ریویو (Harvard Business Review)، در نظر بگیرید که انرژی بالقوه گاز سوزانده شده مشعل‌ها در ایالات متحده آمریکا و کانادا می‌تواند انرژی کل بلاکچین بیتکوین را تامین کند.
در کنار گزارش KPMG، محققان دانشگاه کمبریج و بلومبرگ اینتلیجنس نگاه دقیق‌تری به مصرف انرژی بیتکوین دارند؛ و آنچه که آنها در حال کشف آن هستند مفروضات گذشته در مورد بیتکوین و اثرات زیست‌محیطی آن را نیز به چالش می‌کشد.
شایان ذکر است، مرکز تامین مالی جایگزین کمبریج متدولوژی خود را برای محاسبه مصرف انرژی جهانی بیتکوین به‌روز کرد تا تفاوت‌های موجود در دستگاه‌های استخراج رمزارز را بهتر منعکس کند. این اتفاق منجر به تجدیدنظر قابل توجهی در برآورد مصرف برق بیتکوین در سال 2021 شد و از 114.0 تراوات ساعت به 89.0 تراوات ساعت کاهش یافت. به‌عبارت دیگر، کمبریج میزان 15.0 تراوات ساعت در مصرف برق بیتکوین آن سال اغراق کرده بود. به گفته اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده (لینک)، برای اینکه این عدد را در زمینه‌ی بحث درک کنیم می‌توان گفت که میزان 15.0 تراوات ساعت به تنهایی حجم کافی برای تامین برق 1.4 میلیون خانه آمریکایی برای یک سال کامل است.
داده‌های جدید بلومبرگ اینتلیجنس نیز نگاه به بیتکوین در وال استریت را تغییر می‌دهد. در حالی که فعالان محیط‌زیست در سال‌های گذشته رمزارزها را تحت فشار خود قرار داده‌اند، یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که بیش از ۵۰ درصد از ترکیب برق بیتکوین در حال حاضر از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین می‌شود. در نگاهی به گذشته، ممنوعیت بیتکوین توسط چین برای این شبکه یک موهبت بود. دلیل این امر این است که ایالات متحده آمریکا که در استخراج پایدار بیتکوین در جهان پیشتاز است بخش قابل توجهی از ریگ‌های ماینینگ چینی را به خود جذب کرد و انرژی‌های تجدیدپذیر بیشتری را به ترکیب برق بیتکوین وارد کرد.
داده‌ها و موارد استفاده جدید سناریوی بیتکوین و محیط‌زیست را بازنویسی کرده‌اند. برخی از سرمایه‌گذاران فناوری آب‌وهوا مانند دنیل باتن، یکی از بنیانگذاران صندوق سرمایه‌گذاری زیست‌محیطی CH4 Capital، حتی بر این باورند که بیتکوین نه تنها با چارچوب ESG سازگار است؛ بلکه نسبت به فناوری‌های ESG موجود نیز از برتری خاصی برخوردار است. ، یکی از هاست.
باتن در مصاحبه‌ای به خبرنگار فوربز توضیح داد که همه اختراعات فناوری آب‌وهوا در آغاز کار خود دارای ردپای کربنی هستند. به‌عنوان مثال، انرژی خورشیدی بدهی کربنی خود را در دهه 90 میلادی یعنی 40 سال پس از اولین اختراع پرداخت کرد. باتن معتقد است که بیتکوین یک فناوری ESG ایده‌آل است زیرا زیاد طول نخواهد کشید تا شبکه بیتکوین به طور مثبت به محیط‌زیست کمک کند.
باتن گفت: «به‌عنوان یک تکنولوژیست، عادت دارم هنگام ارزیابی اعتبار ESG یک فناوری، دیدگاه بلندمدتی داشته باشم. برای من واضح است که بیتکوین می‌تواند بدهی آبوهوایی خود را خیلی زودتر از انرژی خورشیدی بپردازد و به دلیل توانایی‌ش در کاهش گاز متان، می‌تواند چالش‌های فوری‌تری را برطرف کند."
باتن به تخصیص سرمایه در جایی که بیشترین تأثیر را از نظر زیست‌محیطی خواهد داشت معتقد است و با این معیار، بیتکوین دوباره از انرژی خورشیدی پیشی می‌گیرد. به گفته باتن، «محاسبات ما نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در استخراج بیتکوین با استفاده از گاز محل دفن زباله ۴۵ برابر بیشتر از سرمایه‌گذاری در استقرار زیرساخت‌های انرژی خورشیدی به ازای هر دلار سرمایه‌گذاری شده، کاهش انتشار متان دارد.»
پرونده زیست‌محیطی بیتکوین به تازگی ریشه دوانده است اما انتظار داشته باشید که در ماه‌های آینده شکوفا شود.
چرا؟ زیرا شخصیت‌هایی مانند بلک‌راک (BlackRock)، فیدلیتی (Fidelity)، آرک اینویست (ARK Invest) و سایر مدیران دارایی که برای ایجاد ETF اسپات بیتکوین درخواست داده‌اند دانه‌های این پرونده را آبیاری می‌کنند.
تایید ETF احتمالاً میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری نهادی (institutional investment) را به سمت رمزارز پیشرو در جهان (بیتکوین) هدایت می‌کند. کلید ورود سرمایه گذاران کوچک و بزرگ به اقتصاد دارایی دیجیتال، آموزش است که مستلزم تصحیح نقل‌قول‌های قدیمی درباره بیتکوین و محیط‌زیست است. به رسمیت شناختن استفاده‌های موردیِ در حال ظهور بیتکوین به‌عنوان یک فناوری ESG محل خوبی برای شروع این راه است.
دارایی ESG به دارایی‌هایی گفته می‌شود که بر اساس عوامل زیست محیطی، اجتماعی و ابرشرکتی انتخاب شده‌اند. عوامل ESG شامل موارد زیر هستند:
سرمایه‌گذاران ESG بر این باورند که شرکت‌هایی که عملکرد خوبی در زمینه ESG دارند، در بلندمدت عملکرد مالی بهتری نیز خواهند داشت. این امر به دلیل عوامل مختلفی است، از جمله:
دارایی‌های ESG می‌تواند شامل طیف گسترده‌ای از دارایی‌ها، مانند سهام، اوراق قرضه، املاک و غیره باشد. سرمایه‌گذاران ESG می‌توانند از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری ESG، صندوق‌های ETF ESG یا سرمایه‌گذاری مستقیم در سهام و اوراق قرضه ESG، به این دارایی‌ها دسترسی پیدا کنند.
در سال‌های اخیر، توجه به دارایی‌های ESG در حال افزایش است. این امر به دلیل عوامل مختلفی است، از جمله:
