ایران یکی از کشورهایی است که تنوع قومی و نژادی زیادی دارد. اقوام ترک، لر، کرد، ترکمن و... در ایران حضور دارند و هر یک از آن‌ها لباس فرهنگ و گویش و زبان خاص خود را دارند. یکی از قوم‌هایی که بیشتر در در شمال و شمال شرق ایران حضور دارند ترکمن‌ها هستند. مردم ترکمن در گذشته، مانند سایر قوم‌ها پوشش خاص خود را داشتند اما به مرور زمان پوشش این مردمان تغییراتی کرد. روسری ترکمن یکی از پوشش‌های این اقوام است که با گذشت زمان دچار تغییر شده ولی از بین نرفته و هنوز در بین زنان این قوم در حال استفاده است. سال‌های اخیر و با تغییراتی که این روسری کرده است، استفاده از روسری ترکمن در بین قشر جوان سایر مناطق نیز رایج شده است.با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید تا در مورد این روسری و انواع و ویژگی‌های آن صحبت کنیم.
روسری یا چارقد ترکمن، معمولا یک روسری قواره بزرگ به ابعاد ۱۵۰×۱۵۰ سانتی‌متر است که برای سر کردن، آن را به شکل مثلث در می‌آورند و بر روی سر می‌گذارند. چارقد در لغت به روسری بزرگی گفته می‌شود که برای پوشاندن سر از آن استفاده می‌شود ولی به اندازه‌ی چادر بزرگ نیست. با افزایش درخواست‌های سایزهای کوچک‌تر این روسری، برخی از مدل های روسری ترکمن در ابعاد کوچک‌تر نیز در بازار موجود هستند.
طرح‌های روسری ترکمن، به صورت طرح‌های پر از گل و شلوغ در حاشیه‌ی روسری هستند. البته این روسری نوع طرح و رنگ‌های مختلفی دارد ولی به طور کل، پر از طرح و نقش است. در قدیم، طرح‌های روی روسری‌های ترکمن توسط زنان ترکمن نقاشی و طراحی می‌شد اما با پیشرفت تکنولوژی امروزه طرح‌های روی روسری‌ها به طور اتومات و ماشینی طراحی و چاپ می‌شود.
در اطراف این روسری‌ها ریشه‌هایی که به آن پورچیک یا پورچینک گفته می‌شود دوخته می‌شود. در مدل‌هایی که این رشته ها با ماشین دوخته شده باشد، رشته‌ها به یکدیگر نزدیک‌تر و بیشتر است و در مدل‌های دستی، رشته‌ها با فاصله بیشتر از یکدیگر دوخته شده‌اند و از جنس کاموا یا ابریشم هستند.
انواع روسری ترکمن
روسری ترکمن جنس‌های مختلفی دارد که بر همین اساس نیز دسته بندی می‌شود. جنس‌های مختلف آن حریر، نخی، ابریشم و پشمی می‌باشد. این تنوع جنس باعث می‌شود که شما بتوانید روسری ترکمن مورد علاقه خود را برای هر فصل و یا مجلسی تهیه کنید.
یاشمق یا چاشو یکی از انواع روسری‌های ترکمن است که امروزه تنها برای زینت در زنان ترکمن استفاده می‌شود. یاشمق کاربردی برای پوشیدن ندارد و در بازار مد و لباس آن را نخواهید یافت.
چارقد تاتار نیز یکی از انواع چارقدهای مورد استفاده زنان ترکمن در قدیم بوده است. این روسری نیز اکنون جایگاهی در بازار مد و پوشاک ندارد.
روسری پشمی ترکمن اولین بار توسط برند Pavlovo Posad روسیه‌ای در سال ۱۳۳۰ وارد ایران شد. این روسری از جنس پشم با ریشه‌هایی از جنس ابریشم و یا کاموایی است. رنگ اصلی این روسری مشکی است و بر روی آن طرح گل‌های زیاد و بزرگی به رنگ قرمز (غالبا رز) کشیده شده است. این رنگ در فرهنگ روسیه به معنای زیبایی است. واردات این روسری از روسیه تا سال ۱۳۹۰ ادامه داشت و هنوز در بازار مد و پوشاک می‌توان انواع آن را دید.
روسری ایتالیایی، روسری وارداتی از ایتالیا که از جنس نخ، ابریشم و گاهی پشم نازک است که تنها در سایز بزرگ (۱۵۰× ۱۵۰) موجود است. رشته‌های این روسری جدا و با دست دوخته می‌شود که از جدا شدن، و گم شدن در هنگام جابجایی و وادرات صادرات جلوگیری شود و همچنین گمرک کمتری به آن تعلق گیرد. جنس پورچیک‌های آن ابریشم است و بین ۳ تا ۴ گره می‌خورد. مزیت اصلی این نوع روسری، سبک بودن آن نسبت به سایر روسری‌های ترکمن است.
چارقدهای جدید ترکمن که هم اکنون در بازار هستند چارقد های پولینی می‌باشند. جنس این روسری ها نخی است و پورچیک‌های آن به صورت ماشینی در کارخانه به آن دوخته شده است، بنابرین پر ریشه می‌باشند. این جنس از روسری مناسب برای فصل سرد نیست اما مزیت آن نسبت به مدل ایتالیایی این است که در سایزهای مختلف و قواره‌های مختلفی در بازار موجود است.
با آنکه رنگ این مدل از روسری‌ها ثابت است اما برای شست و شو بهتر است شست و شوی آن‌ها با دست، آب خنک و شامپو صورت گیرد. این کار طول عمر روسری را افزایش می‌دهد و احتمال جدا شدن ریشه‌های روسری را کم می‌کند.
از آنجایی که روسری ترکمن طرح و رنگ‌های زیاد و شلوغی دارد، بهتر است موقع ترکیب، با یک لباس ساده ترکیب شود و از پوشیدن این مدل روسری با مانتوهای طرح شلوغ خودداری کنید.
برای انتخاب رنگ مانتو یا پیراهنی که با این مدل روسری می‌خواهید بپوشید، استفاده از یکی از رنگ‌های استفاده شده در طرح روسری پیشنهاد می‌شود، همچنین شما می‌توانید با پوشیدن لباسی به رنگ متضاد با رنگ اصلی روسری (متضاد با زمینه‌ی آن) هم ترکیب لباس خوبی داشته باشید.
روسری‌ها انواع مختلفی دارند استفاده از روسری در ایران تنها متعلق به زمان حال و اکنون نیستند. از گذشته زنان ایرانی از انواع روسری ها برای پوشش سر خود استفاده می‌کردند. در قدیم، روسری ترکمن در اصل چارقدی پشمی و بزرگ با نقش‌های طراحی شده با دست بوده است. ولی اکنون این روسری جای خود را به روسری‌های سبک از جنس‌های مختلف و با طرح و نقش و نگارهای متنوع داده است. با این تغییرات و همچنین تولید این مدل از روسری در سایزهای کوچک‌تر، روسری ترکمن وارد صنعت مد و لباس جوانان این مرز و بوم و سایر کشورها شده است. در کشورهایی مانند ترکیه، علاوه بر استفاده از روسری‌ها برای حجاب سر، برخی از افراد به عنوان روسری برای پوشاندن گردن خود از آن‌ها استفاده می‌کنند؛ و یا از روسری‌های سایز کوچک نخی، برای تزئین کیف خود بهره می‌برند. شما نیز می‌توانید به راحتی و با ترکیب این روسری با لباس‌های خود تیپ جذاب امروزی و خیره کننده‌ای پیدا کنید.
