تعریف استانداردهای حسابداری و انواع آنها چیست؟

استاندارد حسابداری مجموعه‌ای از اصول، قواعد و رویه‌های مشترک است که اساس سیاست‌ها و رویه‌های حسابداری مالی را تعریف می‌کند. به عبارت دیگر استانداردهای حسابداری قواعدی هستند که نحوه انجام کار حسابداری را تنظیم می‌کنند و به نوعی می‌توان آن را حوزه فعالیت حسابداران دانست. استانداردهای حسابداری شفافیت اطلاعات مالی را در همه کشورها بهبود می‌بخشد.
شرکت‌های بین‌المللی از استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی که توسط هیئت استانداردهای حسابداری بین‌المللی تعریف شده است استفاده می‌کنند. این استانداردها دائماً در حال تغییر هستند و همیشه می‌توان یکی را رها کرد یا با دیگری جایگزین کرد. اما در هر صورت قواعد کاربردی و قابل دسترس بر حرفه حسابداری حاکم است.
این قوانین بر اقتصاد ملی و سیاست‌های اقتصادی و مالی تأثیر می‌گذارد. کشورها با اجرای دستورالعمل‌های حسابداری ملی می‌توانند اصطلاحات رایج در دنیای اقتصاد را معرفی کرده و محاسبات دقیق، یکسان، عینی و دقیقی از وضعیت مالی و نتیجه گروه ساختاری انجام دهند. همچنین فقدان استانداردهای حسابداری شفاف در برخی کشورها به معنای مشکلات بیشتر در انجام تجارت است.
استانداردهای حسابداری بین‌المللی (IAS) مجموعه‌ای از اصول حسابداری مؤثر است که در تهیه صورت‌های مالی تلفیقی شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت‌های تغییرات وضعیت مالی، صورت‌های جریان وجوه نقد و اطلاعات یادداشت نقش دارند. در واقع، اصول حسابداری با تمام جنبه های مالی یک شرکت از جمله دارایی‌ها، بدهی‌ها، درآمد، هزینه‌ها و حقوق صاحبان سهام سر و کار دارد.
استانداردهای حسابداری تعیین می‌کنند که چه زمانی و چه رویدادهای اقتصادی باید شناسایی، اندازه‌گیری و ارائه شوند. شرکت‌های خارجی مانند بانک‌ها، سرمایه گذاران و تنظیم کننده‌ها؛ آن‌ها برای اطمینان از ارائه اطلاعات دقیق بر استانداردهای حسابداری تکیه می‌کنند. این اطلاعیه‌های فنی شفافیت در گزارشگری را فراهم می‌کند و مرزهای ارقام گزارشگری مالی را مشخص می‌کند.
اطلاعات مالی سازمان‌ها و مؤسسات اقتصادی و تجاری از منابع مختلف در دسترس است. با این حال، منبع اصلی اطلاعاتی که به ما امکان می‌دهد اطلاعات مالی آن واحد اقتصادی را ببینیم، صورت‌های مالی است که در پایان یک دوره معین در آن سازمان یا موسسه تهیه و تنظیم شده است. به همین دلیل افراد متخصص و حرفه‌ای در این زمینه از وضعیت مالی بالایی برخوردار بوده و مطلوب هستند. بر این اساس در تهیه و تنظیم صورت‌های مالی درخواستی باید از قوانین و مقررات صحیح و معتبر مندرج در استانداردهای حسابداری استفاده شود. این استانداردها به وضوح چگونگی ارزیابی رویدادهای مالی و نحوه ارزیابی آن‌ها برای وجود یا عدم وجود خطا را مشخص می‌کند.
صورت‌های مالی سازمان برای نظارت مدیران سازمان بر پیشرفت عملکرد و فرآیندها بر اساس استانداردهای حسابداری نیست، بلکه به منظور گزارشگری مالی به استفاده کنندگانی غیر از مدیران است. به سهامداران سازمان یعنی سهامداران شرکت، دولت و ... باید از استانداردهای معتبر حسابداری برای گزارش بهترین نتایج مالی سازمان استفاده کنیم.
مزایای استانداردهای حسابداری
اولین مزیت این است که استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی از شرکت‌ها انتظار دارند در تهیه صورت‌های مالی از استانداردهای حسابداری منتشر شده پیروی کنند.
هنگام تفسیر نتایج گزارش شده این استفاده کنندگان بر مفروضات مندرج در استاندارد تکیه می‌کنند و صورت‌های مالی شرکت‌ها را تفسیر می‌کنند.
بنابراین کاربران هنگام مطالعه صورت‌های مالی از این اطلاعات استفاده می‌کنند.
مزیت دیگر مربوط به راهنمایی‌های ارائه شده به حسابداران است.
در صورت بروز مشکلات گزارشگری مالی، حسابدار می‌تواند برای تعیین نحوه ثبت رویداد به GAAP مراجعه کند.
مزایای دیگر شامل توانایی سرمایه‌گذاران و کسب و کارهای کوچک برای مقایسه نتایج شرکت است. این به حسابداران اجازه می‌دهد تا تعیین کنند که آیا یک تجارت یا صنعت سرمایه گذاری مناسبی است یا خیر. و برای تغییرات در جهت کسب و کار یا صنعت باید باشد؟ این کار را انجام دهید تا همه چیز در جهت مثبت حرکت کند.
بنابراین در صورت رعایت این استانداردها در سطح جهانی می‌توانند به نتایج روشن و هدفمند دست یابند و در صورتی که عملکرد کسب و کار مطابق با این استانداردها نباشد با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد.
تاریخچه استانداردهای حسابداری
در سال 1371 موسسه حسابرسی کمیته جمع‌آوری کمک‌های مالی استانداردهای حسابداری را راه اندازی کرد. این کمیته با هدف ایجاد استانداردهای ملی ایران بر اساس استانداردهای معتبر و مطابق با شرایط به منظور ایجاد یکنواختی و رفع ناهماهنگی‌ها تشکیل شد.
همچنین در سال‌های 1373 و 1375 پیش‌نویس بیانیه‌های کمیته تدوین استانداردهای حسابداری برای بحث عمومی در نشریه سازمان حسابرسی منتشر شد. سرانجام در سال 1378 این کمیته اولین مجموعه دستورالعمل حسابداری را منتشر و به مدت دو سال اجرا کرد.
استانداردهای 1 تا 22 اولین استانداردهایی بودند که توسط کمیته ایجاد شدند. آخرین استاندارد ملی حسابداری ایران شماره 33 مربوط به مزایای استخدام مجدد کارکنان است که در سال 1392 تأسیس شده است.
انواع استانداردهای حسابداری
تا به امروز 43 استاندارد حسابداری در ایران تدوین شده است که 42 استاندارد از این تعداد تصویب، ابلاغ و اجرا شده است.
استانداردهای 38، 39، 40 و 41 به صورت پیش نویس بودند، در اوایل دهه 1400 تصویب و منتشر شدند.
استاندارد 42 اندازه گیری ارزش منصفانه در مارس 2018 منتشر شد.