سرطان روده یکی از پر عوارض ترین سرطانهای حال حاضر در دنیای ما میباشد. با بالا رفتن سطح درآمد و دریافت غذاهای ناسالم و همچنین عدم فعالیتهای با شدت و مداومت بالای بدنی موجب شیوع این بیماری در سراسر دنیا شده است. بروز این بیماری در افراد بالای 40 سال نشان از اهمیت این بیماری دارد از این باید راههای مبارزه با این بیماری و طول عمر بیماران مبتلا به سرطان روده را شناخت.
سرطان روده یکی از سرطانهای شایع در خیلی از مناطق جهان است که ناحیه پایینی دستگاه گوارش افراد یعنی روده بزرگ ( کولون) را تحت تأثیر خود قرار میدهد. این بیماری معمولاً در افراد بالای 40 سال شیوع بیشتری دارد. اهمیت این موضوع در این است که این بیماری موجب وارد شدن لطمات جانی به فرد، خانواده و جامعه میشود. این امر ضرورت شناخت بیماری و کنترل و پیشگیری از آن را یادآوری میکند.
شناخت عوامل ابتلا به سرطان روده میتواند تا حدودی شانس بیماران مبتلا به این بیماری را برای زنده ماندن و داشتن امید به زندگی تخمین بزند. چندین عامل مختلف در این زمینه مؤثر میباشند. تشخیص و روش آن، زمان ابتلا و مرحله بیماری، شروع درمان و انتخاب نوع درمان مؤثر و انتخاب پزشک معالج ماهر و با تجربه در زمینه درمان سرطان روده از جمله این موارد میباشند.
تشخیص سرطان روده فاکتور مهمی در درمان و بالا بردن شانس بقای بیماران مبتلا به این بیماری میباشد. برای این منظور میتوان با حساس سازی افراد را به غربالگری اولیه این بیماری تشویق کرد. مثلاً با تبیین علائم بیماری در افراد بالای 40 سال که شامل موارد زیر میباشند به تشخیص سریع رسید:
· تغییر در حالات دفع مدفوع، از جمله بروز اسهال یا یبوست یا تغییر در میزان قوام مدفوع
· بروز خونریزی مقعدی یا پیدا شدن خون در مدفوع
· وجود ناراحتی دائمی در ناحیه شکم و داشتن علائمی مانند گرفتگی عضلانی، نفخ یا درد روده
· داشتن احساسی مانند اینکه روده فرد به طور کامل تخلیه نمیشود.
· بروز حالت ضعف یا خستگی در فرد
· کاهش وزن بدون دلیل و البته قابلتوجه: وقتی در این حرف میزنیم منظور ما 1-2 کیلوگرم نیست و گاها ممکن است فرد با کاهش چشمگیر وزن مواجه شود.
در کنار زمان و نحوه مراجعه فرد برای تشخیص بیماری، استفاده از روشهای تشخیصی مناسب شامل معاینه فیزیکی، آزمایشهای خون و همچنین کولونوسکوپی و .... میباشد.
از دیگر موارد دخیل در میزان بقای بیماران مبتلا به سرطان روده، زمان ابتلا به این بیماری و مرحله آن میباشد. طبیعتاً هرچه قدر زمان کمتری از شروع بیماری گذشته باشد، شانس درمان و طبیعتاً میزان بقای بیماران بالاتر خواهد رفت.
روشهای درمان سرطان روده مانند جراحی، پرتودرمانی، درمان هدفمند، شیمیدرمانی، ایمونوتراپی، درمان التیام دهنده و... میباشند. این روشها میتوانند در ترکیب با یکدیگر یا به طور انفرادی مورد استفاده قرار گیرند. این روشها شامل موارد زیر میباشند:
در بیشتر اوقات شرایط موفقیت این روش جراحی در مراحل ابتدایی سرطان بیشتر میباشد. همچنین در شرایط پیشرفت بیمار هم جراحی با هدف درمان سرطان انجام نمیشود، بلکه به منظور تسکین علائم و نشانههایی مانند انسداد، خونریزی یا درد به کار گرفته میشود.
در این روش درمانی، از داروهای مفید با هدف بین بردن سلولهای سرطانی بهره گرفته میشود. شیمیدرمانی گاهی در ترکیب و یا قبل یا بعد از عمل جراحی به کار رفته میشود.
این روش درمانی از منابعی مانند اشعه ایکس و پروتونها با هدف از میان برداشتن سلولهای سرطانی و همچنین برای محدود کردن پیشرفت سرطان روده بزرگ قبل از عمل بهره میگیرد. کاربرد دیگر پرتودرمانی در کاهش علائمی مانند درد سرطان بوده و گاهی از ترکیب توأمان پرتودرمانی با شیمیدرمانی استفاده میشود.
این روش ناهنجاریهای ویژه موجود در سلولهای سرطانی را تشدید کند و با تشدید کردن این ناهنجاریها، درمانهای دارویی هدفمند میتوانند موجبات مرگ سلولهای سرطانی را فراهم آورند. داروهای هدفمند معمولاً با شیمیدرمانی ترکیب شده و معمولاً برای افراد مبتلا به سرطان کولون پیشرفته به کار گرفته میشود.
سیستم ایمنی بدن فرد بیمار که با بیماری مبارزه میکند ممکن است به سرطان حمله نکند. دلیل این اتفاق این میباشد که سلولهای سرطانی پروتئینهایی تولید میکنند که سلولهای سیستم ایمنی را از شناسایی سلولهای سرطانی منحرف دور میکنند. ایمونوتراپی با ایجاد اختلال در این فرآیند تأثیر خود را بر روند درمانی میگذارد. ایمونوتراپی در مراحل پایانی سرطان روده بزرگ به کار میرود.
درمان التیام دهنده با هدف درمان درد و دیگر علائم انجام میگیرد. در این روش درمانی همچنین با فرد بیمار، خانواده و سایر پزشکان همکاری صورت میپذیرد تا مکمل مراقبت مداوم از فرد باشد. این روش موجب بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانوادههایشان میشود.
یکی از موارد با اهمیت در درمان سرطان روده و نحوه کاربرد و زمان کاربرد آن گروه درمانی ماهر و با تجربه میباشد.بهرهگیری از یک پزشک جراح کارا در درمان موفق و همچنین پیشگیری از عود مجدد بیماری و ایجاد هزینههای مالی مجدد و فشار ذهنی و جسمی بر بیمار و اطرافیان نقش مؤثری دارد
طیف عظیمی از بیماران مبتلا به سرطان روده در گروه سنی بالاتر از 40 سال قرار دارند و از این رو احتمال بالایی برای درگیری آنها با بیماریهای مزمن دیگر نظیر بیماریهای گوارشی، فشارخون، دیابت، قلبی عروقی، بیماریهای اعصاب و روان و... وجود دارد. ابتلای و تحمل توأمان بیماریهای مختلف میتواند نقش مهمی در فرسایش جسمی و ذهنی بیماران مبتلا به سرطان روده داشته باشد. از این رو انتخاب کادری با تجربه و پیگیر که به جز سرطان روده در مورد باقی بیماریها هم آگاه و صاحبنظر باشد و همچنین بتواند بهخوبی از نظر مشورتی دیگر درمانگران صاحبنظر بهره گیرد، نقش مهمی را در درمان این بیماری مهلک دارد.