این روزها در خیلی از مکان ها در مورد پرینترهای سه بعدی و کابردهای جذاب آنها حرف هایی می شنویم. از ساخت ابزارهای مورد نیاز در خانه و اسباب بازی گرفته تا ساخت قطعات موتور ماشین های فورد و قلب واقعی برای انسان! بد نیست چرخی در دنیای این تکنولوژی نسبتا جدید بزنیم تا ببینیم قراره پرینترهای سه بعدی چه بخش هایی از دنیای اطراف ما رو تغییر بدن.
چاپگرهای سه بعدی چند دهه ایست که اختراع شده و در صنایع پیشرفته و کشورهای توسعه یافته از آنها استفاده میشده اما ورود به کارگاه های کوچیک و میز کار مهندسین در هر نقطه ای از جهان رو مدیون جامعه ی اوپن سورس (متن باز) هستند. چیزی در حدود دوازده سال پیش که جوامع اوپن سورس این حوزه مثل RepRap به صورت جدی کار بر روی پرینترهای سه بعدی رو آغاز کردند.
از این تاریخ به بعد بود که توجه تعداد زیادی از مهندسین به این حوزه جلب شد و با توسعه ی شبانه روزی پروژه های مختلف در زمینه پرینتر سه بعدی، زمینه ساز فراگیری این تکنولوژی در سراسر جهان شدند.
امروزه پرینترهای سه‌بعدی از قیمتهای ۱۰۰ دلاری تا یک میلیون دلاری، از میز کار یک دانش آموز در زاغه های کشور هند، تا کارگاه‌های ساخت و تولید پیشرفته ی ناسا مشغول خدمات‌رسانی هستند.
شرکت سی زان پردازش کویر، تولید کننده انواع مدل های پرینتر سه بعدی برند سی زان در حال حاضر تنها شرکت ایرانی دارای خط تولید کارخانه ای است که به دانش فنی ساخت تعداد زیادی از این تکنولوژی‌ها در مقیاس صنعتی دست یافته است.
مهندسین و پژوهشگران کشور ماهم همراستا با سایر کشورهای جهان، به مزایای این تکنولوژی پی بردند و سعی کرده اند هم راستا با پیشرفت های جهانی این تکنولوژی، از مزایا و کاربردهای پرینتر سه بعدی و خدمات این تکنولوژی نوین استفاده کنند.
اکثر شرکت های مهندسی در کشور برای طراحی و ساخت نمونه ی اولیه محصولات خود از پرینترهای سه بعدی استفاده می کنند. مهندسین طراح در شرکت‌های خودروسازی مثل ایران خودرو، سایپا و غیره تا صنایع الکترونیک شرکت های نظامی و... همه از پرینتر سه بعدی برای ساخت نمونه ها و یا قطعات تحریمی استفاده می کنند.
اکثر شرکت های فعال در صنایع ریخته گری برای ساخت نمونه و برای قالب فداشونده از نمونه های پرینت شده استفاده می‌کنند. تیراژ بسیار بالایی از جواهر آلات تولید شده در کشور به کمک پرینترهای سه بعدی تولید می شوند.
پزشکان کشورمان تعداد زیادی از روش‌های مدرن درمان در بخش‌های ارتوپدی و حتی درمان‌های سرطان استخوان در بخش جمجمه و فک را با استفاده و کمک چاپگرهای سه بعدی انجام می‌دهند. دندانپزشکان پیشتاز کشورمان اکثراً از خدمات چاپ سه بعدی دقیق لابراتوآرها برای انجام درمان های دندانپزشکی استفاده می کنند. تعداد زیادی پروژه های فعال در زمینه بایو پرینت جهت ساخت اندام بدن به وسیله پرینترهای سه بعدی و سلول‌های بنیادی در مراکز پژوهشی کشور در حال انجام است.
اکثر پروژه های رباتیک و ربات های پروازی حتماً بخشی از قطعات مورد نیاز خود را با کمک چاپگرهای سه بعدی طراحی و تولید می‌کنند.
کاربردها و رشته های فعال در این زمینه در کشورمان به قدری متنوع و پرتعداد است که قابل اشاره در یک مقاله کوتاه نیستند.
به واسطه جدید بودن تکنولوژی و کاربردی بودن آن در رشته‌های مختلف، تکنولوژی‌های مختلف چاپ سه بعدی به صورت پیوسته در حال توسعه و پیشرفت هستند. لذا دائماً در حال معرفی مدل ها و امکانات جدید در آنها هستیم.
از جدیدترین تکنولوژی ها در پرینترهای سه بعدی می توان به پرینترهای سه بعدی چند رنگ، پرینترهای سه بعدی سفالگر، پرینترهای سه بعدی غول پیکر خانه ساز، چاپگرهای سه بعدی جهت چاپ اعضای بدن، چاپگرهای سه‌بعدی غذا و پرینترهای سه بعدی فلز اشاره کرد که روز به روز به تکنولوژی و امکانات آنها افزوده می شود.
شرکت ها و مهندسین ایرانی نیز همگام با توسعه تکنولوژی چاپ سه‌بعدی در دنیا مشغول به کار بر روی پروژه های این حوزه هستند. علاوه بر تعداد زیادی از فعالان حوزه ی خدمات چاپ سه بعدی، چندین شرکت و گروه فعال مشغول کار بر روی توسعه ی روش ها و دستگاه های مختلف چاپ سه بعدی هستند. در حال حاضر شرکت‌های فعال در این حوزه، موفق به ساخت پرینترهای سه بعدی با تکنولوژی های FDM، DLP، SLS، SLM، LDM و MSLA شده اند.
پرینترهای سه بعدی در مقایسه با سایر دستگاه های ساخت و تولید کاربری به مراتب آسان تری دارند. به قدری کاربر پسند که به راحتی بر روی میز کار مهندسی و حتی یک دانش آموز قابل استفاده هستند.
روند کلی کار به تریب زیر است:
1- نقشه ی قطعه مورد نظر باید در نرم افزار طراحی سه بعدی کشیده شود. این نرم افزار ها در انواع مختلفی از نرم افزارهای ساده ی مخصوص کودکان گرفته تا نرم افزارهای طراحی پرقدرت مهندسی در دسترس هستند.
2- پس از اتمام طراحی در نرم افزار طراحی سه بعدی، فایل تحویل نرم افزار اسلایسر(Slicer) می شود. نرم افزار اسلایسر وظیفه دارد فایل سه بعدی طراحی شده را تبدیل به یک سری کد قابل فهم برای دستگاه پرینتر سه بعدی کند. این کد قابل فهم حاوی تنظیمات سرعت چاپ، دما، نوع مواد مصرفی و تنظیمات حرکتی دستگاه است تا پرینتر سه بعدی با خواندن و اجرای این نقشه در نهایت بتواند مواد اولیه را به هم جوش دهد و قطعه مورد نظر ما را بسازد. اپراتوری کار با پرینتر سه بعدی و شیوه تنظیم کردن فایل برای چاپ نیاز به مهارت هایی دارد که برای فراگیری آنها می توانید از آموزش های موجود بر روی پلتفرم آموزشی سی زان آکادمی به آدرس http://sizanacademy.ir استفاده کنید.
به واسطه طیف وسیع مواد اولیه پشتیبانی شده توسط پرینترهای سه بعدی، محصولات زیادی را می توان توسط آن ها تولید کرد.
با پشتیبانی از مواد اولیه از جنس پلاستیک های سخت و منعطف، انواع فلزات، پودرها و مواد اولیه رزینی با خواص بسیار متنوع می‌توان با پرینترهای سه بعدی قطعات و محصولات مختلفی ساخت.
از قطعات پیچیده در صنایع هوافضا و موتورهای جت و موتورهای ماشین های پیشرفته گرفته تا قطعات پلاستیکی یدکی لوازم خانگی، قطعات خودرو، اسباب‌بازی‌ها، قطعات قالب های ریخته گری، قطعات ترمیمی جمجمه بیماران، شابلونهای نصب ایمپلنت های دندانی و روکش های دندان، گجت ها و ابزارهای شخصی و سفارشی سازی شده و حتی جواهرات مختلف، همه و همه ابزارها و محصولات ساخته پرینترهای سه بعدی هستند.
