جراحی‌های چاقی نوعی از اعمال جراحی هستند که در خیلی موارد به‌عنوان روشی کارا برای غلبه بر بیماری چاقی در افراد چاق و دارای اضافه‌وزن شدید به کار می‌روند. معمولاً اگر جراحی چاقی با رعایت دوره نقاهت و یک رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی بالا همراه شوند می‌توانند کاهش وزن قابل‌توجهی را در فرد تحت عمل جراحی چاقی به همراه داشته باشند.
معمولاً شروط لازم برای ورود گروه هدف به اعمال جراحی چاقی شامل موارد زیر است:
· فرد دارای شاخص توده بدنی بین 35 تا 40 و مبتلا یک بیماری مزمن در ارتباط با چاقی باشید که (مانند دیابت نوع 2 یا فشار خون بالا) که کاهش وزن می‌تواند تغییر چشمگیر مثبتی در کنترل آن بیماری داشته باشد.
· فرد متقاضی، باید قبل از اعمال جراحی چاقی روش‌های متعارف مبارزه با بیماری چاقی نظیر تغذیه محدود، دارودرمانی و یا بالا بردن فعالیت بدنی را امتحان کرده باشد ولی روش‌های یاد شده چندان مفید و قادر به کنترل اضافه‌وزن نباشند.
· فرد عمل شده در طی دوران نقاهت با انجام تغییراتی در سبک زندگی سالم و شرکت در معاینات منظم به تضمین نتایج عمل جراحی چاقی کمک کند.
با در نظر گرفتن همه موارد یاد شده باید در مورد انتخاب نوع عمل چاقی به یک پزشک جراح در زمینه اعمال جراحی چاق مشورت نمایید. با سنجش ویژگی‌های هر عمل جراحی چاقی و تمایل فرد متقاضی می‌توان بهترین و مناسب‌ترین روش جراحی چاقی را برگزید.
همان‌طور که می‌دانید اعمال جراحی چاقی هم مانند دیگر اعمال جراحی دارای ویژگی و نقاط قوت و ضعف خود هستند. ارزیابی و شناخت روش‌های مختلف جراحی چاقی می‌تواند گروه‌درمانی و فرد متقاضی عمل را در اتخاذ مناسب‌ترین روش جراحی چاقی کمک کند. پرکاربردترین انواع جراحی چاقی شامل موارد زیر می‌باشند:
در این عمل جراحی چاقی جراح یک باند را در معده فرد تحت عمل قرار می‌دهد. در نتیجه‌این عمل معده فرد به دو قسمت بزرگ و کوچک تقسیم شده و متعاقباً فرد جراحی شده پس از خوردن مقدار کمی از غذا حس سیری را تجربه خواهد کرد. روند از دست دادن وزن در این عمل جراحی تدریجی بوده و احتمال وزن گیری و در نتیجه بالا رفتن دوباره وزن نیز وجود دارد. مخاطرات این روش شامل تهوع و استفراغ بعد از خوردن سریع ، نشت مایعات یا شل شدن باند قرار داده شده و همچنین بروز عفونت را در بر می‌گیرد.
مکانیسم عمل بای پس معده از طریق دور زدن بخش قابل‌توجهی از معده فرد تحت عمل و در نتیجه کاهش حجم معده و دریافت کمتر مواد غذایی و کاهش آنزیم گرلین (آنزیم مولد اشتها و گرسنگی) است. در این نوع جراحی چاقی ناحیه فوقانی معده فرد جراحی شده به روده کوچک متصل می‌شود، بنابراین زودتر احساس سیری می‌کنید و کالری زیادی از غذا جذب نمی‌کنید. اگر این عمل جراحی با رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی مناسب همراه شود می‌تواند منجر به کاهش وزن قابل‌توجهی در فرد جراحی شونده شود.
در این روش جراحی چاقی بخش عظیمی از حجم معده( حدود 80 درصد حجم معده) کاهش پیدا می‌کند. از این رو باقیمانده معده فرد جراحی شده، لوله‌ای به شکل و اندازه یک موز است که به روده وصل می‌شود. . این جراحی چاقی با کاهش قابل توجه حجم معده مقدار غذایی را که می‌توانید مصرف کنید را محدود می‌کند. در نتیجه زودتر احساس سیری خواهید کرد علاوه بر این، این جراحی چاقی موجب تغییرات هورمونی مانند کاهش ترشح هورمون گرلین می‌شود که با کاهش اشتها و حس گرسنگی، نتیجه‌ای مانند کاهش وزن را به همراه دارد.
در این جراحی چاقی حدود 70 درصد حجم معده و 75 درصد حجم روده فرد جراحی شده کاهش پیدا می‌کند. این امر موجب بروز کاهش وزن با روند پرشتابی می‌شود. در این روش احتمال بالایی برای بروز فتق در عمل وجود دارد. این مخاطرات به همراه دیگر مشکلات ناشی از این جراحی چاقی، موجب شده که این نوع جراحی چاقی، روش جراحی چاقی محبوبی در متقاضیان جراحی چاقی نباشد.
در این روش یک بالن در معده فرد تحت جراحی قرار داده شده و موجب بالا رفتن حس سیری و کاسته شدن حس گرسنگی می‌باشد.. دوره درمانی این عمل چاقی 6 ماه بوده و در طی آن فرد جراحی شده کاهش حداقل 10 درصدی در وزن خود را تجربه می‌کند. از مخاطرات شایع این جراحی چاقی می‌توان به بروز حس درد در معده ، تهوع و استفراغ، نشت مایعات معده و بروز بیماری پانکراتیت ( به خاطر وارد شدن فشار بالون به بافت های اطراف) می‌باشد، اشاره کرد.
روش انجام این جراحی چاقی با تحریک یک دستگاه ضربان‌ساز و فرستادن سیگنال به عصب واگ است. پیامد این جراحی چاقی ایجاد حس سیری و پر بودن معده فرد در مغز می‌باشد. از فواید این عمل چاقی غیرتهاجمی و سرپایی بودن آن می‌باشد. زمان موردنیاز برای این عمل حدود یک ساعت و نیم است.
ورای فواید و مکانیسم‌هایی که برای هر جراحی چاقی برشمردیم، انجام هرکدام از آن‌ها با خطر روبرو شدن با عوارضی همراه است که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
· بروز پوست اضافی که احتمال دارد برای برداشتن و رفع آن‌ها نیاز به جراحی‌های دیگری داشته باشید.
· دریافت نکردن ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز که فرد جراحی شده باید پایان عمر خود از مکمل‌های تغذیه‌ای استفاده کنید.
· تشکیل سنگ‌های صفراوی
· تشکیل لخته خون در پا یا ریه‌های (آمبولی ریه) فرد جراحی شده
· جابجایی باند معده از جای خود، نشت غذا از محل اتصال بین معده و روده کوچک
اعمال جراحی چاقی از جمله روش‌های کارا برای غلبه بر بیماری چاقی است. البته جراحی چاقی تنها بخشی از یک برنامه درمانی کلی چاقی است که همچنین باید شامل رژیم غذایی، ورزش و مراقبت از سلامت روان باشد. با در نظر گرفتن ویژگی‌های هر جراحی چاقی و مشورت با پزشک معالج می‌توان بهترین روش جراحی چاقی را برگزید.
