بهداشت دهان و دندان در دوران ارتودنسی

ارتودنسی روشی است که افراد برای داشتن ظاهری مطلوب و لبخندی زیبا و همچنین برای تطابق فک بالا و پایین بر روی هم از ان استفاده می کنند. از این رو یک نوع روش زیبایی صورت نیز محسوب می شود.

از آنجا که با انجام ارتودنسی و نصب دستگاه ارتودنسی بر روی دندان ها، منافذ و براکت های ارتودنسی به منبعی برای تجمع ذرات غذا، پلاک و باکتری ها تبدیل می شود.

اصلی ترین مشکل بهداشت دهان و دندان در زمان ارتودنسی، پلاک (لایه‌ی نازکی از رسوبات میکرو ارگانیسم و آلی حاوی باکتری‌های مضر) می‌باشد. وجود بریس‌ها یا سایر ابزار ارتودنسی از بین بردن این پلاک‌ها را دشوارتر می‌کند.

از بین بردن پلاک یکی از مهم‌ترین روش‌های حفظ مناسب بهداشت دندان ها و لثه‌ها است. سه روش برای این منظور وجود دارد که شامل رژیم غذایی، نگهداری روزانه ومراقبت های ارتودنسی و معاینه‌ی حرفه‌ای و منظم دندان‌ها می‌باشد.

بنابراین باید توجه ویژه ای به رعایت بهداشت دهان و دندان حین ارتودنسی و هم چنین رژیم غذاییتان داشته باشید زیرا در این دوران دندان ها و لثه حساس تر هستند.

مسواک زدن

در طول مدت درمان با ارتودنسی، تعداد دفعات مسواک زدن باید افزایش داده شود. متخصص ارتودنسی مسواک‌های کوچکی را به بیمار نشان می‌دهد که برای تمیز کردن پشت سیم ارتودنسی مفید است.

بیمار باید تمام براکت‌ها را یک به یک از همه طرف مسواک بزند یادگیری نحوه استفاده از نخ دندان ارتودنسی در این مرحله الزامی است .

برای مسواک زدن در حین ارتودنسی می توان از مسواک مخصوص این کار استفاده کرد. این وسیله مسواک بین دندانی یا پروکسابراش (Proxsabrush) نام دارد. این مسواک یک فرچه مانند است که دور تا دور آنرا برس فرا گرفته و از آن به آرامی برای تمیز کردن فضاهای خالی کوچک بین سیم ها و اطراف براکت ها استفاده می شود.

تعداد دفعات مسواک زدن

گاهی پیش می آید که فردی با دندان های ارتودنسی شده به دنداپزشک خود مراجعه می کند و از پوسیدگی و وجود پلاک دندان شکایت می کند در حالی که مسواک زدن را رعایت کرده و نحوه صحیح آنرا نیز فرا گرفته است.

در این گونه مواقع اکثرا مشکل تعداد دفعات مسواک زدن است یعنی فرد باید با وجود انجام روش صحیح مسواک زدن، تعداد دفعات مسواک زدن را نیز مد نظر داشته باشد.

بعد از هر وعده غذایی باید مسواک زده شود و پیش از خوابیدن حتما باید دندان ها تمیز و مسواک زده باشند.

طریقه صحیح مسواک زدن

مسواک را با زاویه صاف بگیرید و ابتدا سطح بیرونی دندان ها را تمیز کنید. از حرکات دورانی و ارتعاشی استفاده کنید.

فضای بین لثه ها و بریس ها را با زاویه دادن به مسواک (به سمت بالا برای فک بالا) تمیز کنید. مسواک را به آرامی و دورانی حرکت دهید.

باقی بخش های بیرونی دندان را با زاویه دادن به مسواک تمیز کنید. (به سمت پایین برای دندان های پایینی)

سطوح جویدنی دندان های فک بالا و پایین را با دقت مسواک کنید.

مسواک زدن را با تمیز کردن سطوح داخلی دندان ها پایان دهید.

نخ دندان

در مجله خبری دندانپزشکی نوین آریا به این مطلب اشاره شده است که نخ دندان کشیدن حتی برای افرادی که از ارتودنسی استفاده نمی کنند کار دشوار و وقت گیری است مخصوصا اینکه طریقه درست کشیدن نخ دندان هم مهارت خاصی را می طلبد. اما نباید فراموش کرد که هیچ چیز بهتر از نخ دندان معمولی نیست.

جایگزین هایی نیز برای نخ دندان معمولی وجود دارد که افرادی که نمی توانند از نخ دندان معمولی استفاده کنند که نخ دندان سوپر فلاس از جمله آنهاست.

واتر پیک جایگزین دیگری برای نخ دندان است که در آن از آب پرفشار برای پاکسازی بین دندان ها استفاده می شود.

روش صحیح نخ دندان کشیدن

ابتدا نخ دندان را از زیر سیم بین دو دندان رد کرده و با حرکت c شکل نخ را به بالا و پایین به آرامی حرکت دهید . این عمل را برای تک تک دندان ها تکرار کنید . هرگز نخ دندان را با حرکت اره ای شکل ما بین دندان های ارتودنسی شده نکشید.

البته دندانپزشک شما پس از قرار دادن براکت ها مشاوره لازم و آموزش صحیح نحوه مسواک زدن و کشیدن نخ دندان را به شما خواهد گفت.

استفاده از دهانشویه

علاوه بر مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، برای حفظ بهداشت دندان های ارتودنسی شده باید از دهانشویه حاوی فلوراید نیز استفاده شود.

این دهانشویه ها دندان های شما را در برابر پوسیدگی و ایجاد حفرات ریز و درشت در طول ارتودنسی محافظت می کند. همچنین این مواد برای کاهش بوی بد دهان نیز کاربرد دارند.

رژیم غذایی

رژیم غذایی مناسب در طول دوران ارتودنسی از اهمیت بالایی برخوردار است. بیماران ارتودنسی باید به غذاهای مصرفی خود توجه کنند.

خوردن خوراکی‌های سفتی مانند بادام زمینی، هویج خام، مواد چسبناکی از قبیل پاستیل و البته یخ، که هیچ وقت خوب نیست، خم شدن و شکستن سیم و براکت‌ها و طولانی شدن درمان را به دنبال خواهد داشت.

بنابراین افرادی که از ارتودنسی استفاده می کنند باید در تغذیه ارتودنسی محتاط باشند و قبل از خوردن فکر کنند که آیا این خوراکی به بریس و دندان‌ها آسیب می‌زند یا خیر.