یکی از موثرترین عوامل توسعه تجارت الکترونیکی، اعتماد سازی و جلب اطمینان کاربران خدمات الکترونیکی می باشد. مطالعات صورت گرفته در حوزه کسب وکارهای اینترنتی نشان می دهد، تایید فروشگاه های اینترنتی به وسیله یک موسسه ثالث و معتبر، نقش موثری در جلب اعتماد خریداران خواهد داشت. چون از این طریق، آنها اطمینان خواهند یافت که اطلاعات شخصی آنها محفوظ خواهد ماند و یا در صورتی که اطلاعات آنها مورد سوءاستفاده واقع شود، می توانند کسب و کار مجازی متخلف را از طریق مراجع قانونی ذیربط تعقیب نمایند.
وزارت صنعت و معدن و تجارت، به منظور قانونمند کردن کسب و کارهای اینترنتی و توسعه تجارت الکترونیکی،اقدام به تنظیم مقررات ویژه ای نموده تا با اجرای انها بتواند بر فعالیت فروشگاههای اینترنتی نظارت داشته باشد. یکی از برنامه های این وزارتخانه، اعطای نماد اعتماد الکترونیکی(ای نماد) به وبسایتهای فروش اینترنتی است و درج این نماد در سایت های مذکور، نشان می دهد که فعالیت فروشگاه مجازی مربوطه از نظر قانونی مجاز و مورد تایید است.
کسب و کار اینترنتی در حقوق ایران، در بند 1-1 ماده اول الحاقیه آیین نامه اجرایی ضوابط لازم برای صدور پروانه کسب فروشگاه های الکترونیکی، تعریف شده است. طبق این تعریف قانونی، فروشگاه اینترنتی عبارتست از:«هر واحد اقتصادی که فعالیت آن در فضای سایبری از طریق شبکه های رایانه ای از جمله اینترنت بوده و توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی با دریافت پروانه کسب از اتحادیه مربوطه دایر شده و به فعالیت مشغول می باشد.»
بند 12-4 ماده 4 همین الحاقیه، فروشگاه اینترنتی را ملزم به دریافت نماد اعتماد الکترونیکی و رعایت شرایط مقرر برای راه اندازی وبسایت تجاری نموده است.
دستورالعمل اعطای نماد الکترونیکی و نظارت بر کسب و کار اینترنتی مصوب 22/5/92 نماد اعتماد الکترونیکی را به این صورت تعریف کرده است:«نماد اعتماد الکترونیک ،نشانه ای نمادین است که منحصرا توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی صادر می شود و به کسب و کارهای مجازی مجاز، با هدف ساماندهی و احراز هویت و صلاحیت آنها صادر می گردد. این نماد پس از بررسی وبسایت و احراز هویت و صلاحیت مالک اعم از شخص حقیقی یا حقوقی به مدت یک سال صادر می گردد.»
بر اساس این دستورالعمل،برای اعطای «ای نماد» به یک وبسایت، فاکتورهای مختلفی بررسی می شود که عبارتند از ارزیابی صلاحیت مالک و مسئول کسب و کار اینترنتی، نوع کسب و کار اینترنتی و قانونی بودن آن، شفافیت فرایند فروش و ارسال کالا، رعایت حریم خصوصی، امنیت وب سایت و پیش بینی سازوکار رسیدگی به شکایات مشتریان.
هر یک از این شاخص ها موارد متعددی را دربرمی گیرد و در صورتی که کلیه الزامات قانونی رعایت شده باشد، نماد اعتماد تک ستاره به کسب و کار اینترنتی تعلق خواهد گرفت.
در صورتیکه در کلیه صفحاتی که اطلاعات مصرف کننده اخذ می شود، گواهینامه امنیتی SSL نصب شده باشد، فروشگاه اینترنتی، نماد اعتماد دو ستاره را دریافت خواهد نمود.
تشخیص اصالت نماد اعتماد یک وبسایت به یکی از دو روش زیر امکانپذیر است:
1-روی تصویر نماد اعتماد که در وبسایت مورد نظر درج گردیده کلیک کنید.با این کار یک صفحه صحت سنجی برای شما باز می شود که مشخصات فروشگاه مورد نظر و همچنین تاریخ اعتبار نماد را نمایش می دهد.با مقایسه این اطلاعات و انچه در وب سایت ذکر شده می توانید از اصالت نماد مطمئن شوید.به عنوان مثال دقت کنید که حتما آدرس (URL) سایت فروشگاه با آدرسی که در این صفحه معرفی می شود یکسان باشد. همینطور باید اطمینان پیدا کنید صفحه ای که مشاهده می کنید صفحه اصلی مرورگر شما باید باشد و نه یک عکس و تصویر از یک مرورگر. نکته دیگر این است که آدرس (URL) این صفحه باید حتما با http://www.enamad.ir آغاز شده باشد.
2- با مراجعه به آدرس http://www.enamad.ir/ShopList.aspx ،در فهرست کسب و کارهای دارای نماد اعتماد، دامنه کسب و کار اینترنتی مورد نظر را جستجو کنید.
با مشاهده نماد اعتماد الکترونیکی، اعتماد مشتریان برای خرید از این فروشگاه ها افزایش می باید و با توجه به اینکه دریافت آن مستلزم رعایت تشرفات قانونی مفصل است و مراجع رسمی بر فعالیت آنها نظارت دارند مصرف کنندگان می توانند با اطمینان بیشتری، نسبت به خرید کالا و استفاده از خدمات انها اقدام نمایند.
منبع: enemad – ویکی پدیا– الحاقیه آیین نامه اجرایی ضوابط لازم برای صدور پروانه کسب فروشگاه های الکترونیکی–دستورالعمل اعطای نماد الکترونیکی و نظارت بر کسب و کار اینترنتی - فروشگاه آلین کالا
